Feeds:
Bài viết
Bình luận

Posts Tagged ‘HIẾU TÂN’

Giới thiệu cuốn “Lịch sử tính hiện đại” của Jacques Attali

Hiếu Tân dịch (*)

 

 

 

Nghĩ về Tính hiện đại và lịch sử của nó là chuyện cấp thiết. Bởi vì, ở mọi thời, tính hiện đại ngụ ý cái quan niệm mà mọi xã hội hình dung về tương lai của nó, về cái mà nó tưởng tượng, về cái mà nó mong mỏi, về cái mà nó chối từ; như vậy nghĩ về tương lai của tính hiện đại là nghĩ về cái ý tưởng mà người ta sẽ thực hiện, trong tương lai. Nhiệm vụ này đặc biệt thú vị vì ngày nay thật ra nó rất cụ thể, chẳng hạn khi nghĩ vể cái cách mà vào năm 2030 người ta sẽ suy nghĩ, mơ mộng, tưởng tượng, xây dựng, đấu tranh thế giới năm 2060.

(more…)

Read Full Post »

Hiếu Tân

Ngày nay chỉ có những giáo sư triết học, mà không có các triết gia. Là một triết gia không phải chỉ là có những tư tưởng siêu việt uyên áo, thậm chí cũng không phải là lập ra một trường phái, mà là yêu sự thông thái đến mức sống theo những tiếng gọi của nó, một đời sống đơn giản, độc lập, cao thượng, và tin tưởng. Đó là việc giải quyết một số vấn đề của cuộc sống, không phải về lý thuyết, mà về thực tiễn.

 

Không gì mô tả Henry David Thoreau chính xác hơn những lời trên trong chính cuốn sách nổi tiếng nhất của ông: Walden, hay một mình sống trong rừng, xuất bản lần đầu năm 1854. Trong kho tàng văn học thế giới, đôi khi người ta phân vân không biết nên xếp vào Walden thể loại nào: triết học, tiểu thuyết, hồi ký. Các nhà phê bình coi “Walden” như tác phẩm kinh điển của văn học Mỹ, khám phá sự giản đơn, hài hoà và vẻ đẹp của thiên nhiên như những mẫu mực cho một xã hội và văn hóa xứng đáng.

(more…)

Read Full Post »

Bắn một con voi

George Orwell

 George-Orwell-001

BẮN MỘT CON VOI

(Shooting an Elephant)

 Hiếu Tân dịch

 .

Ở Moulmein, miền Hạ Burma (Miến Điện) tôi bị rất nhiều người ghét – đó là thời gian duy nhất trong đời tôi mà tôi đủ tầm quan trọng để cho chuyện đó xảy ra với tôi. (more…)

Read Full Post »

Hiếu Tân

Don Quixote Paintings - Don Quixote by Kevin Middleton

Don Quixote Paintings – Don Quixote by Kevin Middleton

Phần 2: Dulciné du Tobozo – Bà Quả phụ Don Quixote

Trời sập tối rất nhanh. Người-ngựa thày- trò đều đã mệt nhoài sau một ngày dưới nắng lửa. Bỗng Săngxô Păngxa reo lên, xa xa có ánh đèn. Y phóng lừa lên trước, một lát quay lại: thưa ngài hình như một toà lâu đài. Lâu đài? Đông Kysốt hỏi khi đến khá gần. Ta thấy hình như là quán rượu.

Quán rượu ư? Sao ngài lại đùa tôi thế, ngài có nhìn thấy cái chóp nhọn cao vút kia không. Để tôi lại gần xem.

Lát sau y quay lại: Xin mời ngài đến thử xem, có một tấm  biển đồng nhưng tôi đọc mãi không được vì tôi không biết chữ.

Tấm biển không lớn, một ngọn đèn soi rõ các hàng chữ và cả cái gia huy phía trên vẽ ba cây thông, một ngọn giáo và một cái khiên, nhưng Đông Kysốt đứng rất lâu, đổi chân nọ sang chân kia. Vì dòng chữ ông ta đọc được ghi rõ :

 

 

Phu Nhân Dulcinéa del Toboso

Bà Quả phụ nhà Đại Hiệp sĩ danh tiếng

Don Quijote de la Mancha

 

 

Sau khi truyền sự kinh ngạc sang chàng giám mã, Đông Kysốt nghe theo lời khuyên của chàng ta (được nói với một nụ cười cố giấu) là cứ vào thử xem, vì cũng chẳng còn cách nào khác .

