Xứ Nẫu

 Mang Viên Long

 

              CHU TRẦM NGUYÊN MINH, tên thật Phạm Minh Tâm

               Sinh năm 1943, tại làng Phú Bình, Hàm Liêm, Binh Thuận.

              Nghề nghiệp : Gs Toán.

              Trước 75, có bài đăng ở các tạp chí Phổ Thông, Thời Nay, Đời 

              Sống, Bút Hoa, Nghệ Thuật,Hừng Sáng, Quần Chúng, Thái Độ,

              Tình Thương, Văn Học, Văn, Ý Thức…

              Bút hiệu khác : Trần Đức Tâm, Từ Dạ Vũ, Diệu Vũ Dương,

              Đại Lãnh…

             Tác phẩm đã xuất bản: Trong Mặt Trời Buồn ( 1967)-Quê Hương    

             Thơ & Nước Mắt (1968) –Cuộc Tình Người ( 1969) – Lời Tình

              Buồn ( 2012)

 

        Chiều chủ nhật – 21 tháng 11, năm 2012 –như đã hẹn nhau ở tòa soạn QV – Chu Trầm Nguyen Minh đã đến chung cư CMT8 thăm tôi, trước ngày tôi phải vào bệnh viện mắt thành phố để mổ.

        Saigon đang dần qua mùa mưa. đang bước vào tháng lạnh của những ngày trước Giáng Sinh. Trời nắng dịu và đẹp. Tôi đón Chu Trầm Nguyên Minh ngay ở  lối vào chung cư khi anh phone để xác định lại số nhà.

       Tuy căn hộ tôi đang tạm trú với con  nằm ngay tàng dưới, nhưng chúng tôi đều đồng ý cùng nhau ngồi ở bộ bàn ghé đá đặt sát bờ tường, dưới bóng cây bàng yên tĩnh, thoáng mát! Để có chút “hơi ấm” cho buổi sum họp  hơn 40 năm “thất lạc nhau” – tôi cũng mang mấy lon Heiniken, gói thuốc Con Mèo, và …mấy bì “đậu phụng da cá” để nhâm nhi – cho dầu tôi vẫn biết Anh ( và cả tôi nữa) không mấy “hạp” với thức uống cay nồng nầy bởi vì cả hai đều đang trong thời gian chữa bệnh.!

        Mang Viên Long: Đọc bài viết của nhà thơ Phạm Cao Hoàng về Anh, tôi mới hiểu thêm Anh – cuộc đời Anh đã phải chịu bao nỗi bất hạnh từ nhỏ, cảm thấy thân phận mồ côi sớm của Anh rát đỗi giống tôi! Dường như, những kẻ cô độc & bất hạnh – thường tìm đến với thơ văn sớm Anh nhỉ?

        Chu Trầm Nguyên Minh: Có lẽ vậy! Bởi ở dó – mình có thể tha hổ tâm sự với nỗi buồn đau, và trang viết có thể chia sẻ với mình – giúp chúng ta có thêm niềm an ủi & cân bằng đời sống thường nhật…

         MVL :  Nên Anh đã bắt đầu làm thơ rất sớm?

    CTNM :  Cũng giống với nhièu anh em yêu quý văn chương khác, tôi đọc và viết rất sớm – tuy tôi đang theo học khối khoa học tự nhiên. Những bài thơ thời học sinh, sinh viên của tuổi hoa mộng ấy được đăng ở các tuần báo Văn nghệ  như Phổ Thông, Bút Hoa, Tình Thương, Thời Nay…

     MVL :  Sau nầy là các tạp chí…

     CTNM : Vâng, sau nầy là các tạp chí văn học Quần Chúng, Thái Độ, Văn Học, Văn, Ý Thức – những sáng tác ở vào giai đoạn nầy coi như ghi dấu cho một bước dài trưởng thành trong ý thức, kinh nghiệm và thái đọ sống của giới trí thức cầm bút trẻ trước cuộc chiến…

     MVL  :  Anh quan niệm thế nào khi sáng tác – nói chung, cả thơ và văn?-

     CTNM :  Tôi nghĩ – Thơ là tình yêu, không chỉ dành cho nam nữ yêu ta yêu người…Thơ còn có một chút hơi thở của cuộc sống, một chút thái độ người viết dối với lịch sử, cộng với thân phận của họ trong thời đại họ đang sống[ngạp ngừng]và cã một chút lưu lạc của kiếp người..[cười buồn]Tóm lại, thơ chỉ đơn giản là Tình Yêu – là lời nói của Trái Tim chân thật!

