Phẫu thuật cho bệnh nhân cách xa… 7.500 cây số:
.
TRƯƠNG TẤT THỌ
.
Trong phim Tây du ký, nhân vật Tôn Ngộ Không thần thông biến hóa có khả năng cân đẩu vân bay đi 8000 dăm trong tích tắc. Giờ đây y học hiện đại cũng có khả năng bay đi về 15.000 km trong tích tắc để phẫu thuật cho bệnh nhân. Tôn Ngộ Không của y học có tên là Marescaux. Chuyện ấy xảy ra như thế nào?
Ðiều kỳ diệu đã diễn ra trong lĩnh vực y học hiện đại, nữ bệnh nhân nằm viện ở Strasbourg (Pháp) đã được một chuyên viên ở mãi tận New York (Mỹ) thực hiện ca phẫu thuật. Chuyện khó tin nhưng có thật này đang mở ra một ngành mới trong y học, tạm gọi là y học viễn thông (télé-medecine).
Sau sự thành công của ca phẫu thuật xuyên Ðại Tây Dương trên, vấn đề trị bệnh “bắc cầu” qua hàng ngàn cây số đã không còn là chuyện khoa học viễn tưởng.
CA MỔ XUYÊN ÐẠI DƯƠNG
Với tên gọi “Opération Lindbergh”, lần đầu tiên một cuộc can thiệp phẫu thuật đã được thực hiện xuyên Ðại Tây Dương với khoảng cách 7.500km nhờ các tiến bộ khoa học và tài năng của Viện nghiên cứu chống Ung thư đường tiêu hóa Pháp và France Telecom. Tác giả ca mổ, Giáo sư Marescaux tuyên bố rằng đây là cuộc cách mạng phẫu thuật lần thứ ba trong vòng 10 năm.
Tại New York, Giáo sư Jacques Marescaux chỉ huy robot phẫu thuật bằng mạng viễn thông và được chia làm hai phần, một tại Pháp và một tại Mỹ, sử dụng remote control để điều khiển robot mổ lấy túi mật cho bệnh nhân tại Pháp. Phần robot ở Strasbourg gồm 3 tay được chỉ huy từ xa: hai tay trang bị các vật dụng để mổ, tay thứ ba trang bị camera ghi hình. Cả 3 tay được đưa vào bụng bệnh nhân thông qua một kênh dẫn truyền. Nhà phẫu thuật ngồi tại New York với hai cần điều khiển, mỗi cần ra lệnh cho một tay mổ xẻ tại… Strasbourg. Ông dùng lời nói để chỉ huy máy ghi hình (giống như gọi điện thoại di động bằng lời nói thay vì bấm số). Và trên màn hình là hình ảnh rõ nét các cơ quan bên trong ổ bụng bệnh nhân với không gian 3 chiều.
Các robot sẽ tuân theo y lệnh mà làm việc. Những cánh tay máy đưa vào bụng bệnh nhân một ống thăm dò nhỏ gọi là laparoscope có trang bị một camera cáp quang, dao mổ và nhíp.
Cuộc phẫu thuật được thực hiện cách xa hàng ngàn cây số đã tạo nên một kỳ tích trong lịch sử y học. Khoảng cách giữa thầy thuốc với bệnh nhân không còn là vấn đề trở ngại. Mọi mệnh lệnh của nhà phẫu thuật hầu như được truyền đi và thực hiện tức khắc. Những phẫu thuật viên cũng phải được huấn luyện để hành động thật nhanh nếu xảy ra tai biến. Sự thành công của ca mổ hoàn toàn tùy thuộc vào các đầu kết nối của hệ thống nối mạng viễn thông với đường truyền dẫn cao bằng mạng cáp quang được hỗ trợ bởi mạng vệ tinh viễn thông.
Cụm từ chữa bệnh từ xa không mới mẻ, nhưng trước đó chỉ thực hiện được trong vòng vài trăm km do hạn chế của lĩnh vực truyền thông. Nếu việc truyền các dữ liệu không tương khớp sẽ làm hình ảnh truyền qua mạng viễn thông không đồng bộ và có thể làm mất sự cảm nhận của phẫu thuật viên. Sự ra đời của mạng cáp quang cao tốc giúp gia tăng tốc độ truyền dữ liệu, nhờ đó việc cắt bỏ túi mật đã thành công. Các dữ liệu đã truyền qua lại giữa người mổ và bệnh nhân ở khoảng cách 15.000km với thời gian trễ cho phép là 155 miligiây (tức 155 phần ngàn giây) giữa chuyển động của bàn tay nhà giải phẫu và tay robot. Thời gian trễ tối đa chấp nhận được là 330 miligiây.
