Xứ Nẫu

Nguyên Hạ Lê Nguyễn

.

Chỉ còn ba hôm nữa là đến ngày giỗ mẹ tôi..

Ngày giỗ luôn tính theo ngày Âm lịch, vì thế tôi không còn nhớ là ngày nào trong tháng Tám âm lịch của mỗi năm, năm nay lại nhuần một tháng …???

Mỗi năm cứ gần đến ngày giỗ mẹ thì tôi gởi về cho chị tôi một chút tiền để chị mua sắm mâm cỗ và mời bà con xa gần về dự.

Ngày giỗ năm nay rơi vào ngày thứ Bảy của tuần lễ này.

Trong ngôi nhà mới dọn về thành phố này, sau gần hai tháng chưa quen mấy với cảnh vật mới mẻ giữa trung tâm thành phố.

Chợ búa và những tiện nghi vật chất gần nhà hơn, các con cháu vẫn lui tới thường xuyên hơn nên cũng đỡ hiu quạnh…

Thời gian trôi nhanh quá…. mới ngày nào mỗi khi đi chợ tôi vẫn thường dẫn theo hai đứa con trai nhỏ đi theo cho chúng ngắm nhìn và lựa chon cho chúng vài món ăn mà chúng thích, hay chở con đi loanh quanh những con đường quen thuộc gần khu đang ở,

Thành phố nhỏ thân quen với tôi qua chặng đường dài hơn ba thập kỷ…các con tôi lớn dần theo năm tháng và lìa xa mái nhà thân quen cũ…chỉ còn lại tôi trong ngôi nhà cũ rộng thênh thang.

Đã từ lâu tôi không còn được thả mình trong cái cảm giác gần gũi bên những đứa bé con mình quẩn quanh trong những khu mua sắm rẻ tiền…đã xa rồi …các con tôi đều đã trưởng thành và đã lìa xa vòng tay mẹ.

Các con tôi lớn khôn theo năm tháng…. dần dà chúng không còn có cái hứng thú theo mẹ quẩn quanh các nơi quá quen thuộc và cuối cùng mẹ cũng dẫn vào Chợ Một đồng, hay những chợ đồ cũ quanh khu phố nghèo ngày cũ, chúng lựa chọn những món đồ chơi rẻ tiền, những sách vở giấy bút đồng hạng..

Bây giờ các con tôi đã là những chàng trai chững chạc, sao còn theo chân mẹ nữa.

Mỗi đứa đã có một gia đình riêng và những đứa cháu nhỏ không được theo bà làm kẻ chợ.

Bây giờ tôi chỉ còn là một bà già tụt hậu, cô đơn giữa lòng thành phố xa lạ với bao nhiêu người xa lạ khác .

Hôm nay một mình vào chợ gần nhà ( Một chợ của người Hoa) với ý định mua một vài món ăn về nấu mâm cơm cho ngày thứ Bảy sắp tới, là ngày giỗ mẹ tôi …

Hôm nay mới là ngày thứ Tư, tôi cũng mua đủ thứ hoa quả, và nhiều thứ khác như ngày xưa mẹ tôi vẫn chuẩn bị cho những lần nhà có giỗ.

Tôi muốn nấu những món ăn mà ngày xưa mẹ vẫn thường làm vào những lần ngày xưa mẹ vẫn thường làm khi nhà có giỗ: nồi canh ổ qua nhồi tôm thịt, ram mấy miếng thịt heo, thịt gà để chật miếng sắp chung một dĩa chả đủ thứ …

Một đĩa lớn gồm một lát chả lụa cắt tròn để chính giữa, các thứ khác xếp vòng quanh, công việc mà ngày xưa tôi thích được làm khi ở tuổi mới lớn, mẹ thường tập cho chị em tôi để mai sau có gia đình riêng biết cách mà làm… và mẹ luôn dành lại một phần thịt chưa chặt cất riêng cho em tôi…sau bữa giỗ đem về nhà chồng làm quà biếu…( mẹ tôi luôn chu đáo trong cách cư xử)

Đĩa mì xào với tôm thịt, vài món nữa nếu là đám giỗ lớn, có đông người…soạn hết những món đã mua về…đặt những trái cây và bình bông lên bàn thờ…

Nỗi buồn bỗng òa vỡ trong tôi như ngọn gió đổi mùa chợt ập về cuốn phăng đi những lá chớm vàng trên bờ cỏ ngoài sân…

Bóng tối chập choạng bên ngoài cánh cửa… với tay mở chiếc ti vi trong phòng khách cho có âm thanh, cho nỗi buồn pha trộn với những âm thanh vô hình…

Hình ảnh Mẹ chập chùng trong kí ức…ngày xưa Mẹ đã từng thích ăn món gì ??? tôi sẽ chỉ làm một món đó…

Thời gian của những ngày tuổi thơ hiện về, thỉnh thoảng vào các buổi chợ Phiên, thời gian của những ngày xưa xa lắm,

Mẹ thường đi bán Chợ Phiên Gò Chàm, cứ năm ngày một lần phiên chợ, Mẹ gom những hàng hóa trong gian hàng của mẹ vào hai cái khăn gói lớn và ra đi từ lúc trời còn tối mịt, chiếc xe lam đã được quen biết cũ đến đón tận nhà và đưa về tận cửa vào lúc xế chiều…

Thường vào những ngày mùa Hè không đi học, tôi thường được theo giúp mẹ trông chừng hàng hóa cho mẹ

Các kẻ ăn cắp vặt hay trà trộn vào người mua hàng lấy đi hàng hóa của người bán, hàng hóa của hai mẹ con tôi :cũng chỉ là những món hàng phục vụ cho những người dân lao động nghèo, những chiếc quần đùi, áo cánh, những bộ quần áo trẻ em rẻ tiền, mấy cái áo gối chắp vá bằng những mảnh vải rẻo chắp lại theo những hình thù không nhất định do bàn tay của Mẹ vào những lúc rỗi việc, sau này tôi cũng thường làm những công việc này giúp mẹ…

Mẹ ngồi một góc tấm nylon trải trên đám đất trống, tôi ngồi một góc, chờ sẵn miếng giấy báo xé sẵn để gói hàng và đếm tiền.

