Truyện ngắn của Ái Duy
Khi đi ngang qua một bức tường cũ kỷ, đổ nát và xiêu vẹo để bước vào gian nhà chính, chị Nghi hơi dừng lại một chút rồi nói với tôi: “Ngày xưa, nó là một bức bình phong rất đẹp”.
Chị Nghi là đồng nghiệp, mới quen tuần trước khi tôi bắt đầu về nhận nhiệm sở ở cái trường tiểu học heo hút ven sông này. Chị năm mươi ba tuổi, chưa lập gia đình, mặt khô choắt lại, lông mày thưa thớt và tóc trên đỉnh đầu đã chớm hói.Tôi theo chị về nhà để thu xếp một chỗ ăn ở bởi nhà trường không có khu tập thể, cán bộ giáo viên ở lại đều được xã ưu ái gởi về tá túc nơi các hộ dân có điều kiện ở quanh đó.Thấy tôi đồng ý không ngại ngần chị Nghi mừng lắm.
Sau bức bình phong là một cái nền đất khá cao nhưng bị lồi lõm, sụp lở và dựng trên nó là vô số cột lớn cột bé sứt mẻ; chị Nghi nhìn qua tôi phì cười: “Không phải ở đây đâu, qua cái sân này nữa kìa!”
Tôi đi sau chị, bắt đầu cảm thấy sờ sợ cái khung cảnh rộng lớn nhưng đổ nát, hoang tàn và có phần âm u này. Qua thêm dấu tích của một bức bình phong và một cái nền nhà cũ nữa thì mới tới nơi cư ngụ của chủ nhân đương đại. Đó là một gian nhà nhỏ, dài nhưng hẹp và thấp lè tè, tường đất rệu rã, mái ngói âm dương đen sì, cửa gỗ hở toang hoác với những chấn song chạm trổ bị gãy gần hết. Bậc tam cấp lên xuống đã biến mất và thay vào đó là mấy viên đá ong.
Trên đường về nhà chị đã kịp vắn tắt gia cảnh cho tôi nghe. Chị là dân địa phương gốc, ở chung với bà chị ruột nay đã ngoài bảy mươi và cũng không lập gia đình như chị, họ hàng không còn ai, kinh tế phụ thuộc đồng lương giáo viên và dăm chục cây ăn trái trong vườn.
– Ủa…bà chị của chị đi đâu? – Tôi nhìn quanh quất khi thấy chị Nghi thản nhiên tra chìa vào ổ khóa.
– Ở trỏng.
Chị hì hục lôi cánh cửa gỗ bị xệ một bên ra rất khó khăn.
Trong cái ánh sáng nhá nhem của bóng chiều tà, tôi kịp nhìn thấy một vật thể gần giống với hình dáng con người đang phủ phục trên nền đất, vật thể lạ đó bắt đầu cử động khi tôi la lên một cái “á” và nó tiếp tục phát ra những âm thanh ư ử nhuần nhuyễn có cung bậc hẳn hoi. Mùi khai nồng xộc lên.
– Đói bụng rồi hả chị Ử? Thắp đèn lên dùm chị chút, em gái. Ui chà, ướt hết quần rồi!
Tôi đánh diêm, cố kiềm đôi bàn tay đang run bần bật của mình. Dưới nắm tóc bạc phơ thả rũ rượi vừa được chị Nghi vén lên là một khuôn mặt nhăn nheo mốc trắng với đôi mắt vô hồn, cái miệng dúm dó há to nhễu nhão với một cái lưỡi đỏ và nhọn thè ra thụt vào theo những tiếng rên ư ử đang phát ra.Chiếc áo cánh bị bật tung nút bày ra một cặp vú như hai trái mướp khô dài thõng thượt.Tuy nhiên,cái nhìn ngây dại của bà cụ lại khá hiền lành và có phần âu yếm làm tôi sớm định thần lại. Chị Nghi lột phăng cái quần ướt của bà ra, lau lau dọn dọn. Sau đó, tôi vội vàng dành phần đi ra nhà sau nấu cơm.