Ba tiếng búa gõ lên cổng gỗ, một thằng nhóc cỡ 11,12 ra mở cửa, mặt mũi nó rất láu lỉnh, ăn mặc như thằng hề. Săngxô Păngxa tiến lên trước:

  • Chào anh bạn, nhờ anh vào báo với phu nhân có một hiệp sĩ giang hồ muốn bái kiến.

Chàng giám mã vừa nói vừa nháy mắt với chủ một cách đầy ý nghĩa.

 

Phòng khách của phu nhân – nếu  có thể gọi thế – không rộng và bài trí buồn cười. Tiêu điểm của căn phòng, chắc phải là chủ nhân của nó, là một người đàn bà mặt bự phấn phục sức diêm dúa. Đông Kysốt đứng như tượng, đầu óc chàng đóng băng. Người đàn bà có vóc dáng một gã đấu bò đã về vườn, thân hình của một cô đào từng bốc lửa vài chục năm về trước, cặp mắt của con bạc đã sát phạt suốt đêm đen đỏ và đôi bàn tay, đôi bàn tay này có lẽ thích hợp cầm roi hơn là cầm mùi xoa. Nỗi phân vân của chàng không biết sẽ kéo dài bao lâu nếu không có một tiếng rú vút lên làm chàng sởn tóc gáy, một hiệu quả ngược với ý của chủ nhân muốn biểu  lộ niềm hoan lạc dị thường man dại

  • Ôi , chúa ơi, ta có nằm mơ không đây ? – “phu nhân” rên rỉ – đây chẳng phải là chàng sao? chàng đấy ư  Sao chàng không lên tiếng. Lẽ nào …

Phu nhân uốn lượn thân mình quằn quại, một tay đặt lên ngực, tay kia giơ ra, bước nhào về phía  trước ba bước, khựng lại trong tư thế vừa muốn nhao lên vừa muốn sụp xuống. Cử chỉ của bà ta có  nét điêu luyện mà các tài danh cải lương phải ao ước. Một giọng khàn khàn não nuột nức nở kể lể những nỗi nhớ mong vô bờ bến, trách móc đấng phu quân sao khéo hững hờ sớm quên lời thề thốt keo sơn năm nào trong khi em vẫn một lòng vò võ khép cánh cửa phòng xuân để tâm hồn bay bổng theo cánh chim hồng đi muôn nơi và chỉ bừng sáng mỗi khi nghe được tiếng vang của những chiến công hiển hách của chàng, chàng hiệp sĩ vĩ đại của mọi thời đại và của lòng em.

 

Đông Kysốt lúc đó cư xử như thế nào? thật không thể nào kém lịch lãm hơn đối với một trang phong lưu như chàng. Lẽ ra phải bước đến đỡ lấy bàn tay đang giơ ra mà hôn, trong tư thế quì một chân, một tay đặt trên phía trái tim và đầu cúi xuống, thì chàng cứ đứng trơ ra đấy mồm lầm bầm : “Xin quí phu nhân thứ lỗi, bà có phải là … ?”

Quí phu nhân thét lên một tiếng ngất lịm đi. Lại đến giám mã Săngxô thét vào mặt chàng kỵ sĩ : “Ngài làm sao thế ? bao nhiêu mĩ nữ gặp trên đường thổ lộ tình yêu với ngài đều bị ngài gạt phắt chỉ vì lòng trung thành với quí phu nhân đây, riêng tôi tự chịu đòn roi nát đít để đến bây giờ thấy ngài tỏ ra thiếu lịch sự đến mức phũ phàng với phu nhân kiều diễm của ngài như thế này sao?” Đông Kysốt cố kìm bớt nhiệt tình của chàng giám mã bằng cách ghé tai hỏi khẽ: “Săngxô, có thật ngươi nghĩ đây chính là nàng Đuynxinê kiều diễm của ta không, hay là lại một trò chơi khăm của lũ pháp sư đểu cáng?” Săngxô gãi tai: “Cái này thì ngài phải tự hiểu lấy”. “Ta băn khoăn quá đỗi: cái tên Đuynxinê là do ta tự nghĩ ra, sao lại có sự trùng hợp lạ lùng thế này?” “Trời ơi, ngài đi khắp giang hồ, có biết bao điều  kỳ lạ từ ngàì mà ra và đến với ngài, mà còn phải ngạc nhiên thì kẻ ngu đần như tôi còn biết thế nào?”

