Feeds:
Bài viết
Bình luận

Archive for Tháng Một, 2025

Khúc tháng chạp

Trần Thiên Thị

.

cứ đi làm khách không mời

cửa người gõ đã rã rời ngón tay

đọc kinh Cựu Ước lâu ngày

con chim gõ kiến mặt mày buồn hiu

tháng chạp là tháng chạp chiều

vui là vui với rất nhiều buồn tênh

triều cường bèo bọt nổi nênh

tạ bàn tay nhỏ

rơi trên trân cầm

2

“Chào ơi ngực Ngãi

môi trầm” *

một trăm năm

một ngàn năm sá gì

huân huân dưới gốc bồ đề

một lần yêu nữa

rồi về hư không

này em khất lại nợ nần

rửa giùm khuôn mặt phong trần một phen

vì nhau chong một ngọn đèn

bốn phương lạnh

một mùa trăng

tàn rồi

3

đêm buồn

bày một trò vui

vắt ta thành giọt đãi người đêm nay

bao nhiêu đại kiếp tù đày

trời hành thêm một kiếp này vụng yêu

trần truồng chờ nắng sang chiều

mới hay đêm đã quá nhiều bi ai

cầm tay

tay đã thành chai

mới hay vết sẹo đã vài trăm năm

4

này em trăng cũng đã rằm

thậm thò thậm thụt một năm cũng tàn

một đôi quang gánh gian nan

một tình ta

một điêu tàn

tạ ơn

một trà mi nở rất hồng

một con ong

một mộ phần

thiểu hương

đêm nay ta ngủ giữa đường

may mà còn lại khói sương nằm kề

* thơ Du Tử Lê

Read Full Post »

Giấc mới

Lữ Mai

.

vẫy ban mai

xuân sải cánh bên ngoài tiếng hót

xanh cất từ dịu ngọt

giấc mơ đáy mắt veo tròn

.

đường mòn sắc cỏ

sông bần thần nhịp đỏ phù sa

gió môi thở hôm qua

ấm lừng bếp lửa

.

giấc mùa đương nụ

giấc mùa ru đôi lứa hẹn hò

hương bưởi qua đò xuân ấy

trôi về run rẩy bến sông.

Read Full Post »

Chiều 30 tết

Trung Dũng Kqđ

.

Chiều 30 tết buồn ghê gớm

Mình ra tận cửa tiễn mình về

Tết nhất cũng phải về chứ nhỉ

Lưu lạc Sài Gòn, lạc mất quê

.

Chiều 30 tết buồn ghê gớm

Vẫy tay chào mình, tiễn mình đi

Quê nhà đã tha phương biền biệt

Mấy mươi năm

hồi hương

mấy khi…

.

Chiều 30 tết buồn ghê gớm

Có đứa loay hoay giữa Sài Gòn

Bụi đời cũng học đòi thương nhớ

Bụi đời cũng bày đặt héo hon.

(Trung Dũng Kqđ)

Read Full Post »

Nguyên Hạ – Lê Nguyễn

( Những ngày đợi Tết)

Những giọt mưa triền miên rơi rơi mãi …Một trận tuyết phủ đầy, trắng cả vườn sau sân trước…

Con đường trước nhà ngập tràn một màu trắng đục miên man…

Gần hơn mười năm qua…nơi chỗ tôi đang ở lại có một trận tuyết lớn như năm nay .

Sau ba ngày nằm yên trong nhà chờ Tuyết tan, mọi người túa ra đường chụp ảnh và đùa vui cùng tuyết trắng.

Tuần sau…khi nắng vàng đổ dài trên vạn vật…mọi sinh hoạt lại bình thường, nắng ấm lại chan hòa trên ngọn cây bờ cỏ..

Những chồi xanh đang ẩn mình chờ nắng mới.

Thời tiết năm nay lạnh giá hơn nhũng năm qua …Thành phố Atlanta ,ngập tràn trong giá buốt ….cái cảm giác gây gây lạnh của những ngày đông tháng giá phủ tràn lên nơi tôi đang sinh sống .

..Bây giờ mới giữa tháng Giêng…Cái cảm giác lạnh giá làm tâm hồn mỗi người thêm lạnh lẽo …hay do chính nội tâm tôi cảm nhận trước mọi người …

Lòng tôi chạnh nhớ đến những ngày sắp Tết nơi quê nhà …Cũng những ngọn gió hiu hiu …những giọt mưa phùn mát dịu bắt đầu cho một sắc xuân…

Đâu đây…những giọt mưa phùn còn sót lại ,rớt rơi trên cành cây ngọn cỏ , những chồi non còn ẩn mình ngóng đợi nắng xuân sang

.Ngọn gió heo may của những ngày đông cỏn rơi rớt …cảnh vật sau con mưa sẽ tưng bừng rộn rã .

Những ngày mưa phùn ,gió bấc, tuyết sẽ tan dần, nhường chỗ cho những ngày nắng ráo ,vạn vật chuyển mình để chờ đón chúa xuân..

Thời khắc này làm nôn nao những người sống tha phương, hồi ức trở về trong trí nhớ già nua của người xa xứ…Vọng nhớ về thành phố Qui nhơn…nơi tôi lớn lên từ tuổi thơ cho đến ngà xuất giá.

Những ngày giáp Tết ở quê tôi ,đất Bình định dấu yêu …Xứ Nẫu thân thương cùng tuổi thanh Xuân của đời tôi …hiện ra trước mắt tôi..

Những.ngày xa xưa ấy tôi còn nhớ mãi:

Ôi cảnh tượng thần tiên này làm sao tôi quên được …

Ở quê tôi thường bắt đầu dậy lên từ ngày 23 tháng chạp ,tức ngày đưa ông Táo về trời …

Tiếng pháo bắt đầu râm ran từ sau giờ ngọ ,hầu như nhà nào cũng chuẩn bị một phong pháo để tiễn chân ông Táo..

Thường các chủ buôn giàu có thì mâm cao ,pháo tràng ,heo quay, gà luộc….

Còn cỡ trung cũng sắm chiếc đầu heo, nồi cháo vịt, ,mâm chè

…Với kẻ cùng đinh thì cũng ráng mua bình bông,nải chuối , đĩa thèo lèo…

Mọi nhà đều nổ ran tiếng Pháo tiễn chân Ông táo lên trời..”.Hoài mong người sẽ đẹp lòng báo cáo thành quả của mỗi gia đình trong suốt một năm …và mong ơn trên phù hộ cho năm sau mỹ mãn hơn năm cũ.

Các học trò xa nhà lũ lượt trở lại nhà sau một năm xa cách.

Khách tha phương lo gom góp chút tiền gởi về nhà …

Nghoảnh lại, mới hay đã qua hết một năm phiêu bạt …

Hôm nay tạm nghỉ bước gian nan

Trong lúc gần xa ,pháo nổ ran

Giũ áo Phong sương trên gát trọ

Lặng nhìn thiên hạ đón Xuân sang …

(Thế Lữ)

Bây giờ chúng ta đang chờ đón một cái Tết tha phương ..

.Ngoài kia ,các chợ Tết đã bày bán những hàng hóa xanh xanh ,đỏ đỏ ,những cành mai,cành đào được kết bằng vải lụa hay nylon ,rực rỡ ,vô hồn do bàn tay con người chế tạo …

Hệt như tâm hồn ai dở dang dậy lên một chút bâng khuâng buồn …

Cát bụi tung trời ,đường vất vả .