Vườn nhà chị Nghi rộng lớn nhưng thưa thớt cây trái, cây nào còn sống cũng mang vẻ tiêu điều, nhẫn nại. Hàng rào xiêu vẹo chỗ bằng dây kẽm gai rỉ, chỗ bằng cây thuốc dấu. Một cái giếng đá rất to nhưng lại cạn trơ bày ra cả đá sỏi cỏ dại dưới đáy. Dăm tiếng sột soạt nhanh và gọn trong các lùm cây xa xa. Hai, ba đứa trẻ ù té chạy ngang vườn, bên kia hàng rào. Thoáng thấy bóng người, chúng vừa la bài hãi vừa ré lên cười “Bà Ử, bà Ử kìa” làm tôi phải quay ngoắt đầu ra sau.
Cơm được dọn lên trong ánh đèn dầu tù mù. Tôi vừa ăn vừa lấm lét ngó qua bà chị khốn khổ của chị Nghi đang ngồi trên phản một mình, tay cầm muỗng xúc cơm nhai tóp tép như một đứa trẻ. Chị Nghi vui lắm, chắc đã lâu mới có người ngồi ăn cơm chung nên huyên thuyên đủ thứ chuyện không dứt, tôi thì cứ chờ mãi chẳng nghe chị nói năng gì về cái mình cần.
“Ử!” – Bà cụ chìa cái chén cơm bằng nhựa nham nhở vào mặt tôi. Chị Nghi lật đật dành lấy bới cơm, gắp đồ ăn rồi khen bà già rối rít “Giỏi quá, ăn hết chén này nữa nha!”
“Ử!”- Chị Nghi lại bỏ đũa, dìu bà cụ đi từng bước ra phía lu nước ngoài sân. Chị vén ống quần bà lên tận háng rồi ấn bà ngồi xuống tiểu. Chị múc nước rửa ráy, lau mình mẩy rồi cẩn thận đưa bà vào nhà. Trở lại tấm phản, bà cụ lại rên lên như trẻ con vòi vĩnh và chị Nghi à lên một tiếng vui vẻ khá to; chị chui xuống gầm phản lấy ra một cái rổ mây đen thui được cạp lại bằng đủ loại dây, phủi lấy phủi để rồi đưa cho bà cụ. Bà già ôm chầm cái rổ vào ngực, tai áp vào đó như nghe ngóng rồi toét miệng cười sung sướng, sau đó mới ngoan ngoãn ngã mình nằm xuống phản.Tôi cố nhìn vào rổ, chỉ thấy lùng bùng một mớ giẻ vụn, tự hỏi không biết có phải là một ổ chuột con trong đó.
Buổi tối ở nơi đây chấm dứt sau khi mâm cơm đã được dọn dẹp xong. Chị Nghi tấn mùng cho bà cụ rất kỹ rồi dục tôi đi ngủ. Tôi được ưu tiên ở một góc nhà khá kín đáo, nhìn xéo mới thấy cái phản của bà cụ. Chị thổi tắt phụt ngọn đèn giữa bàn, chỉ còn leo lét một đốm lửa xanh như đom đóm trên bàn thờ. Dăm phút sau đã nghe tiếng thở đều đều của chị. Gió não nuột luồn qua kẽ vách, đong đưa những cái mạng nhện phía trên xà nhà. Tôi trùm kín đầu trong cái chăn mỏng, nghe trống ngực mình còn to hơn cả tiếng ễnh ương kêu, thầm trách cao xanh đưa đẩy tôi tới chốn này.
Nửa đêm tôi thức giấc bởi một cơn mưa rào. Tiếng mưa ban đầu nghe róc rách trầm bổng trên mái ngói như dàn hợp xướng, sau, nó khoan nhặt chợt buông chợt dừng y như tiếng nhún nhảy của bước chân chim sẻ. Xào xạc cây lá bên ngoài. Tiếng cánh cửa cót két như đang đóng mở. Rồi, chắc là đang giữa cơn mê, tôi nghe tiếng cười rúc rích, tiếng mút chùn chụt, tiếng chóp chép… của ít nhất là hai đứa trẻ.
“Bà Ử!” – Tôi thầm rên lên rồi trân mình chịu đựng trong bóng tối.
* *
Sáng hôm sau khi thức giấc, việc đầu tiên là tôi nhìn qua cái phản của bà Ử. Mặt trời đã lên cao, nhà trống trơn. Phần cơm sáng được đậy lồng bàn cẩn thận.