Cuộc phẫu thuật được đặt tên là Operation Lindbergh để tưởng nhớ chuyến bay đầu tiên xuyên Ðại Tây Dương của phi công Lindbergh vào năm 1927. Công nghệ được sử dụng là công nghệ “y học viễn thông” (telemedicine). Cuộc phẫu thuật được diễn ra với 3 phẫu thuật viên người Pháp ngồi cạnh bàn điều khiển có màn hình liên kết với người máy qua sợi nối mạng cáp quang cao tốc. Các chuyển động tế nhị của nhà phẫu thuật tại New York đã được chuyển ngay cho robot tại Strasbourg, vượt qua quãng đường 7.500 km. Ca phẫu thuật kéo dài 54 phút và đã thành công mỹ mãn. Bệnh nhân lành bệnh và xuất viện chỉ trong vòng 48 giờ.
Kỹ thuật trên là phát minh chung giữa các nhà khoa học Pháp và Mỹ, do Giáo sư Jacques Marescaux, Chủ tịch hội phẫu thuật viễn thông (Telesurgery) châu Âu thuộc viện Ðại học Pasteur ở Strasbourg thực hiện. Kết quả cuộc phẫu thuật đã được đăng tải trên báo Nature Internet và báo cáo trong nhiều hội nghị khoa học.
GS. Marescaux cho biết cuộc phẫu thuật đã chứng minh tính khả thi của một phương pháp an toàn tuy ở khoảng cách rất xa – xuyên Ðại Tây Dương – và là cuộc cách mạng thứ ba trên lĩnh vực phẫu thuật trong vòng 10 năm nay, qua đó trí tuệ nhân tạo đã tăng cường thêm tính chính xác cho các hoạt động của đôi tay phẫu thuật viên. Ðây sẽ là nền tảng căn bản cho việc triển khai các ca phẫu thuật mang tính toàn cầu để từng bước cải thiện nền y học thế giới: Xóa bỏ hàng rào về không gian và khoảng cách, giúp người thầy thuốc có thể mổ cho bệnh nhân ở bất cứ nơi nào trên thế giới.
SIÊU ÂM VIỄN THÔNG ROBOT HÓA
Từ phẫu thuật viễn thông, một ngành khoa học hiện đại khác cũng phát triển song hành, đó là siêu âm viễn thông robot hóa (télé-échographie robotisée = TER). Tuy không tạo tiếng vang như cuộc phẫu thuật xuyên đại dương, nhưng đây cũng là ngành không thể thiếu để tạo nên những ca mổ kỳ diệu cách xa hàng vạn dặm. Nhờ TER mà các dữ liệu được truyền về đầy đủ cho phẫu thuật viên để họ có thể cân nhắc từng đường mổ.
Nguyên tắc của TER là phải thật nhạy. Người thầy thuốc kiểm soát khoảng cách siêu âm để thực hiện các thử nghiệm bằng những hình ảnh ảo dựa vào một hệ thống định vị thích hợp. Ở đầu kia, cánh tay nhân tạo với hình ảnh siêu âm cũng chuyển động theo dựa vào các mệnh lệnh của nhà phẫu thuật, và từ đó cho các tín hiệu phản hồi như cảm giác thật trên cơ thể bệnh nhân.
Trong tương lai, các kỹ thuật này có thể giúp người thầy thuốc thực hiện các ca mổ cấp cứu ở những vùng chiến sự hoặc không an toàn. Tại những quốc gia đang phát triển, tiến bộ trên có thể mang lại giải pháp tạm thời trong tình trạng thiếu phẫu thuật viên có kinh nghiệm chuyên sâu trong các lĩnh vực bệnh học ngoại khoa. Tuy nhiên giá thành các trang thiết bị hiện nay vẫn còn cao, chưa cho phép phổ biến đại trà kỹ thuật, nhất là lĩnh vực truyền thông cáp quang với băng tần rộng. Tuy nhiên với đà tiến bộ vượt bậc của công nghệ thông tin, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng trong tương lai không xa, kỹ thuật tiên tiến trên sẽ được thực hiện một cách phổ cập và dễ dàng.