Còn đời nhưng hãy tạm dừng chân

Tưởng rằng trong chốn xa xăm ấy

Chẳng biết vui buồn đón gió Xuân

(Thế Lữ)

TẾt năm xưa nơi quê nhà là dịp để gia đình đoàn tụ ,mọi người đi làm ăn ở phương xa ,các học sinh đi học xa nhà

Bao người náo nức trở về nhà ăn tết với người thân ,gặp lại cha mẹ ,anh em ,bạn cũ ,Cô láng giềng mỏi mắt chờ mong

.Bao mong đợi hẹn hò ,chỉ mong cho mau đến tết

Bây giờ trên đất khách ,chúng ta không hề có cái cảm giác mong đợi người thân trở về trong ngày giáp tết, ,không còn thấy cái cảnh chạy kiếm tiền gởi cho con trẻ về xe ,trở về mái nhà thân yêu sau bao tháng ngày xa cách …

Không còn nữa cái cảm giác xôn xao khi ngồi trên chuyến tàu đêm mong cho quãng đường ngắn lại

…Chặng đường dài từ Ga Bình triệu đến ga Diêu trì… đi qua những làng mạc xơ xác mái rạ ,những thôn xóm ẩn mình sau lũy tre xanh ,những mùng mền chiếu gối …được đem ra giặt giũ “tất niên” ,

Vẳng từ xa tiếng kêu eng éc của chú heo thịt béo tròn…nay bị đem ra xẻ thịt ,vài nhà đậu tay nhau, chia nhau mấy cân thịt heo để gói bánh chưng , bánh tét.

,Trong sân nhà vài người cùng nhau chùi lại mấy bộ Lư đồng ,ấm tích ..xa xa vài kẻ đang sửa lại bờ giậu,luống hoa vạn thọ ,,Cắt tỉa mấy cành mai vàng, thược dược, đủ mọi sắc màu rực rỡ sân trước, vườn sau

+++

Hàng năm cứ gần ngày Tết đến ,ngoài việc chuẩn bị \bánh mứt ,dưa món ,gói bánh chưng, bánh tét ,Bì nem ,Chả lụa, bánh khô, bánh nổ..

Mẹ tôi còn chuẩn bị cho mỗi đứa con một vài bộ quần áo mới, đôi guốc hoa hoè xanh đỏ ,chiếc vòng đeo tay cùng đôi bông tai óng ánh….là tất cả niềm mong đợi của những đứa trẻ trang lứa với tôi ở thời gian xa xôi ấy , nỗi háo hức mong đợi của đám trẻ nhà quê thuở ấy…là tuổi thơ của chị em tôi.

..Khi tiếng pháo giao thừa nổ râm ran …

Sau khi đã cúng giao thừa …Thời khắc thiêng liêng bắt đầu năm mới

Mẹ tôi len lén tháo cẩn thận từng chiếc hoa tai lóng lánh đeo vào cho từng đứa con …đặt bên gối mỗi đứa bộ đồ xếp thẳng nếp còn thơm mùi mực in của vải ,đặt dưới chân giường đôi guốc mới vẽ hoa hòe ,hoa sói …

Sáng mồng một… chúng tôi chỉ đặt chân lên nó vài lần trong ba ngày tết ,rồi sau đó “chân đất vẫn hoàn chân đất”

…Chúng tôi thừa biết là từ lúc đó những phẩm vật mẹ tôi dày bao khó khổ mới có được …chúng tôi vờ như đang ngủ say, trong niềm vui bất tận.

Mẹ mua guốc mới ướm vào chân con

Con đi lướt thướt trên giường .

Đợi ngày mồng một ra đường mới tinh .

( Thơ Nguyễn Bính)

Sáng mồng một …Chúng tôi dậy thật sớm mặc vội vàng bộ cánh mới tinh ,chân đi guốc mới ,hoa tai ,vòng tay mới …tất cả đều mới ..

.Vọng từ xa ,,,tiếng pháo vẫn nổ râm ran ..chúng tôi chạy sang cửa các nhà trong xóm tìm nhặt những viên pháo sót nhét đầy túi áo…chạy tìm người đốt hộ..”.vì chúng tôi là con gái “…

.Rồi bọn trẻ chúng tôi, hoan hỉ nhận những phong bao lì xì màu đỏ thắm sau khi làm xong thủ tục

“Lí nhí chúc Xuân ông bà ‘”…

Ba ngày Tết sắp qua mau khi thấy mẹ tôi chuẩn bị “Cúng đưa” ,

Tối ba mươi Mẹ tôi đã nấu nướng mâm cỗ thịnh soạn để :

“làm lễ rước ông bà” ,trong ba ngày này ông bà ,những người đã khuất về ăn Tết với con cháu, ngày nào cũng “cúng cơm bữa ” ngày hai bận

.. Mồng ba Tết, mẹ tôi chuẩn bị đưa ông bà ,đồng thời tiễn những bà con ở các vùng quê về Qui Nhơn chơi tết…,sau bữa cơm này họ trở về quê …

Thường sáng Mồng Ba tết, mẹ tôi đi chợ mua thêm cái chân giò heo nhiều nạt ,con gà mái tơ ,mấy trái khổ qua nhồi thịt ,Đĩa chả trứng vịt cuộn tròn làm chả đỏ chả đen( chả khoanh tròn có nhiều thứ bên trong)

…Con gà sẽ được luộc vùa chín tới, chặt miếng xếp vào đĩa ,cái chân giò nấu với bún Tàu ,bát canh khổ qua nhồi thịt ( món khổ qua luôn phải có ),

Mang ý nghĩa “Cho cái khổ qua đi”…

Thêm món lòng gà xào bánh tráng …

Trong các món trong bữa cơm này tôi thích nhất là món này : tôi sẽ kể sơ cho các bạn cùng quê hương Bình Định có nhớ về món ăn này không ???Lòng gà xào bánh tráng …món ăn nhớ đời mà chắc là không một người dân xứ “nẫu” nào trong chúng ta có thể quên được

Lòng gà được xắt nhỏ , ức gà và chén tiết gà đã luộc :Ướp gia vị gồm củ hành tím ,nước mắm ngon ,chút đường ,tiêu …Bánh tráng mỏng bẻ nhỏ ,Chảo dầu phộng khử thơm với hành tím,xào chín mớ lòng Gà ,vớt ra ,cho thêm dầu vào chiên dòn tan mớ bánh tráng với số lòng Gà đã chín tới ,cháy sém ,vàng ươm ,quyện với mùi hành ngò, tiêu tỏi ,trút ra đĩa ăn nóng ,Giòn tan ,vị cay cay của tiêu đen ,thoảng chút đậm đà của nước mắm ngon ..

.Ôi sao mà ngon quá là ngon ,chúng ta không cần phải ăn nhiều món trong buổi cúng đưa nhà Mẹ tôi ,chỉ cần ăn một món “lòng gà xào bánh tráng ‘ của quê tôi …tôi nghĩ cũng có vài anh xa xứ muốn làm rể cho một nhà người Bình Định

..Có lẽ tôi là một người đã được sinh trưởng và lớn lên ở nơi chốn này nên tất cả những tập quán ,đầy tràn niềm luyến nhớ về xứ sở mình nên cảm nhận thế thôi????