Chị Nghi đang dãy cỏ làm vườn, quần xắn tới gối, hai bắp chân khẳng khiu. Thấy tôi chị mỉm cười chỉ vào bàn ăn. Tôi tìm bà “Ử”. Dưới ánh dương trông bà hiền từ như một bà lão nhà quê chính hiệu. Bà đang chơi với cái rổ nhỏ bẩn thỉu của mình, mân mê sờ mó, hôn hít rồi kẹp nách nó và lắc lư người như đang đưa võng theo một khúc ru vô hình. “Ử!”- nghe đầy khoái trá.
– Em đi chợ đây! – Tôi cương quyết dành phần với chị Nghi.
Mọi người mua bán trong phiên chợ hôm đó đều tròn mắt thán phục khi biết tôi từ nhà chị Nghi ra.Tôi đã phải lê la mua mỗi nơi một thứ, cá của bà chị ở cách nhà hai đám ruộng, gia vị nơi mẹ của một một cô nhỏ học trò, ăn một tô bún riêu nguội ngắt và cả một ly chè đậu đen. Sau đó tôi về nhà, thừa dũng cảm để tuyên bố với chị Nghi quyết định ra đi của mình.
Chị Nghi đón tôi ở đầu ngõ, nhìn thật lâu vào mắt tôi. Chị im lặng đỡ cái rổ trên tay tôi rồi đi vào bếp.Tôi lặt rau,chị làm cá. Hồi lâu, chị bắt đầu kể, cái câu chuyện mà tôi vừa nghe từ những người đàn bà trong phiên chợ quê.
Nửa thế kỷ trước, chỗ tôi đang ngồi đây là cơ ngơi của một vị quan Nam triều đứng đầu ở mấy cái làng liền ven sông này, danh gia vọng tộc, quyền uy giàu có nhất vùng. Trong đám cậu ấm cô chiêu thừa hưởng lộc trời có tiểu thư Phương con gái đầu, và tiểu thư Nghi, con gái út.
Dường như đầu mối sự bất hạnh ở các tiểu thư thường bắt đầu từ những chuyện tình oan trái. Phương cũng vậy. Một anh tá điền nào đó đã làm cho cô điêu đứng. Cô bị thân phụ vứt vào một cái chòi tranh giữa vườn hoang, tước đoạt hết mọi nhu cầu vật chất, đày đọa từ thể xác đến tinh thần, hoàn toàn cô độc. Bất chấp tất cả, kết quả tình yêu trong cô vẫn lay lắt ngày một lớn như khát vọng sống của chính cô. Ngày lâm bồn, cô chỉ kịp tỉnh táo để thoáng thấy mặt đứa con trai, sinh linh vô tội bé bỏng lạc loài giữa trần thế để rồi sau đó, mãi mãi chìm vào một giấc mơ mịt mù. Giấc mơ đó đã kéo dài cho đến tận hôm nay, đọng lại vĩnh viễn phút giây hạnh phúc của người mẹ lần đầu tiên được ôm lấy núm ruột của mình vào lòng.
Tôi lạnh người:
– Vậy con chỉ đâu?
Chị Nghi chỉ lắc đầu buồn bã. Cái nhìn của chị và tôi rơi vào cái rổ mây đen đủi của bà Ử.
– Nó thành Cậu Trạng rồi. Hồi đó Cậu về chơi hoài, Cậu đi trên mái nhà rồi trèo xuống cửa sổ, mà Cậu vui lắm chớ không có trách móc hờn giận gì ai đâu. Cậu vén mùng thăm từng người. Cậu nghịch xôi chuối trên bàn thờ.Cậu đòi sắm đồ cho cậu đi học. Hồi đó chị mới tám tuổi. Nghe nói Cậu chỉ được ở trên dương thế có mấy tiếng đồng hồ nên mới hiển linh như vậy…
“Xòa !” – Cái rổ mây đổ văng tung toé. Bà cụ rên lên ư ử, mếu máo bò lồm cồm trên mặt đất, lập cập quơ quào mớ giẻ vụn và cái gối con vừa rơi ra.
– Chị Ử không biết gì về số phận của con mình, và cả mình nữa. Ba ngày sau, khi hay tin thì chỉ cứ như vậy cho đến giờ.
Gần năm mươi năm dâu bể, tôi nhẩm tính; chẳng còn lại gì, chẳng còn ai.
