Xứ Nẫu

 

Đặng Châu Long

Tình yêu trong một nghĩa rộng hơn, là trí tuệ chân chính. Nó đi song hành cùng những hồi ức để sưởi ấm và nuôi dưỡng nỗi nhớ trong bộ nhớ nông nổi của cõi người. Rất nhiều khi ta đã quên hẳn sự hiện diện của ký ức để lao vào giành giật, đấu tranh cùng giòng sống. Cũng đôi khi ta đã phũ phàng gạt phăng sự hiện diện của nó chỉ bởi sự sinh tồn. Rất nhiều khi ta chỉ coi nó là một phù phiếm của giòng đời bất trắc. Ký ức tồn tại trong ta, đọng lại theo năm tháng nơi đáy tối tâm hồn, tửơng chừng như viên đá sỏi vô tri.

    Giòng sông đời chảy lượn lờ theo tháng năm, có những lúc êm đềm, có những lúc reo vui, cũng có đôi khi nặng chở những uế tạp đời, những rong rêu cỏ rác khuấy đục giòng trong cơn bão lũ. Và mùa khô về, giòng cạn, nước đọng, giòng chỉ còn sót lại mênh mông trống vắng hắt hiu. Đời không chỉ là những ngày con nước tràn về, nhưng còn là những lúc giòng trơ khô đáy, đó là lúc vỡ òa ký ức cùng nỗi niềm chất chứa bấy nay. Ta nhìn lại ta trong bản lai diện mục, ta thấy đời ta dừng lại giữa mang mang.

rồi, gió bên thềm rối

mộng bồng bềnh mây trôi

bóng thời gian hấp hối

hương nắng một màu vôi… 

Chiều nay, nhìn lá rớt!

nghe tim mình đơn côi

nụ cười trơ khô khốc

thả hồn…

ta về thôi!

(Vỡ màu ký ức, TA VỀ THÔI)

    Cầm quyển thơ đầu tay của Nguyễn Ngọc Thơ, quyển Vỡ màu ký ức, tôi xếp lại sau khi đọc xong bài thơ chót, bàiTa về thôi, để nghe lại tiếng ngậm ngùi chất ngất của một thân thế đầy bất trắc cùng cõi đời :

Xả hết trong lòng bao vướng bận,

Đêm soi mình …

Nghe thác vọng mây trăng!

(Vỡ màu ký ức, HỒN VIỄN XỨ)

    Thơ đang nhặt lại những sắc màu ký ức đang vỡ tung ra, bùng ra trong cõi phù sinh như một cơn lũ quét cuối cùng trước khi bình lặng:

Ngày về bóng ngã triền thôn

Tần ngần nhặt nắng hoàng hôn pha màu?

Ngấm trong đá, sỏi ban đầu

Và đây giọt lệ…

đời sau soi tình!

(Vỡ màu ký ức, GIỌT LỆ SOI)

    Những viên đá sỏi nhớ nhung của chàng là những viên đa sắc màu. Không chỉ tình yêu đôi lứa, không chỉ tình yêu gia đình, mà còn là tình yêu nồng nàn quê nhà của người lữ thứ, nỗi niềm đau của những vết cắt sâu hằn lại khôn nguôi, những bâng khuâng về những hồn cổ, trường xưa, và cả thế giới vô tri. Ta có thể nhìn thấy những giòng nhung nhớ cùng chàng theo bảng màu đó

Màu tím của mối tình vô vọng tang thương:

Vạt nắng nào còn sót lại bên thềm?

Cho ta gởi chút hoàng hôn chưa tắt

Sưởi hồn em ấm trời thu ly biệt

Lá rụng đầy mộ vắng ủ sương đêm

Em ra đi bỏ tình ta tan vỡ

Ánh trăng ngà lành lạnh rớt qua khe

Bao kỷ niệm chất đầy khung cửa nhớ

Dấu chân mòn in đọng lối em về…

(Vỡ màu ký ức, MÀU ÁO THU TAN)

    Đó là một màu tím đọng kết, nhiều hơn là nhung nhớ. Sự vô vọng đã phôi phai dần theo năm tháng, chỉ còn nỗi thương cảm tràn về theo mỗi chuyến hành hương. Và đâu đó lãng đãng màu phớt hồng của một mối tình không đoạn kết ngày xưa:

rêu phong ngày tháng sên lên tóc

thấp thoáng cuộc tình điên đảo nửa đời si

đây, Góc Phố

một thời yêu xa lắc

thuở em về thu áo mỏng se tơ

say đắm đuối những nụ hôn nóng vội

đốt tình nhau chất ngất cháy nguồn xuân… 

tình yêu ấy, sớm va vào ngõ cụt

bởi ghen hờn em giận dỗi ra đi

ngày giã biệt xe hoa chường xứ lạ!

tháng bảy Sài Gòn, mưa…

tôi, vỡ nát như tương!