,Những món ăn bình dị của xứ sở tôi …chỉ có thế thôi, nhưng,sao mà ngon quá ,sao mà nhớ quá ,sao mà ngậm ngùi nhớ tiếc biết chừng nào mới thôi …. Và nhớ là không quên “nướng hai cái bánh tráng trước khi thắp hương”

+++

Giờ đây nơi chốn xa xăm này ,sống giữa quê người với những phong tục dị biệt …mỗi năm chúng ta được hưởng hai cái tết :Tết Tây và Tết ta

T ất cả những người Việt xa quê cũng cố gắng tập cho con cháu nhớ về CỘI NGUỒN ..

Hằng năm ,chúng ta cũng sắm về những hàng hóa giống hệt những thứ mà ngày xưa chúng ta từng mua sắm khi mỗi khi Tết đến

,Những chậu cúc vàng nở rộ ,những bánh mứt gói kín đủ màu ,đi qua các cửa hàng quần áo ,chúng ta không phải chen lấn mua cho các con những bộ quần áo mới ,không còn được nhìn thấy con trẻ mừng rỡ khi mặc quần áo mới ,không rộn ràng khi mỗi lần tết đến…

Giờ đây mỗi lần tết đến …

Tôi cũng quen với những thói quen muôn thuở …xếp vào xe tất cả những món quen dùng cho ngày tết

,Tất cả nhũng phẩm vật của một lần mừng xuân mới mà không cần ki cóp từng đồng ,không cần phải tính toán khi mua sắm ,nhưng làm sao còn có được những cảm giác hoan hỉ của những ngày xa xưa ấy …nhưng không có được niềm vui rộn rã của năm xưa…những con , những cháu ở trời Tây không như những đứa trẻ nhà quê là tôi. ..của thuở năm xưa.

+++

Tấm lòng của người xa xứ là sự quan tâm đến người thân còn lại bên kia bờ đại dương : góp nhặt từng đồng gởi về cho người thân vui tết…nhiều khi số tiền gởi về : “bằng năm, bằng mười số tiền họ mua sắm cho gia đình họ vui tết bên này.”..

Nỗi nhớ nhung, tấm lòng của kẻ xa nhà thật đằm thắm mà bao người bên kia thấu hiểu: ..nhiều người ki cóp hàng bao nhiêu năm, chỉ đủ chi tiêu cho một lần về quê mình ăn tết, họ trở về với đầy đủ những quà cáp cho người thân…bao hoan hỉ, hay trách cứ của những người được nhận, ( đôi khi còn bị phiền trách vì phẩm chất món quà và đồng tiền chưa như ý họ…)

Nhưng có ai thấu cho kẻ “tha phương cầu thực”, cũng nuốt bao cay đắng , tích góp bao năm cho một lần trở về cố xứ….

Hạnh phúc ngập tràn khi được trở lại quê hương, trở lại mái nhà xưa …sau bao tháng năm xa cách…bao ngày tháng gom góp chắt chiu :” Cho một chuyến về thăm, cho một lần trở lại quê nhà”.

Rồi…khi trở lại…Sau khi bước vào bên kia cánh cửa của sân bay…một lần cuối bị hoạnh hoẹ của nhân viên phi trường đất mẹ…lại bị lột sạch những đồng tiền còn lại…Khi bình yên trong lòng thân bay suốt mấy chục giờ bay xuyên qua nửa vòng trái đất, trở về với công việc, trở về với những lo toan cho hết một kiếp người…

Mai vàng bên ấy

đã

nở

chưa???

Hôm nay là sáng hăm ba

Nhớ đưa ông Táo về thưa Ngọc Hoàng

Những con chim lạc tha phương trở về

Đường xa vạn dặm sơn khê

Những mong đón Tết quê nhà dấu yêu

Tha phương

nhớ

Tết

năm xưa…

Xứ Nẫu

xa xôi…Là quê mình.

Atlanta ( Những ngày giáp Tết)

Nguyên Hạ – Lê Nguyễn

Read Full Post »

Chiều yên bình.

Đặng Hoàng Yến

.

Có những chiều đông nắng ấm

Trời rất xanh mây trắng mơ màng

Em và Anh bước mềm bên cỏ

Nghe tim thổn thức gọi mùa sang

.

Có những chiều buông màn tím

Sao hôm lấp láy ánh cười

Biết bao điều không dám nói

Chỉ hiểu nhau qua ánh mắt mà thôi

.

Có cuộc tình suốt đời câm nín

Dẫu mong manh vẫn chốn thiên đàng

Để gió cuốn đi những gì vướng bận

Ta dựa vào nhau thật khẽ khàng

.

Hãy bên em đừng rời tay nhé

Viết tiếp câu thơ của chúng mình

Niềm vui hạnh phúc dù nhỏ bé

Lòng nhẹ tênh…

Read Full Post »

Truyện ngắn của Nguyễn Trí

Giải nhất cuộc thi truyện ngắn của tổng cục Lâm nghiệp VN 2020

          Những ai đã từng tham quan rừng cấm X – và – từng được Vị, một kiểm lâm kiêm hướng dẫn viên du lịch làm nhiệm vụ dẫn đường sẽ, không bao giờ quên được anh. Và những ai thêm một lần quay lại X chắc chắn sẽ phone cho điều hành, yêu cầu Vị tiếp tục hành trình. Làm nghề mà được vậy thì quá tuyệt. Và để được vậy người làm nghề phải yêu cái mình đang làm như máu thịt. Hướng dẫn viên du lịch rất đặc thù. Ngoài trừ nói – mà – kiến trong lỗ phải bò ra hỏi ai kêu tui đó, còn phải am hiểu cái mình nói tận chân tơ kẻ tóc. Dân du lịch trước khi đến một miền đất nào đó tham khảo thiếu điều nát cả máy tính. Họ biết về nơi sẽ đến chả thua chi hướng dẫn viên. Chỉ cần không thông một điểm là người hướng dẫn mất linh trong mắt dân phượt liền. Những miền du lịch đã định hình, có bề dày lịch sử hướng dẫn viên phải nhão như cháo ăn liền. Muốn vậy phải đọc và phải đến. Khó, không khó nhưng tất nhiên là không dễ. Muốn khó thành dễ thì những ai chọn hướng dẫn du lịch làm nghề thì tốn không ít thời gian và tiền bạc. Bù lại, khi đã thành nghề anh chị sẽ được biết những kỳ vĩ, kỳ lạ, kỳ quái, kỳ khôi, thậm chí không hiểu làm sao người xưa đã làm được vậy.

