Ít ai biết vì sao bí đao ở Chánh Trạch (xã Mỹ Thọ, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định) lại to nặng đến 30, 40kg, thậm chí 80kg. Chỉ biết là vì những trái bí đó, ngôi làng nhỏ này đang được nhiều người kéo tới tham quan.Một trái bí đao nặng 25 – 35kg: chuyện nhỏ!
Đó là khẳng định của bạn Công Tình (lớp 9A7 trường THCS Mỹ Thọ). “Vụ vừa rồi, nhà mình trồng được hơn 50 trái bí đao. Trái to nhất trên 40kg, trung bình là khoảng 25 – 35kg, “bét” nhất một trái cũng khoảng 20kg”, Tình cung cấp số liệu “khổng lồ” và minh chứng bằng việc chỉ vào đám tre dài xếp trong góc vườn bảo: “Nhà mình phải dùng những cây tre lớn như vậy làm giàn mới chịu nổi đó!”.
Người dân Chánh Trạch không rõ giống bí này từ đâu ra, ngay cả lão nông Tư Thắng, 62 tuổi, người có “thâm niên” trồng bí khổng lồ cũng chỉ biết “do ông bà mình để lại”. Ông Tư Thắng kể: “Hồi đó, có những trái cao tới 1,4m, bốn người rinh không xuể. Còn chuyện bí đao 50 – 60 kg là chuyện thường, có trái nặng đến 80 kg lu ´n!”.
Bí đao Chánh Trạch không chỉ nổi tiếng vì “khổng lồ” mà còn nổi tiếng thơm, ngọt. Đặc biệt, thời gian lưu giữ lên đến 5 – 6 tháng nên ngoài việc xẻ bí đem ra chợ bán, một số người còn trữ bí đợi gần Tết bán cho những lò làm mứt. Chưa hết, sau khi thu hoạch trái xong, dây bí đao là một “đặc sản”, mỗi dây có thể cho đến 2 – 3 lít nước mát, cực kì tốt để giải nhiệt, lợi ích cho sức khỏe.
Mùa bí khổng lồ bội thu
Khổng lồ cũng có cái khó của khổng lồ, bởi vì cho dù nấu canh, xào, luộc… gì đi nữa thì cả nhà cũng không ăn hết một trái trong vài ngày. Nên trước đây loại bí này khó bán, 1 kg chỉ bán chừng 800 đến 1.000 đồng, xẻ một trái bán một ngày không hết khiến mọi người ngại trồng. Nhưng bây giờ đã khác, bí khổng lồ Chánh Trạch đã có danh có tiếng, nhiều công ti chế biến thực phẩm sẵn sàng đưa xe đến tận các giàn bí của Chánh Trạch, ngôi làng nhỏ ven biển Bình Định, để mua được những quả bí to mà rất thơm ngọt. Thời điểm này năm trước, nhà nào cũng có bí trữ bán Tết, bây giờ bí đã bán sạch. Và người dân Chánh Trạch đang xôn xao chuẩn bị cho mùa vụ mới…
Không chỉ có bí đao khổng lồ
Không chỉ bí đao mới khổng lồ mà dưa leo (dưa chuột) cũng khổng lồ. Dưa leo nặng khoảng 1 đến 1,5 kg là chuyện thường ngày ở…. Chánh Trạch. Cá biệt có trái nặng đến 2 kg. Lạ là dù trái lớn như vậy nhưng vẫn giòn và ngọt, thậm chí ngon hơn cả dưa nhỏ loại ngon khác.
Người dân Chánh Trạch còn tự hào về loại nếp ba tháng nổi tiếng về độ dẻo và thơm. Nếp thơm lạ lùng, đến mùa nếp chín mà đi ngang đồng nếp nghe mùi thơm của nó thôi là “thương” lắm rồi.. Cũng như bí đao, dưa chuột, nếp ba tháng được làng Chánh Trạch “ưu ái” nhất trong mùa Tết.. Bởi các loại bánh dân gian ngày Tết như bánh chưng, bánh tét, bánh in… được chế biến từ nếp ba tháng được bà con ở đây gọi là “ngon nhất xứ”.
Và bạn có muốn biết bí mật của làng bí khổng lồ?
Điều lạ là có đem hạt giống tốt nhất ở Chánh Trạch đi trồng ở xứ khác thì bí đao, dưa leo và nếp cũng không thể nào to, ngon như ở Chánh Trạch. Theo các cụ lớn tuổi thì Chánh Trạch đất pha cát, bên dưới có lớp nước ngầm chảy sâu từ 15 – 20m có thể là yếu tố tạo nên sự “kì diệu” đó.
Lão nông Tư Thắng trải lòng: “Điều kiện thời tiết thuận lợi là căn bản. Nhưng nếu không chăm sóc hết lòng thì không có những trái khổng lồ đâu!”. Nhìn đôi bàn tay chai sạn, nhìn cách chăm chút từng đường rãnh, nâng niu từng hạt giống của ông, mới hiểu rằng sự cần cù, chịu thương chịu khó của nông dân Chánh Trạch mới chính là “phép lạ” tạo nên “thế giới khổng lồ” tại ngôi làng nhỏ bé Chánh Trạch.
Đoàn Anh Nhơn sưu tầm
Read Full Post »
Xứ Nẫu 