Xứ Nẫu 
Những thông tin thật bổ ích
Viet ve cac van de y hoc ma doc that hap dan
“Viet ve cac van de y hoc ma doc that hap dan”
Cảm ơn hai bạn NNM & Cỏ May. Tôi vẫn mong thỉnh thoảng “chen” vào trang văn nghệ Xứ Nẫu một vài bài viết mang lại kiến thức “sức khỏe cho mọi người” nhưng chỉ sợ làm trang văn nghệ “khô” đi. Tuy trang web nhà có bớt phần ướt át nhưng lại tăng thêm phần hữu ích cho mọi người.
Thân ái
TTT
Y học phát triển nhanh quá
Giá như người ta sử dụng ngân sách chiến tranh vào y/khoa học thì hay biết mấy anh Trương Tất Thọ nhỉ. Thật đáng tiếc văn học nghệ thuật & khoa học nhân văn chẳng giúp ích được gì!….
Chúc anh có nhiều bài viết bổ ích, ít ra cho những ai có chút tấm lòng…
Thân tình
“Chúc anh có nhiều bài viết bổ ích, ít ra cho những ai có chút tấm lòng…”
Cám ơn lời nhận xét của nhà thơ NĐTrình. Mang kiến thức y học cần thiết và hữu ích đến cho mọi người thường khó viết và khô khan. Sau trên 30 năm phụ trách các mục “y học của bạn” trên các báo, tôi cũng có một chút kinh nghiệm viết và biến đề tài y học khô khan thành ướt át.
Hy vọng những bài viết y học khô khan sẽ là những bài viết bổ ích cho kiến thức chăm sóc sức khỏe cho mọi người.
Thân ái
TTT
Chào Anh 3T! Nghe thấy ghê quá!”Yhọc viễn thông”Sao o tin tưởng mấy! Lỡ…Bỗng nhiên màn hình chập chờn-nhiễu sóng.Chắc phải tội giết người o dao kéo quá!Nếu Tôi là bs giải phẩu chỉ dám chọn lựa cách an toàn tuyệt đối nhất! Còn o thì..giải nghệ về làm vườn sướng hơn -Mặc dù rất sợ côn trùng như con sâu cử động chẵng hạn!
Ðây sẽ là nền tảng căn bản cho việc triển khai các ca phẫu thuật mang tính toàn cầu để từng bước cải thiện nền y học thế giới: Xóa bỏ hàng rào về không gian và khoảng cách, giúp người thầy thuốc có thể mổ cho bệnh nhân ở bất cứ nơi nào trên thế giới.
Dĩ nhiên để có những tiến bộ trên lĩnh vực y học, bao giờ cũng phải chấp nhận các tai biến có thể xảy ra. Mục đích là có thể cứu chữa các căn bệnh ở nơi xa thầy thuốc chuyên sâu nhờ sự hỗ trợ của y học viễn thông. Hình như đề tài khoa học này hơi khô khan?
TTT
Y học có những bước tiến nhanh đến không ngờ
“Y học có những bước tiến nhanh đến không ngờ”
Còn nhiều tiến bộ y học không ngờ khác nhưng sợ khô trang văn nghệ XN nên chưa viết thôi. Hẹn dịp khác.
TTT
Những ý tưởng thật hay phải không anh Thọ ?
“Những ý tưởng thật hay phải không anh Thọ ?”
Thỉnh thoảng sẽ kiếm nhưng ý tưởng hay hay viết để phục vụ bạn…Chip
TTT
Là một tiến bộ tuyệt vời trong lĩnh vực y khoa. Hi vọng giá thành của công nghệ này được cải tiến để đạt đến một chi phí điều trị hợp lý cho người bệnh. Cảm ơn tác giả 3T có bài viết hay.
“Hi vọng giá thành của công nghệ này được cải tiến để đạt đến một chi phí điều trị hợp lý cho người bệnh. Cảm ơn tác giả 3T có bài viết hay”
Cám ơn lời khen của bạn. giá thành hợp lý là nguyên tắc hàng đầu trong đều trị, hy vọng sẽ càng ngày càng thấp đi
TTT.
Phát minh “Y HỌC VIỄN THÔNG” đã mở ra tương lai sáng lạng cho… nhân loại, vì đã rút ngắn thời gian_ không gian lại gần!Nếu ứng dụng tốt trong lĩnh vực “giải phẩu”, có lẽ sẽ cứu vớt biết bao sinh mạng đang quằn quại…chờ chết phải không Anh TTT?