        Nhưng rừng thì khác. Rừng xanh là của mẹ thiên nhiên. Rừng thâm trầm bí hiểm như lòng người vậy. Ca dao có câu “dò sông dò biển dễ dò…” Dễ dò, nhưng sông bể lòng người rừng xanh núi bạc là những thực thể không một ai hiểu được. Suốt đời ở rừng như Vị còn mơ hồ thì, khách du lịch chỉ thấy được cái đẹp hiện hữu chứ làm sao biết được sự kỳ bí trong lòng của hoang dã. Có câu chim kêu vượn hú. Nếu chỉ hú thôi là chưa đủ. Vượn còn hót nữa. Những ai từng đến sinh thái X chắc chắn biết. Sáng tinh mơ đang trong chăn nằm thưởng thức sự êm dịu của bình yên thì đột ngột tiếng của – chừng như – hàng trăm chú vượn vang lên lồng lộng. Dàn đồng ca ấy khiến con người ta bật dậy, kẻ mở cửa sổ, người tung cửa cái, tất cả đồng loạt ngước lên những tàng cổ thụ để xem loài sinh vật nào đang tạo ra những âm thanh như tiếng hát của thần thánh thế kia? Nhưng tinh mơ ở rừng sương mù lãng đãng ngay trên đầu du khách thì, trên cổ thụ cao những hai mươi mét ta nào thấy được gì. Du khách ở phố lần đầu nghe âm thanh ấy đã ngơ ngác hỏi và Vị trả lời:

–        Vượn đấy. Chúng hót để chào ngày mới.

     Chiếc Jin130 qua một đoạn đường rừng áng những mười lăm cây số. Du khách sẽ được Vị giới thiệu thế nào gọi là lán. Cũng dễ hiểu. Một đoạn cả vài trăm mét toàn một loại cây được gọi là lán. Lán Bằng lăng, lán Gõ đỏ. Đây là lán Bình linh. Cứ mỗi héc ta rừng nguyên sinh có mười một ngàn loài thực vật  – Vị bảo vậy – và du khách biết vậy. Biết để ngạc nhiên về sự kỳ bí của rừng chứ làm sao hiểu được. Và rừng như vậy được gọi là rừng giàu.

 Nghĩa là sao?

 Vị trả lời:

–        Một hécta cao su có thể thu bạc tỷ nhưng vẫn là rừng nghèo bởi chỉ một loại cây. Còn nguyên sinh giàu có bởi đa dạng thực vật. Thiên hạ có thể trồng một ngàn hecta cao su nhưng không thể trồng được một hécta nguyên sinh. Chỉ thiên nhiên làm được điều này và phải qua hàng ngàn năm mới được vậy. Vì thế, miễn cưỡng lắm người ta mới phá rừng để làm nương rẫy. Vô cớ mà phá là tội ác.

      Xe dừng lại ở một lán cây thẳng băng và đều như so đũa. Vị bảo rằng loại cây nầy có tên là Song Mây. Đứng trước lán rừng nầy du khách khó mà cưỡng lại sự tự sướng bằng cách chụp ảnh. Nắng xuyên qua rừng cây tạo nên những dòng sáng vàng tươi, lung linh như hào quang của điện quang trên đầu những pho tượng ở đền đài miếu mạo… Xe qua những con suối vắt trên đường. Ào… sóng nước tung lên… rất là tuyệt khi hình ảnh được ghi lại trong smart-phone đời mới.

      Xe dừng và, để đến được nơi cần đến phải đi bộ qua một đoạn đường rừng trên dưới năm cây số. Con đường chỉ tám mươi xăng ti mét chiều ngang, trước đây là đường của những người lấy rừng làm mạch sống. Khi X là du lịch sinh thái con đường được tu bổ bằng cách dùng đá núi và xi măng làm bằng để mời gọi du khách. Đường rừng nên cũng lên xuống xuống lên. Đang dẫn đầu Vị dừng lại và chỉ vào một bụi cây bên đường. Du khách ngạc nhiên khi thấy một con rắn lục màu xanh chỉ bằng chiếc đũa con đang ngủ. Đúng là mắt thần. Nhận ra sự khác lạ của màu xanh động vật lẫn trong màu xanh của thực vật không thần là chi? Tất cả tròn xoe mắt khi Vị cho họ mục kích một chiếc lá bằng ngón tay hay một cành khô nhỏ như cây tăm đang di chuyển trên chân của chúng… Có tiếng rú hốt hoảng của một cô gái vang lên. Cô ngồi xuống ôm chân. Ra là có hai con vắt đang đeo trên bắp chân trần. Vẻ hãi sợ hiện lên trong mắt cả tình lang của cô. Không sao đâu – Vị nói – Vắt đấy mà. Nói rồi anh ngồi xuống bắt hai chú vắt vo lại và ném vào bên trong con đường:

–        Có sao không anh? – Cô gái hỏi.

   Vị mở túi dết đưa cho các thành viên trong đoàn mỗi người một lọ “Dep”. Loại thuốc mỡ dùng để chống muỗi và vắt:

–        Không sao đâu. Cô yên tâm.

   Nơi đến cũng phải đến sau ngoài một tiếng băng rừng.  Nhìn cái gọi là bàu. Bàu Sấu. Một du khách kêu lên:

–        Đây là cái biển chứ bàu gì anh Vị.

–        Vâng… mùa nầy diện tích mặt nước từ một đến ba trăm héc ta. Mùa mưa thì những hai nghìn năm trăm hec lận đó anh.

      Các bạn phải – Vị tiếp tục – xuống phà ngang qua sông mới vào được khu sinh thái này. Dòng sông bắt nguồn từ cao nguyên Y, khi xuôi qua đây nó tiếp nhận thêm nước bàu Sấu đổ vào. Chính điều này đã giúp cho đất đai và cư dân sống ở hai bờ ở hạ lưu trù phú. Nếu không có sự cho đi và giữ lại của Bàu Sấu thì điều gì xảy ra? Các bạn hãy hình dung vào mùa mưa, nước của thượng nguồn và, từ những cụm rừng của khu du lịch sinh thái nầy tuôn xuống thì ngập lụt sẽ là điều không tránh khỏi. Và khi nắng hạn đến, nước đổ về chắc chắn không đủ để dòng sông luôn chảy nếu không có sự cho đi của Bàu Sấu:

–        Chắc có cá sấu nên gọi vậy phải không anh? – Một du khách hỏi.

–        Chắc chắn là vậy. Trước đây vài mươi năm, khi rừng còn ở tận quốc lộ thì khu vực nầy là nơi sinh sống của những tộc người thiểu số. Sau môt thời gian dài bị sự thiếu thốn của kinh tế vây hãm, dân cư các nơi đổ về tàn sát rừng để sống. Nếu không có sự cương quyết từ bên trên thì e rằng khu rừng nầy đã bê tông hóa. Bố tôi bảo rằng khi ông vào xứ này lập nghiệp thì cá sấu tự nhiên ở cái bàu này rất nhiều. Ngoài trừ cá sấu còn có những loài ngày nay đã vào sách đỏ như rùa vàng, cua đinh trắng…

–        Ngày nay thì sao anh?

–        Mọi thứ vẫn còn nhưng cá sấu tự nhiên thì hết rồi.

–        Sao vậy?

–        Một số lâm tặc xen vào dân nương rẫy đóng vai hiền tàn sát mọi thứ. Họ bắt cá sấu để làm lương ăn, lấy da để phục vụ cho cái gọi là đẹp và sang cả của con người nên cá sấu ở đây bị tận diệt.

–        Vậy ra bàu Sấu bây giờ chỉ còn là cái tên?

–        Không. Lãnh đạo của bảo tồn sinh thái đã mua và thả xuống đây một loại sấu khác. Cá sấu Xiêm, một trong những loài cá sấu nước ngọt đặc hữu của Đông Nam Á.