 

Bỗng từ phía phu nhân vọng tới tiếng nức nở ai oán: Trời cao đất dày ơi, đến nước này thì ta chỉ còn một chết mà thôi. Gia nhân đâu, đưa cho ta sợi dây thừng, mau dẫn ta ra chỗ  giếng nước thật  sâu, ta còn sống làm gì nữa một khi đấng phu quân hào kiệt đã chối bỏ ta, ta còn mặt mũi nào sống ở trên đời , thuốc độc đâu, dao đâu? lũ gia nhân lười biếng chết tiệt này…

Quá xúc động, giám mã Săng xô nước mắt nước mũi dầm dề đẩy vào lưng chủ: ngài làm cái gì đi chứ. Mau ra tạ lỗi đi, cứu vãn tình hình đi.

“Thưa công nương bà có thể vui lòng cho tôi biết..Vì rằng, tôi còn đang sống đây và chưa hề sang thế giới bên kia và.. và .. theo tôi biết, hình như .. có lẽ.. chúng ta chưa làm lễ thành thân ..” Đông Kysốt chưa bao giờ nói năng lúng búng đến vậy, trong khi phu nhân tươi tỉnh khoát hoạt hẳn lên.

À cuối cùng thì chàng cũng đã lên tiếng. Xin chàng hãy ngồi xuống đây, bình tĩnh dùng trà để em có đủ thời gian thưa chàng mọi chuyện giải toả mọi nỗi ngờ vực nơi chàng.

 

Cha em là một lãnh chúa nổi tiếng hiển hách ở vùng đất Tôbôzô tuơi đẹp, ông có đến 9 vạn bò cừu. Thời nhỏ em sống trong nhung lụa. Năm em 9 tuổi có một pháp sư đoán cho em một số phận kỳ lạ, định mệnh đã gắn em với một trang hiệp sĩ oai hùng nhất trong giới hiệp sĩ, tình yêu của em sẽ bảo trợ cho mọi chiến công của chàng. Từ đó em nằm liệt giường vì sầu não nhớ mong,  ròng rã suôt 9 năm trời không cách gì giải thoát cho đến khi một mục sư ở Tôbôzô nhận làm phép cưới cho em với Hiệp sĩ Mặt Buồn, chàng không biết điều này vì đám cưới vắng chú rể, nhưng lễ vật thì  nhiều vô kể, đó  là những chiến công vang lừng cuả chàng mà các kị sĩ tới tấp mang về từ mọi phương trời. Thế là từ đó em khép cửa phòng khuê quyết chờ đến ngày gặp được chàng. Chàng có biết được lòng em đau đớn nhường nào khi, năm ngoái em bỗng nghe tin chàng bị mạng vong dưới ngọn giáo của Hiệp sĩ Vầng trăng bạc….

Các sắc thái trên nét mặt chàng kỵ sĩ phiêu du biến đổi liên hồi, chàng bước đến đỡ bàn tay người đẹp đưa lên môi với tiếng lầm bầm sau chòm râu không ai hiểu là gì.

Chỉ có thằng lỏi con đứng nấp sau váy bà chủ lanh tai nghe được mấy từ này mà nó cũng không hiểu nốt :

  • Ôi! sự thật, chào mi !

 

ĐÀO THOÁT

  • “Hô hô! Đông Kysôt mà lại cưới vợ! Đây quả là chuyện phiêu lưu kỳ lạ nhất mà tôi đã từng nghe”.

Một người  trẻ tuổi cười nói bô bô.

Họ 3 người trong một quán rượu: cậu Tú, bác Phó Cạo, và một người mắt sâu trán cao râu thưa cằm nhọn: chính là Chàng!  Người trẻ vừa nói là cậu Tú.

Gương mặt chàng lúc này càng trở nên xa vắng

Làm gì có chuyện cưới xin. Nhảm nhí. Dung tục. Họ làm điều đó lúc vắng ta. Ta đâu được hỏi ý kiến.  Đông Kysốt cãi thầm trong bụng.