(Vỡ màu ký ức, NHỚ NỤ HÔN GÓC PHỐ)

    Với gia đình, tình yêu của Thơ luôn đi theo màu xám nhợt nhạt, một màu của giòng đời nhiều sóng gió truân chiên, cứ vùi dập ba bẩy lúc chìm, nhưng trong nghị lực chàng luôn sẵn một tâm thức kiên định, không trách đời, chẳng trách người, chỉ một nỗi ngậm ngùi, và tự an ủi qua một cách nhìn sự việc theo hướng lạc quan hơn:

Rồi một hôm,

đất nhà thành quy hoạch

tôi trả cho đời khoảng lặng trắng cuộc chơi

tình lối xóm cũng tan theo giá đất

hồn cỏ cây ai đo-đếm được bao giờ?

……..

Bỗng chiều nay,

xuân về thăm lối cũ

hai bên đường áo trắng ngập tung bay

thấy vườn xưa xanh mái trường ngói đỏ

chợt ấm lòng tôi ngắm mảnh hồn trôi!

(Vỡ màu ký ức,  SẮC XUÂN KÝ ỨC)

    Những cuộc tình đôi lứa khóc cười theo mệnh đời của một con người lòng trắng dạ trong chỉ biết bùi ngùi theo cuộc buồn vui chẳng nỡ trách đời.  Trôi theo giòng nhớ, không chỉ có những sắc màu riêng đó, trong thơ của Nguyễn Ngọc Thơ, ta còn thấy vô vàn nỗi da diết cùng tha nhân, cùng thiên nhiên trời đất. Một chút nhớ núi sông cây cỏ, đất đá quê nhà, một chút thương thầy trò, bạn cũ thời xanh, một chút nén hương lòng trải cùng tiền nhân tiên tổ, đủ để phác họa nên một con người quá đỗi là người của một thuở nào đó đã quá xa xăm, lạ lẫm với thế giới cuồng xoay trong thời hiện đại. Tôi chợt nhớ đến tập thơ Lá cỏ của thi sĩ Walt Whitman (*), một con người tinh khiết hòa mình vui cùng vũ trụ và cõi người như một điển hình cho cõi sống hài hòa trên mặt đất đầy nhiễu nhương này. Những trích đoạn trong tập Vỡ màu ký ức phần nào cho ta nhìn thấy bản chất con người của tác giả qua những giòng thơ :

bơ vơ cả núi lẫn đèo

bơ vơ nắng đốt cháy bờ hạ khê

bơ vơ sông, suối ngủ mê

con trăng nằm chết dưới khe cội nguồn

bơ vơ

trái đất quay cuồng

sóng xô cái nước trần truồng bể dâu

bơ vơ từ thuở mưa ngâu

mồng tơi chín rụng giọt sầu hư không

(Vỡ màu ký ức,  BƠ VƠ)

Chạnh nhớ! Đền xưa hương khói tỏa

Bên thềm Kiên Mỹ bóng me ru

“Áo vải cờ đào”- Đao, kiếm bạc!**

Trời Tây hừng hực khí thiêng rơi…

Ra đi bỏ lại hương tình cũ

Khát nước Sông Côn-Nẫu Đá Hàng!

Ghềnh Ráng vẫn chờ ghe dưới bến

Nghe Hàn thổn thức lệ sông trăng

Còn chút rượu nồng : – Ta uống cạn!

Mai về tìm lại “Bến My Lăng”

(Vỡ màu ký ức, HỒN VIỄN XỨ)

Đã bao năm tiếng sông khô ủ rũ?

văng vẳng âm Hời lũng, núi dội hồn thương

đã bao đời giọng hò xa viễn xứ

trải niềm đau ai tha thiết cố hương

 (Vỡ màu ký ức, SÔNG CÔN KÝ ỨC THƯƠNG HỒ)

Đất, trời hai nửa cô đơn

Ta đem nối lại xanh dòng mênh mông

Tận cùng sâu thẳm trống không

Là rừng vọng tiếng trùng dương vỗ đầy

Lắng nghe lá rụng hao gầy

Sông cười, biển hát trắng bầy hải âu

Bao giờ nước chảy bạc đầu?

Về nguồn ta bắc nhịp cầu mây trôi…

(Vỡ màu ký ức, VỀ NGUỒN)

    Phải chăng như những sắc màu cầu vồng sau cơn mưa, tất cả đã tự tan biến để thành một màu trắng đơn giản, cuộc sống dù trải qua quá nhiều trắc trở nhưng dường như chẳng lay chuyển lòng quê mãi nhung nhớ một dung dị bình yên

    Khi con người đã từng trui rèn dưới sâu tận cùng gian khổ, đã từng bay vút lên tận trời xanh, khi về lại cùng đời sẽ giữ nguyên màu mộc mạc chân chất của con người quá đỗi là người

    Quá khứ, hiện tại, tương lai chỉ là cơn gió thoảng, thả hồn…ta về thôi!(Vỡ màu ký ức, TA VỀ THÔI)

27-01-2015