, Hàng hóa dọn xong là trời vừa hừng sáng, Mẹ thường dạo mua bữa điểm tâm cho hai mẹ con, thường mẹ mua cho tôi tô cháo lòng hay tô mì gánh , có khi mấy cái bánh xèo, phần của mẹ chỉ là cái bánh đúc chấm mắm tôm hay vài củ khoai…

Lúc ấy tôi chỉ biết nhận phần ăn của mình mà không hề nghĩ đến chuyện sẻ chia cho mẹ, thỉnh thoảng lại hỏi mẹ

– Sao mẹ không thích ăn giống như con ????

– Ừ mẹ thích gì ăn nấy, con cứ ăn rồi coi hàng giúp mẹ…

Sau khi tan buổi chợ , hai mẹ con hay ra ngồi chờ xe ở một góc chợ cạnh một gánh mì, bà chủ gánh mì đã quen mặt bạn hàng của mình, lúc nào thấy mẹ con tôi đến là đon đả mời chào và tự động múc hai tô mì…

Đặc biệt là một tô có những miếng thịt nửa nạt nửa mỡ nhuộm vàng cam xắt mỏng, trải đều trên mặt tô và mấy cọng hẹ xanh , chút tóp mỡ vàng óng…còn một tô chỉ phủ trên mặt tô mấy cọng hẹ và chút rau sà lách…

Mẹ tôi luôn đẩy tô mì có thịt sang phía tôi còn người luôn lấy phần mình là tô mì không thịt thà gì cả như một tô mì chay …. Trong suốt tuổi thơ tôi đã chứng kiến nhiều lần như vậy, những bữa ăn hàng ngày Khi vào mâm cơm, mẹ tôi chỉ chọn phần cơm nguội ăn trước, rau mắm qua loa, những miến ăn đầy đặn mẹ thường nhường hết cho ba chị em tôi.

Ngày ấy sao chúng tôi mãi vô tình với những cử chỉ này và cũng chỉ biết rằng : Mẹ thích vậy chứ không nghĩ là vì sao…

Thói quen nhường hết cho các con, những tô mì không có thịt , những tô phở không thịt bò, những đĩa cơm khi vào quán chỉ ăn với đồ xào luôn là phần mẹ.

Những miếng sườn nướng ngon lành ngày ấy cũng chỉ các con là được ăn ….còn m ẹ…

Lớn lên một chút, một đôi lần tôi bảo mẹ rằng :

– Con muốn mẹ phải ăn giống con

– Các con cứ ăn phần mình để còn lớn, mẹ đã ăn nhiều rồi, không cần nữa….

Bây giờ hàng năm cứ gần đến ngày giỗ mẹ …

Sau khi sắm sửa các thứ , ngồi nhìn mớ đồ ăn chưa nấu, những giọt nước mắt đã ứa tràn trên má trên môi tự bao giờ…

Cuộc sống với những bộn bề đôi khi như quên mất những đi những khắc khoải , những ý nghĩ riêng mang mà chưa một lần thốt lên thành ngôn từ khi còn nhìn thấy nhau, ngày đó tôi chỉ biết vậy mà chưa lần nào tỏ cho mẹ tôi biết là tôi hiểu thấu tấm lòng của mẹ,

Những người Mẹ Việt Nam suốt cả đời tận tụy hy sinh cho đàn con…mẹ tôi đó người đàn bà quê mùa chất phác, suốt một đời tận tuỵ hy sinh cho các con, không một lần nghĩ đến thân mình.

Tôi soạn ra mấy món đã mua để nấu hai tô mì…hai tô mì không thịt , không gia vị đậm màu, ra vườn ngắt mấy cọng hẹ, đặt hai tô mì chay bốc khói trước bàn thờ Mẹ.

– Mẹ ơi, bây giờ con mới hiểu thấu tấm lòng của mẹ…thì mẹ đã không còn…

– Lẽ ra cái việc làm hôm nay con phải làm lúc mẹ còn.bên cạnh chúng con

_ Con phải nói với mẹ là con cũng thích ăn những tô phở, những tô mì không cần thịt thà chi cả, con cũng thích ăn những món mà mẹ thích,

_ Mẹ ơi bây giờ một mình con nơi này…ăn hết hai tô mì mà ngày xưa mẹ vẫn thường ăn…Và còn những món mà mẹ vẫn thường làm cho chúng con..

_ .Bây giờ con có lập lại với chỉ mình con …thì có ích chi đâu…

_ Bây giờ con có dọn sẵn bao cao lương mỹ vị đầy bàn… gọi các con cháu về chứng kiến thì cũng nào có nghĩa gì đâu…

_ Hôm nay con quì trước bàn thờ mẹ nơi đất khách quê người: thắp nén hương lòng gởi mẹ với niềm thương và và sự thống hối một đời con.

Cơm ghé độn …. Mẹ nhường con phần trắng

Bát cơm tươi ….. con chia sẻ cùng ai.

Mẹ mất rồi …….Biết cùng ai nói với …..

.

Một mình con…….đất khách…. ngậm ngùi than.

Atlanta Kỷ niệm ngày giỗ mẹ 2025