_ Bác Đông Kysôt ạ, bác Phó ân cần nói. Ở làng, người ta đồn đại đủ chuyện trái ngược về cuộc hôn nhân này, về tình cảnh của bác…

  Tin đồn là cái quái gì. Chính ta cũng chẳng hiểu nổi ta nữa là. Ý nghĩ cứ hiện trong đầu Chàng  như hồi âm cho những lời hai người bạn nói ra.

_ …Cha xứ già yếu rồi, cụ muốn chúng tôi đến tận nơi xem thực hư thế nào, và ý bác ra sao. Nếu quả là bác đã tìm được bến neo tâm hồn lãng du , một tổ ấm sau bao nhiêu bão táp, chúng tôi chỉ còn biết chúc cho bác mọi sự tốt lành.

Đông Kysốt ngồi lặng. Một tiếng thở dài rất sâu về quá khứ. Than ôi thời oanh liệt nay còn đâu !

 

Đã mât hêt kiên nhẫn sau bao cố gắng khiến người đối thoại mở miệng, hai người bạn đồng hương đành chấp nhận tiếp tục cuộc chuyện trò bằng cách đọc- hiểu cái ngôn ngữ không lời trên gương mặt không lấy gì làm tươi tỉnh của nhân vật chính.

Cậu Tú hạ  giọng nói vừa đủ nghe :

_ Tôi xin được vào việc ngay một cách nghiêm túc, thời gian không có nhiều. Ba ngày nay chúng  tôi đã có dịp kiểm chứng những gì mà tôi suy đoán từ trước. Thưa Đông Kysôt, ngài đang ở trong tay một nữ quái cực kỳ hiểm độc. Bổn phận của chúng tôi là đánh tháo – để đưa ngài trở về cuộc sống bình thường. Khó khăn lắm mới mời được ngài ra đây mà không ai biết.

Gương mặt Đông Kysôt thoáng có nét thảng thốt, nhưng trấn tĩnh nhanh.

Buổi sáng hôm ấy, khi thức dậy sau một đêm nhọc nhằn mộng mị, ta tưởng mình vẫn còn mơ! Cái nhan sắc, dưới  ánh nến chập chờn tối hôm trước, dù có hơi quái dị, nhưng cũng vẫn là nhan sắc, lúc này đã biến đổi kinh hoàng . Một thoáng rợn lạnh chạy suốt xương sống ta. Và từ phút ấy, câu hỏi cứ bám riết đầu óc ta không lúc nào nguôi: đây có thật  là ..   nàng ?

_Thưa bác phó – cậu Tú quay sang bác Phó Cạo: Không phải là tôi đọc trong sách, mà chính  tôi đã thu thập được từ người dân quanh đây: Ngài hiệp sĩ lừng danh của chúng ta đã bị ngược đãi, bị hành hạ vô cùng tàn tệ..

_ Thế kia ư? Thật không thể nào tưởng tượng nổi.

Lòng tự trọng của ta không cho phép ta nói lên điều đó, nhưng dù sao phải công nhận nó là sự thực. Nét ngậm ngùi trên mặt chàng cựu kỹ sĩ lập tức được các bạn thấu hiểu và thông  cảm

_ Thậm chí, ngàì còn thường xuyên bị đánh đập dã man…

_ Có lẽ nào ?.. Bác phó cạo ngẩn ngơ.

Cũng may mà ta mình đồng da sắt đã được tôi rèn qua bao chiến trận, chứ da thịt thư sinh như   chú em thì ..

_.. tàn tệ đến nối người dân bất bình không chịu nổi đã kiện lên quan sở tại. Hồ sơ mà tôi được đọc sáng nay còn ghi rõ.

_ Thế kết quả toà xử ra sao ?

_ Không có xét xử . Ngài đây bãi nại !

Hai người bạn đồng hương im lặng nhìn chàng.

  Một hành vi cần thiết của đấng trượng phu. Có lẽ nào ta  theo kiện một người phái yếu, cần đến cánh tay cường tráng này che chở. Đâu là danh dự Hiệp sĩ của ta? Ta chỉ có thể trông cậy vào  lương tâm ta là toà án  tối cao. Phải công nhận rằng nàng cũng hơi nặng tay. Những vết bầm dập không dấu được người ngoài. Nhưng đau đớn cũng chưa bằng  nhục nhã. Ôi, con người hiền dịu nhất trong những người hiền dịu mà chỉ ánh mắt nụ cười hiện ra trong tâm tưởng của ta đã nâng ta lên qua muôn ngàn gian lao khổ ải, thế mà giờ đây con người ấy bằng xương bằng thịt có lúc lồng lên như sư tử sổng chuồng, trút lên đầu ta dòng thác lũ những lời chửi rủa bẩn thỉu đến lợn cái cũng phải đỏ mặt. Bằng ánh mắt khoan dung, đã bao lần ta thầm van nàng hãy trở về bản tính tuyệt vời của mình đi, hãy lấy lại dáng vẻ đoan trang như trong mộng đẹp của Ta thủơ nào..

