Xứ Nẫu

1.

Đêm Cần Giuộc.

Chạnh lòng, Chuột Cống tặc lưỡi, thở dài – cái thở dài, ly hương!

Thêm lần nữa, Tết trôi qua… Thêm lần nữa, nó luân lạc xứ người. Bồi hồi – hình như có chút gì đó, ngậm ngùi. Nó hồi tưởng:

Chuột Cống sinh ra ở chốn kinh kỳ – cái kinh kỳ, một thời rực rỡ: Hòn ngọc Viễn Đông! 

Quê hương Chuột Cống từng từng lớp lớp nhà cao cửa rộng, tràn ngập ánh đèn đường đêm phố phường… ; và kỹ năng sống của nó, là đào đất xây thành hang ổ làm sở hữu riêng chẳng chung chạ cùng ai. Song, việc chiếm hữu đất xây hang ổ thì nó hoàn toàn không lạm dụng và tham lam, vì nó muốn con –  cháu –  chắt của nó phải biết sống bằng kỹ năng chớ không lệ thuộc sống vào bản năng. Chuột Cống điêu luyện khi di chuyển, như đi, chạy bằng bốn chưn; đào hang, leo tường trèo vách và nhảy cả hai chưn; bơi qua sông rạch, trượt cầu thang hoặc đu dây những lúc gặp phải cảnh ngộ bất trắc. Nơi chốn quê nhà, ở đất địa cũ, Chuột Cống thường dùng gan bàn chưn để đi lại, hoặc đi bằng bàn tay; chưn tay nó, móng vuốt dài và chắc khỏe –  móng vuốt dài và chắc khỏe đó, nó dùng đào hang ổ và cũng là vũ khí chống quân thù xâm lược, bảo vệ lãnh thổ. Chuột Cống, không giấu giếm mà luôn minh định dứt khoát ranh giới lãnh thổ của mình đối với các chủng loài chuột khác.

– Đại ca! Lãnh thổ của Đại ca từ đâu tới đâu, vậy?

Chuột Mái Nhà, mạnh dạn hỏi.

– Cái thằng Chuột Mái Nhà này, ngu vô số kể. Lãnh thổ của Đại ca từ đây, chạy mút chỉ (1) qua bên kia đường chợ Bình Tây chớ tới đâu mà hỏi với han!

Thình lình ngứa miệng, Chuột Nâu đía vô chuyện.

Sài Gòn se sắt lạnh trong cái nồng nàn ấm, nắng phương Nam.

Chuột Cống liếm mép, nhìn bầu trời xanh, và chậm rãi nói rõ chiều kích ranh giới lãnh thổ thuộc về nó là một trăm mét bán kính, tính từ chỗ hang. Dẫu rằng, nó có tham nhưng không vì tham mà nó lạm chiếm cưỡng đoạt lãnh địa của các loài chuột khác giống.

– Đại ca! Không hiểu sao hồi này, chuột nhà ta – nhứt là Chuột Nâu, ngày càng đông và đông đến đỗi, muốn tràn ngập cả Sài Gòn.

Chuột Mái Nhà thắc mắc, và nói có vẽ báo động.

Cười ngất, Chuột Cống buông lời:

– Dễ hiểu thôi!

– Dễ hiểu, là dễ hiểu sao, Đại ca?

Ngứa tai, Chuột Nâu hỏi miết tới.

– Người đông, thì chuột nhiều. Đó là, lẽ tất nhiên để loài gặm nhấm của ta sanh sôi trong điều kiện có nhiều yếu tố địa lợi, nhân hòa, và chưa kể thuận thiên thời.

Rồi, Chuột Cống nói tiếp:

– Sài Gón thôi chiến tranh, và một Sài Gòn sau ngày mở cửa đón du khách bốn phương tụ về; đồng thời ngườì nhập cư ồ ạt tìm sống nơi “đất lành chim đậu” và người tại chỗ, tăng sanh đẻ rất nhanh – nhanh đến chóng mặt.

Chuột Cống nói chắc cứng:

– Về sanh đẻ, người tại chỗ nếu có thua thì chỉ thua loài chuột chúng ta!

Nghe Chuột Cống kiến giải, Chuột Nâu và Chuột Mái Nhà ngẫm nghĩ: “Người đến và ở đông đúc đã tạo ra hằng hà sa số thức ăn, thức uông dư thừa giúp loài chuột sống. Đó là cái ăn, còn cái ở?”. Như có “thần giao cách cảm”, đột nhiên Chuột Cống nói phong long:

– Chẳng rõ Trời hay người cho chuột ta có cái ăn ngon, và cũng cho luôn cái ở rất đàng hoàng, tươm tất.

Chuột Nâu nói theo:

– Lâu đài, dinh thự lẫn nhà cao chọc trời… Sài Gòn xây trên nền kiến trúc từ thời La Mã cổ đại tới thời hiện đại và hậu hiện đại, đã tạo ra không gian ngầm rất thích hợp và đắc địa để loài chuột ta sanh sống.