Còn chị, chị Nghi? Tôi rất muốn hỏi như vậy.
* *
*
Hôm sau, hôm sau nữa là một ngày ba mươi âm lịch. Buổi tối, chị Nghi bày bàn giữa trời cúng vong; một bình bông, một dĩa trái cây, một dĩa bánh, một trái dừa xiêm, ba tờ giấy trắng. Chị có nói với tôi là chị cúng Cậu Trạng theo thông lệ từ xưa tới nay, ba tờ giấy trắng là đốt cho Cậu đi học. Chị hướng mặt về phía bắc, thắp nhang khấn vái liên hồi,vẻ sám hối thành kính.
Tôi lui dần vào trong, ra sau nhà lấy ấm nước đang sôi. Ở sân sau, tôi không tin vào mắt mình nữa. Ở đó cũng có một cái bàn nhỏ đang nghi ngút khói hương, bày biện y hệt như cái bàn phía trước nhà, trên đó cũng có ba tờ giấy trắng.
Đêm đó lại là một đêm không ngủ. Sáng ra sân vườn khô ráo không có dấu hiệu của một trận mưa rào, nhưng suốt đêm, tôi nghe tiếng bước chân ríu ran của loài chim sẻ trên mái ngói và những tiếng cười trong vắt xen lẫn tiếng thút thít của trẻ con.
* *
*
Năm đó tôi hai mươi tuổi, chưa có người yêu, lấy làm đau xót cho thân phận đàn bà, oán trách cao xanh cay nghiệt.
Hai mươi năm sau, tôi không sao tìm lại được cảm giác đó. Đọng lại trong tôi là những bức bình phong đổ nát, sau chúng có hai người đàn bà, một khôn một dại nhưng cả hai đều trả giá ngang như nhau…
Xứ Nẫu 
Hay,và đầy nhân văn. Mình cảm phục các nhân vật trong truyện
Cám ơn Duy Hải; các nhân vật ấy đã dám sống và trả giá cho sự lựa chọn của mình.
Đọc ám ảnh quá
Tác giả cũng vậy Minh Mẫn ạ, những nguyên mẫu trong truyện đã theo mình hơn 10 năm mới bật ra truyện ngắn được đó bạn.
Lâu lắm mới vào xứ nẫu và được đọc một truyện ngắn hay,bi thương mà rất nhiều tình người
Cám ơn Ngọc Hằng, mình cũng lâu lâu mới có truyện tham gia Xứ Nẫu, sợ bị chê. 🙂
Số phận thật nghiệt ngã
Vâng, đôi khi sự nghiệt ngã ấy lại đến từ những bức bình phong, bạn nhỉ. 🙂
Viết sắc sảo,có nghề
Cám ơn Dat Nguyen.
Hay,viết chặt chẽ đến từng chi tiết
Tác giả vốn lười, nên rất ngại bạn đọc đọc phải chi tiết thừa mất thời gian… 🙂
Truyện hay và hấp dẫn ghê nơi!
Cám ơn Mộng Vân, rất vui.
Viet hay,nhung chang le noi bat hanh trong tinh yeu lai do ap den ca mot gia dinh nhu vay sao ?
Hai người đàn bà một khôn một dại, nếu đại diện cho cả một gia đình thì có lẽ chưa đủ, bạn nhỉ. 🙂
Đọc một lèo và thoáng rùng mình cho số phận
Thực sự là có đôi chỗ tác giả cũng rùng mình. 🙂
Mình cứ bị ám ảnh khi đọc xong câu chuyện
Tác giả cũng vậy Hoang Dung ạ, đặt bút chấm hết rồi mà cứ còn vương vấn mãi.
Chị Ái Duy ,
Em thích đọc truyện của chị . Ở đó , em rút ra được nhiều điều .
Cảm ơn chị .
Chúc chị vui .
Mỗi người có một thế mạnh Hoàng ơi, như mình cũng còn học được nhiều thứ từ bạn lắm.
Trí tưởng tượng của nhà văn thật dữ dội
Không thể thiếu sự tưởng tượng, nhưng tất cả đều có nguyên mẫu. 🙂
Vậy Ái Duy có bức bình phong nào không ?