     Từ trên khu vực nhà khách của trạm kiểm lâm nhìn những chiếc xuồng con đang dập dềnh trên nước. Một cô gái kêu lên:

–        Eo ơi… có cá sấu mà người ta dám bơi xuồng trên bàu kìa.

–        Có sao đâu – Vị cười – Bơi xuồng tham quan là thường bởi cá sấu không tấn công người. Chúng nằm yên dưới đáy và chỉ nổi lên mặt hồ lúc hoàng hôn. Còn bây giờ có muốn thấy một ngoe để chụp tấm hình cũng khó.

Một khách tham quan hỏi:

–        Rừng ở đây còn nguyên vẹn hả anh?

–        Không anh ạ. Thấy vậy chứ bên trong cũng loang lỗ da beo lắm.  Kiểm lâm cũng như bảo vệ rừng làm việc cả ngày lẫn đêm mà bọn lâm tặc vẫn tác oai tác quái với đầy đủ thủ đoạn.

      Trong một quán cà phê nằm trên một bụi tre rừng. Để dựng được cái quán tạm gọi là độc nhất vô nhị nầy là một kỳ công. Bụi tre được đốn ngang thân và chủ nhân đã lót bên trên một lớp ván dày ba phân để làm nền, và trên cái nền ấy là một nếp nhà dựng bằng tre lợp lá Trung quân. Muốn lên du khách phải chân bước trên cầu tre tay vịn cũng bằng tre nhưng không lắt lẻo hay gập ghềnh gió đưa. Vị nói:

–        Để phát ngang búi tre nầy phải đơn từ và bản vẽ của nó phải do kiến trúc sư đề xuất. Phải đẹp và độc, thậm chí độc nhất mới được duyệt. Ván sàn của nó từ những nhà máy cưa ở phố đưa vào. Dân làm ăn ở đây tuyệt đối không được đụng vào dù chỉ một sợi dây leo…

–        Vậy mà lâm tặc vẫn phá được sao anh?

       Vâng – Vị nói – bọn lâm tặc nằm ở dạng đầu nậu trăm mưu nghìn kế để lấy cho bằng được những cái quý nhất trong rừng nguyên sinh. Chúng ở ngoài phố nhưng của nả vẫn được tập trung tận nhà. Những chiêu thức như dùng tiền mua rừng, mua bảo vệ thậm chí cả kiểm lâm viên hay trưởng trạm chỉ là chuyện nhỏ. Đã từng có vài anh trạm trưởng ra tòa lĩnh án vì thoái hóa bởi mảnh lực đồng tiền thì, kiểm lâm viên hay bảo vệ là khỏi nói. Án phạt nặng nhưng chỉ răn đe kẻ biết còn kẻ không biết là bó tay. Thậm chí đầu nậu còn lợi dụng cái không biết để tư lợi cho mình.

–        Nghĩa là sao? – Du khách hỏi – không biết và lợi dụng sự không biết là thế nào?

        Người sắc tộc thiểu số như Mạ, Chơ-ro… thì rừng là quê hương từ ngàn đời. Đưa họ về một chỗ để quản lý như người Kinh ở các vùng kinh tế mới là không thể. Lợi dụng sự thật thà, bọn đầu nậu đã vung tiền khi chất phát lâm thế ngặt để phục vụ cái họ muốn. Ở bàu Sấu thì rùa vàng hay cua đinh trắng. Thú rừng từ bò tót hay nai chồn cheo mển, cả gấu rừng chúng cũng không tha. Riêng tê giác xem như tận tuyệt. Quan trọng nhất là gỗ quý. Bọn đầu nậu chỉ lấy cái quý nhất của một thân gỗ vài trăm năm thậm chí cả nghìn năm tuổi. Đã có hơn mười vụ bị bắt tại chỗ nhưng phải thả vì – như đã nói – người thiểu số không biết chi kể cả người thuê mướn họ:

–        Sao lại không biết. Vô lý quá.

–        Người thiểu số bây giờ khôn ngoan lắm. Chính những đầu nậu lâm tặc đã dạy cho họ nhưng chiêu thức đối phó mà, giám đốc lâm trường cũng lắc đầu chào thua.

      Một anh thiểu số bị bắt đưa về ban chỉ huy lâm trường. Nhưng anh ta đóng phim không biết nói tiếng kinh thì tài tử xi nê cũng bái làm sư phụ. Ngôn ngữ không thông thì làm sao giải quyết? Một gã khác trọ trẹ tiếng kinh  xin gọi điện về báo cho người nhà đến nộp phạt. Người nhà có lên thiệt nhưng mà là, một cô vợ địu một cu con còn bú và hai tay dắt hai nhóc khác. Ở phòng quản lý ba đứa bé khóc phụ với mẹ xin thả cha về thì, làm sao chả biết phải làm sao. Tốt nhất là thả bởi, khi bị bắt hắn mới thò rựa vào để phát quang nơi muốn khai thác chứ đâu đã làm chi.  Mệt muốn đứt hơi khi là thành viên để bảo vệ một khu rừng mà diện tích những tám mươi nghìn hecta.

–        Anh nói cái quý nhất của một thân gỗ là cái gì?

–        Nu. Anh có biết thế nào gọi là Nu không?

–        Không. Tôi ở phố nên nào biết Nu là gì.

–        Để tôi đưa các bạn đi xem một cổ thụ Bằng lăng có Nu ở khu rừng bên kia bàu Sấu. Một thân gỗ đổ máu và máu cũng đã đổ trên thân gỗ ấy.

–        Dữ vậy à?

–        Vâng. Dữ dội và kỳ dị nhất mà trên ba mươi năm sống ở rừng nầy tôi chưa từng thấy một sự việc nào dữ hơn.

–        Qua bàu bằng xuồng đạp à? Ai chứ tôi thì không dám. – Một du khách nữ nói.

–        Không. Chúng ta có tám người nếu muốn thì thuê một ca nô cho an toàn.

                                                    ***

         Ca nô nổ máy và tài công đưa đoàn tham quan một vòng chu vi của bàu Sấu vĩ đại. Có lên non mới biết non cao, ra biển biết thế nào là xanh thẳm thì, có mặt trên lưng của một diện tích mặt nước ngoài trăm hecta, con người sẽ biết thế nào là xa mà gần gần mà xa. Ngoài trăm hecta thì đương nhiên là hơn cả mênh mông, nhưng cái mênh mông ấy bị chắn lại bởi sự vây hãm tứ phía của rừng xanh. Cảm giác xa gần gần xa khiến du khách có cảm giác hãi sợ và thích thú. Vị lại tiếp tục công việc của mình khi một du khách hỏi Nu là gì.

–        Các bạn có biết cái gù trên vai con bò đực không? – Vị hỏi.

–        Biết. Ở quê tôi gọi là gù.