Chuột Mái Nhà, cảm nhận những điều vừa nghe đại ca Chuột Cống và Chuột Nâu nói, nó có cái gì đó chưa thật được ổn lắm. Bởi, góc nhín sự việc xuất phát từ tập tính, lối sống của mỗi nòi chuột chẳng giống nhau. Ví như, Chuột Cống thích làm hang dưới đất – mà phải là, dưới đất cặp theo chân từng nhà. Vợ chồng son, hang ngắn hẹp và tới lúc, con bầy cháu đống thì hang nới rộng phình to. Chuột Cống chọn ở cận kề kẻ giàu có, Khu Công nghiệp hoặc Công viên. Hiểu ra, chẳng phải Chuột Cống “tham phú phụ bần” mà là, vì Chuột Cống cần nguồn thức ăn dồi dào, thức uống thừa thải (2) để nuôi thân mỗi ngày. Điều quan trọng, Chuột Cống cần nước như người cần không khí. Mất nước, Chuột Cống chết! Với Chuột Nâu, nó làm hang phía ngoài tường nhà, có khi ngoài hiên hoặc dưới những vỉa hè. Người đời ghét, tìm diệt Chuộc Nâu vì nó là kẻ chuyên đào bới… Ngẫm lại, Chuột Mái Nhà, nghĩ: người Sài Gòn gọi nó là Chuột Đen, có lẽ vì thân lông màu xám đen tới đen, bụng xám vàng tới xám; mũi nhọn, tai rộng, đuôi dài chạm tới mũi và nó, khoái ở mái hiên, tầng áp mái hoặc trên mái nhà và trong điều kiện nào đó, nó cũng có thể ở trên cây hay ở chỗ cao nhứt của căn nhà, nên người ta gọi nó là Chuột Mái Nhà chăng? Hơn nữa, nó rất ưa thích thức ăn từ rau củ, các loại trái cây, các loại hạt… thiên hạ thường gọi đùa: Chuột Mái Nhà, là chuột ăn chay hay chuột ăn kiêng!

Chiều xô dãy phố rớt bóng xuống mặt đường.

Lý thú, Chuột Mái Nhà mỉm cười, khẳng định dứt khoát: “Chuột háo ăn ham uống nhưng chưa bao giờ, vì ham uống háo ăn mà chuột bôi mặt cướp giựt, cắn xé nhau và cũng chưa bao giờ, sát hại đồng loại, diệt anh em để giành nhảy bàn độc”!

2.

Ban mai Sài Gòn, nắng ấm.

Chuột Cống, mân mê từng sợi lông cứng ngã nâu màu ửng đỏ và cái lườn bụng nhạt trắng pha vàng; nó lặng ngắm bóng nó in vách tường cao với cái mũi cùn, tai nhỏ và kín và nhứt là, cái đuôi có vảy mà chẳng có lông trên thân thể vạm vỡ, cường tráng. Sự vạm vỡ, cường tráng này được gắn kết cùng đầu óc tinh quái, Chuột Cống đủ lực đánh trả các đối thủ như rắn, mèo… hoặc các chủng vật khác, bảo vệ lãnh thổ. Và, cũng vì vậy, loài chuột tôn vinh Chuột Cống là đại ca!

Mùa Thu và mùa Xuân, Đại ca sinh sản con bầy đàn. Mùa Hè và mùa Đông, Đại ca đẻ con chỉ là đẻ lắt nhắt chơi. Hỏi ra, Đại ca nói: “Mùa nóng nực và lạnh lẽo, sinh sản con dễ yếu đuối, hèn nhát trước kẻ thù”.

Kết án tử chuột, con người lạm quyền đề quyết: Chuột là kẻ tội đồ phá hoại kinh tế và lây bịnh truyền nhiễm! Điều mà từ rất lâu, loài chuột phản kháng dữ dội. Bởi, loài chuột cho rằng: “Trên cõi trần gian nầy, tất cả chúng sinh đều được quyền sống và không kẻ nào, dù là Thượng đế cũng không được quyền nhân danh quyền sống riêng mình, cướp đi quyền sống của chúng sinh khác!”.

Bức xúc, Chuột Mái Nhà hỏi:

– Chuột nhà ta có trước, hay con người có trước trên trần gian, Đại ca!

– Ta không rõ lắm! Có điều, ta biết rõ là giữa gen chuột và người giồng nhau đến kỳ lạ (3), mà trong cõi nhân gian này, chưa có gen chúng sinh nào giống gen người.

 – Đại ca! Gen người giống gen chuột, sao người giết chuột?

Đường thắp đèn, ánh sáng lung linh phố!

Về đêm, loài chuột sinh hoạt và ráo riết kiếm ăn tìm uống. Chuột Cống, tim thắt lại khi nghe Chuột Mái Nhà hỏi: “Sao người giết chuột?”.

Không vội trả lời, Chuột Cống nhấn mạnh tới việc ăn uống:

Nhắc lại câu hỏi gắt của Chuột Mái Nhà: “Gen người giống gen chuột, sao người giết chuột?”, Chuột Cống kiến giải:

– Cõi trần gian, chuột hiện hữu trước người và vì hiện hữu trước người, nên gen người giống gen chuột.