 

     MVL   : anh có thể nói thêm một  chút về giai đoạn sáng tác trước 1975

    CTNM  :tôi bắt đầu viết năm 17 t ,năm 1975 tôi 35 t ,như vậy đã 18 năm cầm bút. Khởi viết tôi thích kịch hơn thơ hay truyên , nên cũng đã viết được vài vở , vở “Trước Giờ Chia Tay “ in ở tờ Sinh Hoat SPQN -1962 là một trong số đó.

     MVL   :..còn truyện ,thơ ..

    CTNM  :  tôi cũng viết truyện , ngằn , dài, kể cả truyện cho thiếu nhi..[cười] nhiều nhất vẫn là thơ , tất cã cho vào ba cái valli bằng gổ , nó đã –phải giao nộp- cho cách mạng,  đó là “tàn dư” văn hóa nô dịch ta phải đốt bỏ…. anh em ai cũng mất như minh..

Một lượng quá lớn sáng tác văn học của Miên Nam trước 75, đã thành mây khói..[ngừng]tiếc quá Long nhỉ?

          MVL   :   Anh có tâm sự rằng, sau 75 – anh đã ngưng đọc và viết hơn 30 năm, “ dù có lúc muốn viết đén điên cuồng mà  không thể viết được”- nên các bài thơ trong tập “ Lởi Tình Buồn” ( nhà XB Thanh Niên – tháng 11- 2012) đều đã được viết trước 75. Vậy trong tương lai gần – Anh có dự định sẽ cho xuất bản một tập thơ dành riêng cho những năm tháng sau 75 không?

     CTNM :  Tất cả vẫn còn trong dự định…tôi cố gắng viết nhưng chỉ viết văn là chính, vì văn thì ta bắt nó.phải đến,còn thơ thì ta phải chờ nó đên,chờ cảm xúc, ở tuổi đời và tuổi cầm bút..chúng ta có thể sáng tác thơ dể dàng, thơ vẫn âm điêu..nhưng đọc lại..thấy giựtt mình ..nó vô hồn..Nó có thể phá vở cái mà thơ đã dạt được trong quá khứ..tôi rất sợ điều này.

Tôi muốn phổ biến tập truyên “Thời Quá Độ”, nhưng không biết có in được hay không? Hai tập dự định tiếp theo là “ Thời Mở Cửa” và “ Thời Hội Nhập”- tôi đang cố gắng viết cho xong trong năm 2013…

      MVL    : Anh có thể đọc cho nghe vài bài thơ Anh mới làm sau thời gian dài 30 năm “ngưng viết và đọc” không? Xin Anh cho biết thêm “động lực & hoàn cảnh” bài thơ đã sáng tác…

     CTNM : Vừa qua tôi có đi một chuyến, tư Sai gòn=Quãng Bình,lúc đên Quảng Trị..lich sử ” Mùa Hè Đỏ Lửa” lại ùn về, thú thật với anh ,tôi đã khóc khi viết bài”Thơ Viết Trên Cầu Thạch Hãn “ nên khi gởi bài này cho anh Luân Hoán, tôi đã viết “…không phải gởi bài thơ mà gởi cho anh dòng nước mắt…”. Bài thơ như sau:

 

                     THƠ VIẾT TRÊN CẦU THẠCH  HÃN

                  

                    Về đây, thương đất, thương trời

Thương mây cuối dốc, thương đồi xa xa

Thương từng ngọn cỏ, cây hoa

Thương vuông đất trắng đã pha máu  hồng

 

Về đây,thương cã ba sông

Sông Chia, sông Hận, sông dòng Nghĩa Trang*

Không mồ, nên kiếp chưa tan

Hồn soi bóng nươc, lang thang mây trời

 

Đò suôi, xin nhẹ, đò ơi **

Đấy sông còn đó bạn tôi đang nằm

 

Về đây, trời lạnh căm căm

Thương em, thương mẹ tháng năm quê nghèo

Giã từ còn mãi trông theo

Lệ nhòa gởi lại, lưng dèo anh qua.

 

*Sông Chia: sông Bến Hải, sông Hận: sông Mỹ Chánh

Sông Nghĩa Trang: sông Thạch Hãn

 

** ý thơ Lê Bá Dương

 

Quãng Trì 12/10/2012

 

      MVL :     Trong gần nửa thế kỷ sống với thơ ca – có lẽ Anh có nhiều kỷ niệm vui buồn đáng nhớ?