–        Vâng. Có nơi gọi khối u đó là gù, nơi gọi là nu và thượng thú hạ cầm chỉ có hai con có cái gù nầy. Sa mạc thì Lạc đà, đất liền chỉ con bò đực dùng để kéo xe hay cày bừa. Trên rừng một số ít cây có khối u nầy vì sự biến hóa bất cập nào đó của tế bào thực vật. Khối u theo thời gian sẽ lớn dần trên thân của cổ thụ và được gọi là Nu. Nu ở gỗ nhóm A như Gõ Đỏ, Cẩm Lai, Hương, Giáng Hương… là cực kỳ quý giá. Nếu thân gỗ một khối là một cây vàng thì Nu phải gấp mười lần hơn. Nu nằm vắt vẻo trên một thân cổ thụ có khi cao cả mười, mười lăm mét. Muốn lấy khối u nầy thợ rừng phải hạ cổ thụ. Cổ thụ từ vài trăm đến nghìn năm tuổi thì chu vi những hai ba vòng ôm của người lớn thì chuyện hạ nó là không thể, bởi gỗ nhóm A là tài sản quốc gia. Khai thác mà không có giấy phép là vi phạm pháp luật. Đã có những quyền chức mất tất cả bởi sự tham lam vô độ. Họ cho người lén lút tàn sát để lấy gỗ. Lệnh cấm ban ra ngay cả một sợi mây cùng không ra được cửa rừng nhưng, họ vẫn cho người len lỏi vào và khai thác lúc đêm hôm khuya khoắt. Không ngã được cổ thụ thì họ bắt dàn giáo và lóc từng mảng thịt. Nu nằm cao cỡ nào nếu muốn, họ vẫn có thể cho lìa thân.

    Vị tiếp tục khi đoàn tham quan du lịch rời ca nô đi bộ đến cái nơi tại vị cây Bằng lăng mà Vị bảo là đã đổ máu và máu đã đổ:

–        Nu sỡ dĩ quý giá bởi vân gỗ của nó cực kỳ tuyệt đẹp. Khi xẻ ra ván thì vân của nó uốn lượn như rồng bay phụng múa, khi lại như mây bay giữa trời xanh. Nó thiên hình vạn trạng mà chắc chắn rằng không một họa sĩ nào có thể tưởng ra mà phóng bút. Nó mê hoặc đến đắm đuối cả nhưng kẻ vô cảm nhất. Bọn thợ líu lộng bảo đó là sự mê hoặc của nghìn năm thời gian trong từng thớ gỗ.

–        Líu lộng là gì hả anh Vị?

–        Là loại cưa xẻ bằng tay. Lưỡi của nó mảnh như cưa lộng của thợ mộc. Khi xẻ Nu, bề dày một tấm ván chỉ năm ly nên phải dùng líu lộng. Thợ sử dụng loại cưa nầy phải là tay thượng thừa. Phải chuẩn từng mi li mét một. Sai một chút là tấm ván cả cây vàng đi đứt. Có làm thợ líu lộng mới biết thế nào là “sai một li đi một… cây vàng”.

       Nhưng, Bằng lăng không nằm trong tốp gỗ nhóm A. Không A nhưng lại đặc biệt một cách kỳ lạ. Minh Tàn – một lâm tặc tầm cỡ của rừng X, từng ngồi tù về tội danh phá lâm – đã nói về cái đặc biệt của Bằng lăng như thế nầy:

–        Băng lăng cũng như bóng đá vậy. Một nghìn thằng mới được một. Cả trăm triệu dân mới moi được ba chục tầm cỡ để vào tuyển quốc gia. Nhưng để có một thiên tài thực thụ thì cả thế giới chỉ vài thằng. Sự cá biệt nào cũng rất đặc biệt. Bằng lăng là một loài thực vật như vậy.

       Có bốn loại bằng lăng là Thông, Cườm, Đá, và Ổi. Băng lăng Đá là loại gỗ không được trọng dụng.  Ngay cả cưa máy cũng sợ khi ra ván. Đã cứng thì chớ sớ gỗ của bằng lăng đá nằm ngang nên rất mau lụt cưa. Líu phải dũa bằng tay và mỗi lần dũa một lưỡi líu ít nhất là một tiếng đồng hồ nên, thợ rừng không ai dám đụng vào. Những tên gọi như thông, cườm, ổi thì cây có bề hoành một mét là hiếm. Và mười cây thì bộng ruột hay bù xòe đục lũng thân đã hết sáu, lại rất dễ nứt khi ngã. Nó có thể nứt làm bốn mảnh nếu thế ngã không chuẩn.

     Nhưng cá biệt lại có những cây to những ba người ôm. Đã có những bộ phản bằng lăng hai mét vuông dày hai mươi phân nhưng chỉ hai tấm – và – những bộ phản nầy là độc nhất vô nhị. Đã và đang có hàng trăm, thậm chí hàng ngàn bộ phản như vậy của gỗ nhóm A nhưng Bằng lăng thì chỉ một. Đã và đang có hàng vạn mặt bàn, hông tủ hay mặt bàn thờ bằng Nu của gỗ nhóm A nhưng Bằng lăng thì tuyệt không. Xưa nay chả ai trên trần thế nầy nghe nói đến Nu Bằng lăng thì lấy gì để mục sở thị. Nhưng nói không có là không đúng đâu nghe.

      Nào, xin mời quý vị theo chân Vị đến nơi tại vị một cây Bằng lăng ngoại hạng và vô giá. Nó to những bốn vòng ôm người lớn và, có những sáu cục Nu nằm hài hòa trái phải, phải trái như một chậu Mai Chiếu Thủy tạo hình mẹ bồng con trên thân cao áng chừng ba mươi mét. Sáu cục Nu nhưng chỉ còn năm bởi lâm tặc đã cắt mất một cục ở cao nhất. Và năm lâm tặc chết hết bốn. Một còn lại là đầu nậu Ba Phúc bị chung thân về tội danh cướp giết. Thêm một nữa là…

                                                                ***

          Con đường dẫn vào gốc Bằng lăng tuy nhỏ nhưng khá thoáng. Cả toán du khách cực ngỡ ngàng khi mục sở thị cổ thụ. Ở nguyên sinh thì những cổ thụ như gốc Bằng lăng nầy không phải hiếm nhưng họ ngỡ ngàng bởi những khối u to bằng cả cái bàn nhô ra trên thân cây. Khối u hay còn gọi là Nu nằm cách nhau rất đều đặn. Ba mét cách mặt đất là một khối. Khối thứ hai cách khối thứ nhất chừng bốn mét và nằm ở chiều ngược lại. Thiên nhiên đã tạo ra một kỳ vĩ mà con người không thể nào hiểu được. Vết cắt khối u trên cao cách mặt đất là hai mươi mét. Vị nói:

–        Bọn phá lâm đã dùng cây rừng và đinh để tạo một dàn giáo vững chải từ gốc lên tận cục nu cuối cùng và dùng cưa cá mập để cắt khối u. Nhưng xui xẻo cho bọn chúng là khi cục Nu rơi xuống đã vỡ ra làm bốn mảnh và đập sập giàn giáo làm cả bọn trọng thương.

      Để dựng được bộ giàn giáo vây chung quanh một thân cây có bề hoành những năm mét, cao hai mươi mét thì, chí ít cũng cả tháng. Làm cách nào mà chúng đã qua mặt được bảo vệ rừng và kiểm lâm đi tuần tra? Câu trả lời rất đơn giản. Với diện tích trên dưới tám chục ngàn hec-ta thì từ bảo vệ cho đến giám đốc các lâm trường trong khu bảo tồn, chả một ai dám nói mình tinh thông rừng cấm X. Thậm chí nếu không có tiếng kêu cứu của bọn lâm tặc bị tai nạn thì, chả một ai biết có một cây Bằng lăng cổ thụ có Nu đang hiện diện trên đời. Người giữ rừng không biết vậy làm sao lâm tặc biết mà ra tay trộm đạo?