– Đại ca nói vậy, thì bọn đệ nghe vậy. Lấy gì chứng minh?

Chuột Nâu và Chuột Mái Nhà, đồng thanh nói.

–  Xưa nay, sau giống trước chớ nào trước lại giống sau!

Nói xong, Đại ca cười khanh khách.

Mưa lâm thâm qua tường nhà cũ, rêu phong.

Bẩy chuột kéo nhau vào căn nhà hoang. Trời chớp giựt.

Chuột Cống ngồi chò hỏ, chống càm và nói tiếp lời kiến giải:

– Người trách trời oán đất, sao cơ cấu chuột trước người. Nhưng, người đâu biết rằng, trời đất sinh chuột ta trước người là để chuột cứu giúp người…

– Sao chuột phải cứu giúp giống người độc ác đó?

Tức khí, Chuột Nâu đâm lời ngang hông.

– Thì, Chuột Nâu cứ nghe Đại ca nói, cái đã!

Chẳng phân bua, Chuột Cống chỉ nói: “Các bạn không biết đó thôi, người là con ruột Trời – nên có câu: “Thiên tử, Thiên hạ”. Hồi lâu, Chuột Cống mở miệng huỵch toẹt: “Thiên tử là con Trời cấp cao, Thiên hạ là con Trời cấp thấp”.

– Vậy, chuột thì…

– … thì là, thú… vật, thôi!

Chuột Mái Nhà và Chuột Nâu, râu xụi lơ, mặt buồn xo và lòng buồn thiu nghe Chuột Cống kết, khi đã luận.

– Trời chơi kiểu bất công, quá!

Chuột Nâu, than.

– Trời, vốn đã bất công; nhưng là, bất công cần thiết để cân bằng sinh thái cho môi trường sống của chúng sinh muôn loài.

Chuột Cống, đỡ lời than Chuột Nâu.

Mưa ngừng hạt. Cầu vòng năm sắc màu sặc sỡ, vắt lưng trời.

Chuột Cống nói:

– Giết chuột, người ngộ nhận chuột là kẻ thù gây tai họa cho người: phá hoại kinh tế, và lây bịnh truyền nhiễm.

Chuột Cống giải thích:

– Ta vốn động vật có vú nhỏ, và là loài gặm nhấm với hàm răng nhọn chắt, sắc bén và dài ra nhanh thật nhanh rất khó chịu. Nếu ta, không cắn xé bất cứ vật gì mà ta bắt gặp cho răng mòn thì ta, sẽ chết mất bởi cái rất khó chịu của răng dài ra nhanh thật nhanh đó!

Thấm và ngấm điều đã nói, Chuột Cống tỏ vẽ thấu đáo chuyện:

– Trời sinh răng dài, mọc nhanh… khiến ta phá mùa màng, vật dụng của con người. Tại sao vậy?

Chuột Cống tự hỏi, và tự trả lời: “Trời sinh tính người, trời biết tính con của mình hễ no cơm ấm áo thì lười việc nhát làm”.

– Vậy, ta phá nhằm kích hoạt người xây!?

– Đúng rồi đó, Chuột Nâu!

Chuột Cống tán thưởng.

– Trời biết tính người thiện – ác cận kề. Ác có thể lên ngôi, tàn sát chuột – “kẻ phá hoại”. Do vậy, vì vòng đời chuột ngắn nên nó được phép đẻ, đẻ liên tu bất tận, đẻ bất kể chết… cũng là cách, ngăn con người diệt chủng loài chuột.

Chứng minh điều đã nói, Chuột Cống khai trước bàn dân thiên hạ, rằng: “Cặp vợ chồng Chuột Cống, sau một năm ái ân sẽ đẻ ra một bầy con, cháu, chắt áng chừng tám trăm. Và, tám trăm con, cháu, chắt đó sau ba năm sẽ đẻ hơn hai triệu con chuột!”.

– Khủng khiếp!

Đột nhiên, Chuột Mái Nhà, la toáng lên.

– Thì, chúng mầy cũng đẻ có kém gì tụi qua!

Phì cười, Chuột Cống liếng thoáng.

Rồi, Chuột Nâu thong thả, buông tiếng vừa đủ nghe: “Trời, chơi đáo để!”.

– Đó chưa là cái gì “chơi đáo để” mà cái “chơi đáo để” hơn, là…

– … là sao, Đại ca?

Thiếu kiềm chế, Chuột Mái Nhà nhảy tửng vô đốc họng Chuột Cống.

Bâng khuâng, Chuột Cống thấm cái huyền bí của trời mà con người chưa hoặc không thấu hiếu. Vì, con người chưa hoặc không thấu hiểu nên khao khát thay trời trị vì. Họ – ngày đêm, lao tâm khổ trí tìm trăm mưu nghìn kế để phá vỡ tất cả những gì vốn đã được lập trình và cần bằng của trời ban tặng cho cuộc sống. Tiếc rằng, tâm mờ trí đục khiến con người ngạo mạn và vĩ cuồng, bất chấp các quy luật tự nhiên là nguồn cơn tạo vạn sự an lành.