Có chứ, không nhiều, chỉ đủ để qua mặt đối phương là chính.:)
Truyện dựng thành phim thì hút khách
Chắc ăn khách nhờ mấy scene điên điên, kinh dị… 🙂
Hay va doc,nhung minh rat thich cai ket rat bat ngo
Linh hồn của một truyện ngắn nằm ở cái kết, phải không bạn? 🙂
Buoi sang som, doc chuyen cua Ai Duy bong nhien thay khong muon làm gì nua het, buon cho than phan dan ba, buon cho doi nhan the.
O dau mà Ai Duy co nhung chuyen nao long de viet nhu vay?
Bep song giua doi thuong, khong hon ai nhung cung khong den noi nao khon kho nhu cac nhan vat trong cac chuyen cua Ai Duy, moi lan doc xong mot chuyen Ai Duy viet Bep tu nghi minh se khong dam ta than cuoc doi nua vi minh duoc qua nhieu may man, than tho nua la mot su che nhao noi kho cua nguoi khac.
Vay do Ai Duy oi.
Cam on ban da cho Bep hieu them nhung goc canh cay dang cua coi tran.
Viet hay hoai nhu vay nghen co nàng.
Chị Nga thân mến, cái cách chị soi mình vào nỗi đau của tha nhân mới khiến cho em giật mình, và kính nể. Cám ơn chị rất nhiều.
Chào Ái Duy!
“Những bức bình phong” bày ra trước mắt thường trông thật lộng lẫy, nhưng… khuất lấp sau lưng nó là những tấm bi kịch đầy sắc màu, về thân phân con người,đan xen bằng tình yêu và nổi thống khổ, cứ dày xéo đan xen,cuỗng đạp lên sự sống phơi trần trụi,nghiệt ngã, làm người đọc cuốn hút!
Truyện viết hư hư thật thật, như cắt lát tâm trạng trống vắng của nhân vật, thật đầy cảm xúc!
Chào Ngọc Thơ. Đúng là những bức binh phong dù “lộng lẫy” đến đâu rồi cũng tới lúc đổ nát để phơi ra sự thật “trần trụi”…
Cõi người ta là thế , Ái Duy ơi !
Một truyện ngắn hay .
Dạ, thấu được điều này thật không dễ dàng gì. Rất cám ơn anh.
Chị AD luôn có một giọng văn xót đau đến tận cùng nỗi đau
Một giọng văn đi đến tận cùng sự việc được mô tả là điều mà các nhà văn đều mơ ước; cám ơn bạn. 🙂
Những chi tiết ảo ảo thật thật trong câu truyện càng tăng thêm nỗi tê tái,cay đắng về thân phận người
Mình thích mấy chi tiết ảo ảo đó lắm, có dụng ý cả. 🙂
Thuong than phan nguoi phu nu qua
Vâng, nhất là những thân phận phụ nữ đằng sau những bức bình phong, bạn nhỉ. 🙂
Hay và xót xa quá
Cám ơn Dangthanh.
Xot xa ve tinh yeu,ve phan doi tran ngap tam hon toi khi doc truyen cua chi Ai Duy,mot nguoi toi chua he duoc gap
Linhhoang mến, hy vọng cảm giác xót xa ấy sẽ qua nhanh thôi, khi viết mình cũng vậy.
Sau những bức bình phong là biết bao nhiêu sương khói cuộc đời, được tác giả khắc họa lại bằng sự day dứt ,sẻ chia
Dạ, bấy nhiêu cuộc đời cũng là chừng đó bức bình phong…
Viết hay quá
Cám ơn bạn đã đọc. 🙂
Ái Duy viết về oan trái cực hay
Tiếc là AD không đủ khả năng để khắc họa những số phận còn oan trái hơn nữa bạn ạ. Rất cám ơn.
