Nam Thi
Bạn học của tôi thuở ấu thơ ở Bình Khê, sau hơn nửa thế kỷ, nay không còn mấy người, số chết trận, số chết bịnh, chết già, số còn sống cũng gần đất xa trời. Còn các thầy cô chết gần hết. Tôi may mắn có ông thầy giáo làng, người khai tâm cho tôi – lúc trước gọi là “vỡ lòng”, nay gần tám mươi nhưng vẫn còn mạnh khỏe, đang sống ngay tại làng tôi, nhờ vậy mỗi lần về quê tôi lại được thăm thầy và được thầy xem như một người bạn có thể hàn huyên tâm sự. Đó là thầy Trần Đắc.
Thật ra thầy chỉ hơn tuổi tôi đúng một con giáp nên khi đã lớn tôi gọi thân mật là Anh Năm. Lúc vào học lớp vỡ lòng của thầy tôi lên tám và thầy hai mươi. Đó là vào năm 1955, khi bên “Quốc Gia” về “tiếp thu” vùng Bình Khê theo hiệp định Genève 1954. Sự kiện lớn nhất trong đời tôi là lần đầu tiên thấy chiếc xe hơi nhà binh bốn bánh ở Phú Phong – sau nầy tôi biết đó là xe chở lính Dodge thường gọi là “Đốt cách” ( “cách” là quatre tiếng Pháp là số bốn, tức xe Đốt 4 bánh). Bọn trẻ chúng tôi gí mũi vào ống khói để ngửi, cái mùi mới lạ của nền văn minh cơ khí mà sau nầy tôi mới biết là rất độc hại, gây ô nhiễm không khí. Còn sự kiện “vĩ đại” thứ hai tôi sắp kể dưới đây.
Tôi vốn là một đứa trẻ lêu lổng, suốt ngày theo người lớn ra đồng bắt cá, bắt cua, bẫy chim, săn chồn, bắt chuột và tham gia lắm trò tinh nghịch của trẻ mục đồng, hoặc ra sông Côn hụp lặn, nên da đen như cột nhà cháy, chân lúc nào cũng đầy “mụt đau” do té ngã, có khi đầu cạo trọc lóc vì hắc lào. Buổi chiều hôm đó trời vừa tạnh mưa, tôi chạy từ xóm Cũ lên xóm Mới vì thấy nhiều người dắt con lên nhà từ đường họ Quách, ngôi nhà đồ sộ có sân rộng thời nào cũng dùng để tổ chức tập hợp, mit-ting. Thầy Năm đang ghi tên học trò xin học, thấy tôi đứng xớ rớ, ngoắt lại:
– Ê, Út, mầy muốn ghi tên học không? Cha mầy hay chữ, chẳng lẽ mầy chịu dốt, “đội bổi thui trâu”?
Ngày xưa ở làng, người đàn ông nào dốt đặc cán mai, đầu óc bã đậu, không tham gia bất kỳ việc làng “ danh giá” nào thì chỉ còn chờ khi làng có cúng tế, giết heo mổ trâu bò thì được phân công kiếm cành cây khô, rơm hay những thứ cháy được gọi chung là “bổi”để thui trâu bò.
Cha tôi là nhà Nho chuyển sang Tây học, từng theo học Collège Quinhơn, là người “hay chữ” một thời ở địa phương. Ông mất sớm, sau đó mấy năm mẹ tôi cũng qua đời, nhưng chị em tôi vẫn còn giữ nguyên tủ sách của ông gồm sách chữ Hán, chữ Tây, chữ quốc ngữ. Tôi vẫn thường lật quyển Petit Larousse để xem những hình minh họa lạ mắt, đương nhiên tôi chẳng hiểu mô tê gì.
Các chị tôi đều là bạn học của thầy Năm trong thời Việt Minh nên thầy thường đến nhà chơi. Câu nói “khích tướng” của thầy khiến tôi cứng họng.
Không đợi tôi trả lời, thầy Năm bảo:
– Tao ghi tên mầy rồi, về bảo chị Bốn mầy mua vở, nghe thôn “a-lô” là lên miễu Buồng Tằm học, nghe không?
Tuy dặn tôi rồi, nhưng chiều tối thầy Năm cũng xuống gặp chị tôi. Hôm sau, chị tôi qua Phú Phong mua tập vở, bút mực và xấp vải để may áo quần cho tôi đi học. Thực ra, tuy chưa đến trường nhưng ở nhà các chị tôi đã chỉ cho tôi biết đọc, biết viết, làm toán chút chút rồi. Nhưng đi học ở trường thì mất đi chơi, nên khi nghe “lịnh” của thầy Năm, tôi thực sự thấy oải. Chẳng riêng gì tôi, nhiều đứa khác về sau mỗi lần đến trường là có cha xách roi đi sau lừa như lừa bò, vừa đi vừa khóc như sắp ra pháp trường.