Cậu Tú đi vào kế hoạch chi tiết. Phải ra đi ngay khi trời vừa tối. Họ đã mua thêm một con ngựa   tốt. Không có lý do gì để chàng luyến tiếc một cuộc sống vừa bất công vừa giả dối, bởi vậy cũng chẳng cần lý luận dài dòng. Chỉ sáng hôm sau là về đến quê hương yêu dấu.

Bác phó cạo sôi nổi hẳn lên. Chắc chắn về đến nơi, chàng sẽ lấy lại niềm vui sống và khả năng giao tiếp với đời. Những đồng cỏ mênh mang, làn không khí trong lành mát dịu, những đàn bò  cừu hiền lành gặm cỏ, cả những cánh quạt cối xay gió quay êm ả thanh bình, ôi tươi đẹp biết bao cuộc sống của con người.

Ba người cưỡi ngựa nối nhau lặng lẽ đi trong đ êm vắng. Lặng lẽ, vì Đông Kysôt đi giữa.

Họ đã quá tin vào kế hoạch chu đáo của mình. Vì chỉ nhãng đi một chút, hai người nhìn kỹ thì không thấy chàng đâu.

_”Thôi, chúng ta chẳng nên tìm kiếm làm gì, cứ để đó cho. ..”  Cuối cùng, bác Phó Cạo trầm ngâm.

_ “…Ông ta tự tìm kiếm mình.”  Cậu Tú đỡ lời. “Bác có thấy chúng ta đã lao vào cối xay gió khi muốn giải thoát cho ông ta không?”

_ “Quả thật ta đã vô duyên đi làm cái việc vô công rồi nghề ấy. Giải thoát sao được khi ông ta còn không biết tự thoát khỏi bản thân mình.”

____________

Hiếu Tân -2005  (nhân 400 năm Don Quijote ra đời)

Read Full Post »

Hiếu Tân

Don Quixote Paintings - Don Quixote by Kevin Middleton

Don Quixote Paintings – Don Quixote by Kevin Middleton

Phần 1: Cuộc trò chuyện chưa từng có giữa chàng hiệp sĩ Mặt buồn với một kẻ xa lạ

Đông Kysôt (Don Quichotte /Don Quijote) ngồi bên bờ suối vắng. Dưới ánh sao mờ. Trong rừng cây xào xạc. Thân thể kiệt quệ và rớm máu. Giáp tả tơi, giáo gãy mẻ, mũ trụ bẹp rúm. Cạnh đó, con Rôtxinăngtê run rẩy và ủ rũ.

(more…)

Read Full Post »

Truyện cổ xứ Mythomann

 

Hiếu Tân

eff2014-6

(more…)

Read Full Post »

Chuyện lạ của anh tôi

Hiếu Tân

Tranh Picasso

Tranh Picasso

Tôi thỉnh thoảng mới gặp anh tôi, nhưng mỗi lần gặp anh đều cho những cú choáng người.

Như lần gần đây, anh kể về việc đụng với người đã chết.

(more…)

Read Full Post »

HIẾU TÂN

bb448d068a5d12348c600a0c32261135

MẤY MẨU CHUYỆN CƯỜI

(GIÚP VUI BẠN ĐỌC XỨ NẪU

QUAN TÂM ĐẾN TRIẾT)

 

Theo cuốn Plato và con thú mỏ vịt bước vào quán bar

(Tiết Hùng Thái dịch)

  Hai tác giả cuốn Plato và con thú mỏ vịt bước vào quán bar[1], Thomas  Cathcast và Daniel Klein, có một sáng kiến đem những chuyện vui cười đến cho người học triết, khiến triết học không còn quá khô khan và “nghiêm trọng”; và cho chúng ta thấy những chuyện cười, tất nhiên là rất cần trí tuệ, đôi khi cũng minh triết lắm chứ. (more…)

Read Full Post »