Chào Chị Ái Duy!Một thời vàng son đã qua đi!Còn lại có những gì?Ngoài hoang tàn đổ nát!Người còn sao nỡ bỏ?Dù sống cảnh già nua-Tâm tư như trẻ nhỏ-Sống lây lất trong mơ -Trong dĩ dãng lơ phơ-Tình yêu là dấu mo-Của quên quên và nhớ…Của cuộc sống vật vờ..Người tìm gì trong d9o1..Không ngoài những vần thơ..Như những mớ giẻ rách..Mà tưởng như hơi thở của mình nằm trong đó!Cái ăn cũng phải chờ..Cái uống không còn nhớ..Mình đã uống gì chưa?Người như cảnh đổ vỡ!Người già cội bơ vơ!Bức bình phong cánh cửa Bản lề xộc xệch mở..Cô giáo Nghi thương cho..Một tình thương chan chứa..Có tình Người trong đó..Huống chi cô cũng có..Một Bà Chị yêu quí..Sống như đứa trẻ nhỏ ..trẻ mất đi sinh khí của cuộc sống tuổi nó!Bứa bình phong thể hiện ..Một bên ngoài che giấu cái tâm hồn đày đọa tự mình không thoát được ..Khi cái xác vẫn còn vay mượn tạm trần gian Một cái xác thê thảm..Đã chết còn cử động.?.Nhìn thật quá đau lòng?Họ là những bức bình phong..Che giấu một bên trong ..Thế giới vẫn danh vọng vẫn huy hoàng của thời họ đã sống..Cô giáo Nghi yêu họ-Yêu chăm sóc gần gũi..Cái tâm hồn yếu đuối giờ như trẻ con thôi.Mang cái xác già cội giữa đời thường nhức nhối,,Chuyện áo cơm -Chuyện bon chen phù phiếm khoác lên lớp vàng son vật chất của con người Mà quên đi chuyện chăm chút cái phần Người luôn dính vào cái xác..Rồi một ngày nào Xác hư hao theo thời gian.Như cái cảnh hoang tàn đổ nát của nền nhàCái dáng vẻ bên ngoái-Cái bức bình phong vàng son một thời -Không còn như xưa nữa!Hiện ra một con người sống thật đáng thương!?Nhưng nói về cái tâm trong Vẫn còn đó những tâm hồn như cô gái Nghi Ai chuộng bề ngoài xa lánh chê bai họ Riêng cô vẫn quí cái tâm hồn trẻ con khoác bên ngoài bức bình phong đã cũ nát.Cô yêu Người Chị Cô nghĩ một mai nầy Cô cũng sẽ giống như chị mình thôi?Giờcô còn trẻ cái bức bình phong ở cô còn đẹp!Biết khi cô già như chị cô có còn được diễm phúc có bàn tay chăm sóc như cô đã chăm sóc?Nhưng với cô tính không lo xa mấy Việc gì đến cứ đến….Chỉ biết rằng có gần gũi thế giới những..Tàn phá của thời gian mới thấy thương..Những người sống trong cảnh dở sống dở chết!Ôi..Những bức bình phong mà ai cũng cần phải có trong đời?Đẹp xấu giàu nghèo Nó thể hiện một sự có được Như một phúc may của đời người?Chỉ sợ sống chẵng có gì cả nền nhà cửa nẻo vườn tược cho riêng mình?Tứ cố vô thân mới bất hạnh nhiều?Chị gái của Nghi còn hạnh phúc-Được có em chăm sóc-Như chăm giữ bức bình phong cái cửa nẻo cố giữ đừng ngã vậy mà…Tới đâu hay tới đó?Chờ thay đổi là cả vấn đề..Một khi cái tình thương quá lớn dành cho chị của mình!Trong khi gen di truyền có lẽ cô cũng giống chị-Cố giữ cho mình cái xưa cũ..Nắm níu những kỷ niệm xưa.Với cô có thể thay đổi bộ mặt cuộc sống.Có thể làm gì mới cho mình Nhưng không..Co6 vẫn thế làm tròn trách nhiệm bổn phận của một con Người với Người bên cạnh Cho dù họ chỉ còn là cái xác biết đi!Những bức bình phong nói lên điều gì?Bộ mặt cuộc sống của con người-Cái thể diện bên ngoài cần giữ Dù bên trong có thể nào chỉ mình biết rõ mà thôi!
Aitrinhngoctran thân mến, rất cám ơn lời phản hồi công phu như một bài thơ văn xuôi của bạn.
Viết xót xa quá
Vâng, đành phải chạm vào nỗi đau nhân thế.
Chỉ sợ nhất là bức bình phong trong tâm hồn của mình !
Đó cũng là điều tác giả muốn gởi gấm; cảm ơn bạn.
Bị lỗi font chữ,không đọc được admin ơi !
Đã chỉnh sửa,cám ơn bạn