–        Một ngươi tộc Mạ đã tình cờ phát hiện ra cây Bằng lăng nầy khi theo dấu một con nai lúc đi săn. Anh ta đem chuyện nói với đầu nậu Ba Phúc…

   Phúc theo anh người Mạ vào tận gốc và hắn biết cơ hội làm giàu của hắn đã đến. Nhưng dựng cho được giàn giáo để thu những khối u nầy thì phải có gộc lớn để chống lưng. Ba Phúc gặp tiểu khu trưởng cái tiểu khu nơi mà gốc Bằng lăng đang tại vị là Bảy Hoa. Phúc biết tiền mua được tất cả bởi ai đó đã nói cái gì không mua được bằng tiền thì mua được bằng nhiều tiền. Bảy Hoa đã lệnh cho dưới trướng tai không nghe mắt không thấy những gì ở cụm rừng ấy. Và thế là cái giàn giáo đã tại vị sau một tháng ra công.

       Máu của những kẻ lâm nạn tưới đầy gốc cây hòa với nhựa ròng ròng chảy từ vết thương của khối u. Bốn gã lâm tặc chết trên đường đi cấp cứu. Trước khi chết chúng còn kịp khai kẻ đầu têu là Ba Phúc.

       Bảy Hoa bỏ rừng X trốn biệt.

      Vị nói với khách tham quan rằng anh sinh ra và lớn lên ở miền rừng nầy. Rừng với anh là máu là thịt là niềm yêu là sự sống. Anh từng chứng kiến những điều rất dữ dội nhưng chưa lần nào kinh hoảng khi nhìn thấy máu đẫm đầy dưới gốc cổ thụ như lần ấy. Anh cũng không hiểu vì sao khung giàn giáo vững chải ngần ấy lại có thể bị đập sập bởi va chạm. Về điều nầy thì ngay cả một lâm tặc lừng danh là Minh Tàn cũng cho là kỳ lạ. Hắn nói:

          –  Tao đã từng cho gỗ lìa thân mà cây vẫn ung dung đứng. Từng hạ xuống đất những cục Nu còn to và cao hơn. Người ta phải ràng rịt khối u bằng dây dù bẹ ba to bằng ba ngón tay và từ từ cho xuống bằng ròng rọc. Lũ nầy cho rơi tự do là hết số.

    Riêng Vị cho rằng ở rừng có thần. Thần rừng sẽ không dung cho bất kỳ kẻ nào phá hoại. Minh Tàn cũng nghĩ vậy và vì nghĩ vậy nên hắn ta vất cưa vất búa vất rựa và bảo rằng:

–        Tao bỏ nghiệp.

                                                                                                    Nguyễn Trí

Read Full Post »

Kiệt Tấn

Tháng mười năm nay, 2024, người viết nhận được món quà quý giá và thân thiện đến từ Trương Văn Dân, tác giả tập truyện ngắn và tản văn “Gia đình – những nỗi đau ngọt ngào”. Sách dày hơn 370 trang, chia làm 29 tựa.

Tập truyện mà các bạn đang cầm trên tay có chủ đề về những mối quan hệ trong gia đình và tình nghĩa vợ chồng. Tác giả đã minh định như vậy ngay từ đầu, trong Lời ngỏ. Rồi viết tiếp:

“Gia đình là một tế bào rất quan trọng (…) Gia đình giống như một vũ trụ nhỏ, nơi chúng ta học cách trở thành thành viên của xã hội lớn”. “Cuộc sống gia đình có thể trở thành là thiên đường cũng có thể là địa ngục. Tấn kịch trong gia đình có lẽ là tấn kịch đáng sợ nhất trong kiếp sống của loài người”.

Người đọc đã được cảnh báo trước, phải cẩn thận thắt dây an toàn lên người, trước khi khởi sự đọc truyện viết đầu tiên của tác giả. Và quả nhiên, 29 câu chuyện của Trương Văn Dân đã diễn tiến y chang như trong Lời ngỏ. Bên cạnh những thương yêu đùm bọc ấm áp trong gia đình và giữa vợ chồng, còn có những màn vô cùng bỉ ổi vì tranh chấp quyền lợi, tiền bạc và nhứt là gia tài – dĩ nhiên. Rồi từ đó tác giả đưa ra những nhận định bao quát như những bài học để đời. Những bài học này có khi là những lời tạc dạ ghi ơn hoặc khen ngợi sự tận tâm và hy sinh cao cả của cha mẹ, anh em. Rất cảm kích! Nhưng cũng có khi là những lời cảnh cáo, đại loại “Các em nên lấy đó làm gương mà giữ mình” như trong sách Quốc văn giáo khoa thư.

Cái thiện ý của Trương Văn Dân rất rõ rệt, rất đáng được cổ võ. Và dường như tác giả viết truyện cũng chỉ nhằm có mỗi một mục đích đó. Những bài học để đời. Truyện kể chỉ là ẩn dụ, như một cái cớ để từ đó tác giả rút ra những bài học thâm thúy. Bài học là chính, văn chương là phụ. Rạch ròi, phân minh. Rất luân lý và thực tiễn. Đáng được tán thưởng.

Tuy nhiên, nếu viết chỉ nhằm đưa ra những suy gẫm (nát óc) của mình, thiết tưởng các thể loại như tùy bút, tiểu luận, phiếm luận,… có lẽ thích hợp hơn. Bởi lẽ đó là sân chơi của đủ loại ý tưởng. Nơi đó, tha hồ mà tuôn xả, mà lai láng, mà múa may, vặn vẹo, khóa tay bẻ chưn nhau. Còn người đọc thì cũng đã biết trước những gì đang chờ đợi mình để khỏi bị dị ứng.

Khi cầm bút lên để sáng tác, người viết nào cũng đã từng đặt cho mình câu hỏi then chốt: “Viết như thế nào đây?”. Nhân dịp được Quán Văn mời viết về chủ đề Elena  (Ôi! Hoàng hậu yêu dấu của lòng ta!), đấng lang quân chung tình đã hạ bút:

“Mình sẽ viết những gì…

…..

…không tuân theo một thứ tự thời gian”.

Hay lắm! Tốt lắm! Nhưng đó chỉ mới là bước đầu: Ý thức. Bước gay go kết tiếp là làm thế nào để thể hiện ý thức đó, khi cầm bút lên và viết thực sự. Khi viết, hầu hết các tác giả đều gầm đầu đưa đẩy ngòi bút tùy theo tâm tính và cách nhìn đời của mình. Mà những điều thuộc nội tâm này, không dễ gì mà chế ngự và hướng dẫn chúng hoàn toàn theo ý muốn của mình cho được. Bởi lẽ đó, những lúc hứng khởi, tác giả thường gầm đầu mà phóng bút theo cảm hứng của mình, không bỏ qua một chi tiết nào, thừa thắng xông lên, thao thao bất tuyệt, một mình múa gậy vườn hoang. Và người đọc đã bị bỏ quên! Rồi có thể đâm ra chán nản và bỏ cuộc luôn, vì không còn theo dõi được những gì mà tác giả đang viết. Người đọc cảm thấy mình không còn dính dáng gì với câu chuyện kể nữa hết. Nhưng nếu viết mà không còn người đọc thì sao? Bởi lẽ đó, khi sáng tác, thỉnh thoảng tác giả nên dừng lại. Rồi đặt mình vào địa vị người đọc mà đọc lại những trang mình vừa viết. Xong tự hỏi: “Liệu người đọc có theo dõi được và có thích thú chăng?”