Cảm ơn bài sưu khảo bổ ích của BS nhé!
Cám ơn lời khen của nguyen ngoc tho dành cho tác giả vị thành…tiên.
TTT
Bay gio chuyen ay nguoi ta cung co the lam tu xa nua ma
Chuyen ay bay gio co lam tu xa dươc hay khong nho anh 3T giai thich cho, nguyenngocphuc cho voi ket luan nhu vay !
nguyenngocphuc và Thục Quyên
“Bay gio chuyen ay nguoi ta cung co the lam tu xa nua ma”
Chưa biết nên chưa dám trả lời.
TTT
Ở VN bao giờ có kỹ thuật này vậy anh ?
“Ở VN bao giờ có kỹ thuật này vậy anh ?”
Câu hỏi này cần có thời gian để từng bước trả lời bạn ạ.
TTT
Tài liệu nầy thật tuyệt vời vì bà Bếp nhờ đọc ở đây mới biết.
Khoa học tiến bộ ngày càng siêu tốc, nhưng máy móc dù hay đến mấy cũng cần có bàn tay con người tạo ra nó. Phải chi các khoa học gia tạo được thuốc trường sinh bất tử thì chúng ta khỏi đi tìm thịt Tam Tạng hầm thuốc bắc để sống mãi đến thiên thu phải không bác sĩ 3T và các bạn?
Cám ơn công khó viết bài sưu khảo hữu ích nầy nha ông bác sĩ tài hoa đa dụng
Thăm chị Nga,
Hứa với chị nửa tháng phản hồi bài “hai màu hoa”, tiếc bị đau mắt phải tiểu phẫu nên viết lâu hơn. Tuy nhiên cũng đã viết đến đoạn những ngày cuối chăm sóc mẹ bị ung thư. Chị vui lòng chờ. Chuyện thật, người thật, việc thật, hy vọng sẽ làm chị cảm động rơi nước mắt. Chị vui lòng gọi tôi là 3T như các bạn XN thường gọi vì tất cả sẽ qua đi, tất cả sẽ nhạt nhòa, chỉ còn lại tình bạn vẫn thắm đượm mãi với thời gian mà thôi, phải không chị?
Thân mến
TTT
Chị kêu bác sĩ bằng cậu như kêu Sáu Nẫu và Ngọc Thơ được không?
thiệt tình chị cũng hơi buồn buồn khi bị hiểu lầm, nhưng nhớ những lúc mình hiểu lầm người khác thì tự nhiên không buồn nữa và tìm cách “hóa giải” cho cả đôi đàng. Cuộc sốngnầy quá nhiêu khê rồi, vô xứ nẩu để tìm sự thân ái chứ ai đi tìm sự buồn phiền chi phải không cậu? (hi hi…
kêu bằng cậu trước dù chưa được gật đầu, nều không được phép thì rút lại tiếng kêu nghen).
Nhớ nhỏ thuốc cho đều để mau hết đau mắt, đừng ham viết quá mà thức khuya thì lâu phục hồi lắm đó. bài viết chừng nào xong cũng được, đừng vì lời hứa với chị mà chạy đua với kim đồngf hồ.. Ủa,mà bộ cậu muốn viết chuyện lâm ly thiệt ngoài đời để làm mọi người khóc sưng mắt phải nhỏ thuốc như cậu sao? Thôi, chị cười vui tình thân ái của chị em mnìh trước để chờ ngày đọc bài đầy nước mắt và lạnh xương sống của cậu đây, hi hi..
Chị gửi lời thăm mợ nhà, chúc hai vợ chồng những buổi cơm ngon.
Thăm chị Nga,
Đêm qua tôi đã thức đến 3g sáng, lục tung 80 năm kỷ niệm (1925-2005) để viết bài “Ngày ấy, chúng tôi đã phụng dưỡng mẹ bị ung thư như thế nào?” cùng với hình ảnh kỷ niệm liên quan đến một nhà thơ cùng sinh thời với ngài Phan bội Châu làm thành một clip với tiếng saxo của Trấn Mạnh Tuấn, nhạc Trịnh Công Sơn, nhạc phẩm Tình Nhớ tặng bạn đọc Xứ Nẫu và gởi cho Sáu Nẫu lúc 4g sáng nay. Hy vọng sau khi đọc bài đó xong, chị sẽ hiểu về tôi nhiều hơn.
Cám ơn lời chúc của chị
TTT