     CTNM :  Có lẽ Mang Viên Long cũng như tôi – anh em mình đều có nhiều kỷ niệm buồn vui với bằng hữu không sao kể hết! Ở đây – xin kể lại kỷ niêm nho nhỏ để cùng chia vui với nhau thôi:

                    Sau khi ấn hành tập thơ đầu tay “ Trong Mặt Trời Buồn”  ((1967) tôi đã mang 60 tập đến gởi cho Nhà Sách Khai Trí ( nhà sách lớn bậc nhất Saigon bấy giờ). Sau vài tháng, tôi ghé lại hỏi thăm về việc phát hành và xin thanh toán tiền sách (nếu có bán được cuốn nào?). Cô nhân viên phụ trách sau một lúc kiểm tra và trã lời: không thấy còn bản nào…nhưng tôi nghĩ nó còn lẫn lộn đâu đó…Thơ kể cã các nhà thơ nổi tiếng…còn ế mà? Và. Cô  hẹn tôi hôm sau đến – vì” cần kiểm tra lại,có còn tồn đọng trong kho hay không”.Đúng hẹn – tôi lại đến. Cô nhận viên mỉm cười: “ Xin lỗi Ông tôi  thật không ngờ tập thơ của Ông đã bán hết cả rồi!”

 

      MVL :   Vậy là nhà thơ lại có…chút tiền rủng rỉnh để gặp bạn bè lai rai vài chai Saigon rồi?

    CTNM : Dĩ nhiên là vậy rồi! Niềm vui nào cũng cần chia sẻ mà…

    MVL    :  Anh có hai bài thơ được phổ nhạc gây ấn  tượng sâu đậm trong bằng hữu và người thường ngoạn lúc bấy giờ ( thập niên 70) đó là bài “ Lời Tình Buồn” ( Vũ Thành An) , và “ Năm Mới” ( Phan Ni Tấn ) – cả hai bài đều là tiếng nói chung của tuổi trẻ về tình yêu, nỗi buồn và thân phận đất nước – anh có cảm nghĩ thế nào khi thơ mình được bằng hữu trân trọng yêu quý phổ nhạc?

     CTNM :  Tôi cảm thấy rất hạnh phúc vì đã được hai người bạn nhạc sĩ cảm thông và chia sẻ bằng những âm sắc tuyệt vời! Nhờ lời ca tiếng nhạc hòa điệu tâm huyết– hai bài thơ đã thêm một lần nữa đươc công chúng đón nhận …Tôi có dịp sống chung với anh Vũ Thành An một thời gian khi cùng bị động viên ở quân trường TĐ, nhưng với anh Phan Ni Tấn – thì mãi sau nầy, hơn 40 năm mới liên lạc được! Anh Phan Ni Tấn đã tâm sự trong bài “ Năm Mới Còn Hoài”: “ (…) Năm Mới đến với tôi bằng hơi thở, bằng nỗi nhớ thương vừa dịu dàng mà ray rức, nhè nhẹ mà chua xót của tình yêu đôi lứa, cùng nỗi đắng cay, khắc khoải của kiếp người (…)Tôi đã phổ nhạc cho bài thơ trong vòng một giờ (…)”  Tình văn thật đậm đà cao quý – anh nhỉ?

     MVL  : Tôi biết Anh Chị chỉ có cô con gái rượu – du học và định cư ở Mỹ – vậy trong tường lai Anh Chị có ý định sum họp với cháu không?

      CTNM :  Các cháu cũng đều  mong mỏi vậy và đề nghị từ lâu – nhưng chúng tôi chưa quyết định. Gần đây –Nhà tôi đã sang với con trước vì đứa cháu ngoai 8 tuổit bị ung thư máu, cần bà ngoại.thỉnh thoảng tôi qua Mỹ vài tháng rồi về.Tôi còn 3 con và 6 đứa cháu Nội Ngoại ở VN.

     MVL : Mong Anh Chị và các cháu , dù đối diện với hoàn cảnh nào củng  an vui, hạnh phúc …

              Có một câu hỏi vui – sau cùng, nhà thơ đồng ý trả lời không?

      CTNM : Mang Viên Long cứ hỏi! Mình đâu có gì dấu Long?

      MVL    : Nhà thơ Chu Trầm Nguyên Minh tài hoa và đẹp trai vậy – có lẽ lắm cô “mê”?

      CTNM : Tôi đọc cho Anh nghe bốn câu này –trong bài “Hồi Khúc “ gởi anh Luân Hoán , thay cho câu trả lời-cho vui- thôi nhé!

                      “ Thời trai đời mù mịt

                       Nhưng đẹp mã quá trời

                       Em nào cũng mê tít

                       Chỉ điều đó đúng thôi! “

Chúng tôi chia tay, hẹn một ngày sẽ cùng nhau di thăm anh Hoài Khanh ở Đồng Nai , cùng lúc đêm Saigon đã bắt đầu rực rõ sắc mầu bên ngoài… .

    

 

 

Quê Nhà, những ngày cuối năm 2012

MANG VIÊN LONG