Như vậy, phải viết như thế nào đây để cả hai bên, người viết lẫn người đọc, đều tìm được thú vị cho mình. Phần giải đáp câu hỏi éo le, thúc hối, nhức nhối cái đỉnh cao trí tuệ này, xin nhường lại cho người trong cuộc: Trương Văn Dân! Dựa theo ý thức của chính mình, Trương Văn Dân sẽ tự suy gẫm (tư duy tóe khói) và vạch lấy cho mình một phong cách riêng biệt để dựng truyện và một bút pháp thích hợp để diễn tả nó, sao cho độc giả của mình có thể theo dõi, tham dự và chia sẻ cùng tác giả. Điều này quan trọng hàng đầu. Được như vậy,  tùy theo truyện viết của mình, tác giả tha hồ mà tung ra những suy gẫm sâu xa (coi chừng hết biết đường ra!) và những bài học để đời (coi chừng u đầu!). Người đọc sẽ không cảm thấy mình bị thất lạc trong khu rừng văn chương đang trút lá ào ào từ bốn phía. Một điều hiển nhiên: Không có người đọc, sẽ không có tác phẩm. Cũng như một tuồng diễn mà không có người coi.

Phải nhìn nhận Trương Văn Dân là người tha thiết và đam mê văn chương tột bực – đam mê hơn nữa là chết liền! Và chính điều này mới quả thiệt là đáng quý, trong cái thời buổi kỹ thuật số, internet và thông minh nhân tạo này. Ngày đêm, ai nấy đều mê mệt dán mắt trên đủ loại màn ảnh lớn nhỏ, vĩ đại, tí teo. Đọc sách? “Còn khuya! Bà tưởng tui cù lần hả?” Thế còn viết? “Đâu có hưỡn!” Bàn tay năm ngón xanh xao cứ lăng xăng khều chết bỏ trên cái smart-phone của mình, kiểu mới nhứt! Cũng may là cái smart-phone không dẫy tê tê mà cười ha hả “Nhột quá! Nhột quá” Có lẽ sợ bị nhốt vô nhà thương điên.

Trước cảnh chợ chiều rã đám buồn thiu, hoàng hôn phủ kín mít chân trời tím, người cầm bút năm xưa bèn ngửa cổ lên trời khóc ba tiếng, cười ba tiếng mà than rằng: “Ôi thôi! Văn chương phú tục chẳng hay/ Trở về làng cũ học cày cho xong” Khóc xong bèn rút khăn kleenex ra mà lau lệ.

Nghe theo lời khuyến dụ của người xưa, Trương Văn Dân, tay cầm bút bi mạ vàng le lói, vai đeo ba lô trĩu nặng tư tưởng, hồ hởi quay gót trở về làng cũ le lói của mình miệt Bình Định. Không phải để học cày. Mà là để học võ Bình Định. Và múa bút Sài Gòn: “Hãy xê ra cho người ta cứu nước!” Rồi kể từ đó, các sáng tác đầy ắp những suy gẫm về cuộc đời của Trương Văn Dân theo nhau ra mắt độc giả đều đều…

Cuộc chơi văn chương mài miệt đó của Trương Văn Dân, giới điệu nghệ gọi là:

“Chơi xả láng!”

Kiệt Tấn

Paris, tháng 12.2024

Ghi chú: Vào thời điểm mà đám nhân loại khốn khổ này sắp kéo nhau hết xuống địa ngục để … ỉa, bằng cái “đỉnh cứt trí tuệ” của con người. Trong viễn ảnh thế chiến thứ ba hạch nhân, do lòng sân hận của lũ người gây ra: “Trời tru, đất diệt!”.

Thủ bút Kiệt Tấn :

Read Full Post »

Em, này em tháng chạp

Trần Thiên Thị

.

ơi em mùa áo trắng

lạc vào phố tôi xưa

đang đông trời hững nắng

ấm dần ngón tay thưa

.

tôi nay chiều gối tím

rượu còn mấy giọt thừa

chờ nhau mà chưa uống

môi đầm mấy cơn mưa

.

ngày ơi ngày chầm chậm

nặng lòng giấc trể trưa

ngựa còn bôn tháng chạp

lòng con đi chưa về

.

nhắn giùm ta tháng chạp

nắng mật ngoài chân đê

phơi giùm ta chiếc áo

ủ rất đầy cơn mê

.

ơi em mùa áo trắng

xin một lần lắng nghe

tay ta mùa phiêu bạt

thêm một lần chở che

.

môi ta còn sót lại

dăm ba lời rủ rê

em

này em tháng chạp

nay mai xuân lại về

.

trần thiên thị

Read Full Post »

Hái…

Nguyễn Thái Dương

.

Cây đứng nhói lòng trong góc khuất

Trước bao chen chúc nối nhau trèo

Người người tranh… lộc, vô tình thật

Nào biết vòm xanh khản tiếng kêu

.

Riêng một người đi ngoài phố tối

Trong cuộc hành hương… kiếm một người

Gặp nhau, họ nắm tay mừng tuổi

Lộc thắp hồng theo mấy đóa môi

.

Đầu năm may mắn theo đời họ

Không từ nhánh lá hái non đâu

Hình như giữa phút giây thiêng đó

Họ vừa hái được trái tim nhau

Read Full Post »

Phạm Đương

.

Tôi tin rằng

những cánh rừng Quảng Nam

từng bị bom napan làm rụi cháy

vẫn còn tiếp tục cháy trong anh

.

tôi vẫn tin rằng

dòng sông Trà nơi anh từng lội qua

những năm bom đạn

vẫn còn tiếp tục chảy trong anh

.

tôi cũng tin rằng

tiếng cuốc năm canh

và những người mẹ đào hầm

vẫn còn vọng trong anh

.

nhưng

cánh rừng ấy

dòng sông ấy

tiếng cuốc ấy

đang vọng về bằng một âm thanh khác

.

xưa đi bộ dọc Trường Sơn

ròng rã bốn tháng trời

mới thấy được Mỹ

nay chỉ 18 giờ bay

nước Mỹ trong tầm mắt anh rồi

.

xưa lên đường đi chống Mỹ

hừng hực lòng căm giận

nay cũng lên đường

sang tận nước Mỹ

nhưng chẳng biết chống ai!

.

câu hỏi về hạnh phúc mà anh từng hỏi

nay đã có câu trả lời?

nước Mỹ thật xa xôi

nhưng nước Mỹ cũng gần gũi quá

.

ở tuổi 85

anh bắt đầu xuất phát

liệu có kịp không giữa tứ bề cao ốc

hay lại lạc giữa rừng như thuở Trường Sơn?

1/9/2024

Có thể là hình ảnh về 1 người và sáo

Read Full Post »

« Newer Posts - Older Posts »