Lớp của tôi với sỹ số hơn hai chục, cả trai lẫn gái, bá nạp đủ mọi lứa tuổi, có người đã biết chữ, đa số mù chữ vì trong thời chiến tranh hầu hết trẻ em chưa được đến trường. “Hương trường Thuận Nghĩa” là tên chính thức của trường tôi. Làng tôi vốn có một ngôi trường hai phòng học xây bằng gạch lợp ngói từ thời Pháp ở cạnh nhà tôi nhưng chính quyền mới đã tháo dỡ đem lên Kiên Mỹ làm trụ sở xã Bình Thành. Vì vậy, chúng tôi học tạm ở miễu Buồng Tằm, tức miễu Vĩnh Phúc, ở đầu làng do những người nuôi tằm dựng lên để thờ ông tổ nghề tằm tang từ cả trăm năm trước. Miễu xây rất bề thế nhưng đã bị đập phá chỉ còn mái ngói và mấy bức tường đổ, gạch vụn, vôi vữa bừa bãi. Bàn học là những tấm ván, cánh cửa cũ kê xiêu vẹo, học sinh phải đứng học vì không có cái gì để ngồi. Nhờ biết chữ rồi, nên tôi được xếp học lớp năm ( lớp 1 bây giờ), vài tháng sau người ta mở lớp tư (2) mà thiếu học trò nên tôi và ba bạn khác được đôn lên lớp tư ở Kiên Mỹ, cứ thế bọn tôi lại được “đôn” một lần nữa, đến cuối năm tôi đã học hết lớp ba trên trường Cầu Vôi của xã Bình Thành. Ba lớp một năm. Coi như “thời thế tạo anh hùng” chứ chẳng giỏi dang gì.
Trở lại chuyện thầy Năm. Hồi đó, chắc thầy không qua lớp sư phạm cấp tốc nào. Sau nầy, thầy tự học đỗ Trung học Đệ nhất cấp và tiếp tục dạy tiểu học cho đến 1975. Thầy dạy giỏi nổi tiếng, ai bã đậu cỡ nào qua tay thầy đều có thể đọc, viết sau mấy tháng. Tùy trình độ của từng nhóm học sinh trong lớp bá nạp của tôi, thầy có giáo trình riêng. Chính nhờ vậy mà tôi và mấy người bạn mới “nhảy lớp” được – từ hồi đó là học “băng”. Cho đến bây giờ tôi vẫn biết ơn thầy nhiều nhất trong số hàng trăm thầy cô đã dạy tôi từ tiểu học lên đại học. Nhưng mỗi khi nhớ về thầy, tôi không thể nào quên những trận đòn “toét đít” của thầy, thường bằng roi mót hay cành rù rì. Roi mót là những nhánh tre già tuy nhỏ nhưng dẻo, mỗi khi roi quất xuống nghe tiếng gió“trót, trót”, roi chưa chạm đít đã nhí nhỏm, lằn roi để lại trên mông dài như con trùn khoan. Còn roi rù rì thì dài, mềm, thường dùng để đánh tập thể – đứa nhỏ con hơn nằm chồng lên đứa lớn, đứa trên bị đánh, đầu roi quặp vào vế, hông đứa dưới…Cái uy của thầy khiến học sinh chăm học, tiến bộ nhanh. Bây giờ người ta cấm đánh học trò, nhưng cái đám học trò bọn tôi thời ấy không có roi e không xong, ngay cả ở nhà cũng cần cây roi của cha mẹ mới chịu học bài, vì toàn là lũ “rắn đầu, biếng học”, quen bắt cá, bẫy chim hơn cây bút, quyển vở.
Nhưng không chỉ có cây roi, thầy còn có nhiều “tuyệt chiêu” để trị đám học trò quỷ quái chúng tôi. Tôi dám chắc nếu có cơ hội làm thám tử, thầy dư khả năng làm một Sherlock Holms. Xin nói thêm, thầy Năm còn nổi tiếng từ thời đi học về tài thiện xạ bằng giàn thun và ná tên (nỏ). Tôi đã từng được thầy ưu ái cho đi theo làm trợ thủ cho thầy trong những lần đi bắn chim ban đêm. Dưới ánh đèn pin chim sẻ ngủ trên cành đu đủ bị thầy dùng giàn thun “tỉa” từng con, mỗi hòn đạn là một con, gọn đến nỗi con ngủ kề bên không hay biết. Thầy chỉ dùng ná tên để bắn cu đất. Mỗi lần đi bắn đêm thầy chỉ mang theo ba mũi tên, vì chỉ khi nào bắn trật mới mất mũi tên, có khi bắn hàng chục con chưa mất mũi tên nào. Vì vậy, những mũi tên của thầy nâu sẫm màu máu chim. Người trong làng đặt cho thầy hỗn danh “Năm Mèo”, có lẽ do tài săn bắn của thầy.
Trở lại tài thám tử của thầy. Chung quanh trường tôi, có nhiều soi trồng mía, đậu phụng – “soi” là đất pha cát bồi ven sông. Có lần chủ đất tới trường mắng vốn vì đậu phụng bị học trò nhổ trộm trong giờ ra chơi. Ông ta rình thấy mấy tay trộm nhưng không nhìn rõ mặt được. Chỉ cần năm phút là thầy tìm ra thủ phạm. Thầy bảo cả lớp ngửa bàn tay rồi nhổ nước bọt vào đó. Thầy đi qua một lượt là xách tai mấy thủ phạm lên trước bảng đen. Hết chối cãi vì nước bọt còn đục ngầu màu đậu phụng sống chưa kịp trôi vào bụng. Lần khác, một vụ trộm mía. Thầy bảo cả lớp thè lưỡi và nắm cổ mấy tay trộm mía vì cái lưỡi bị bã mía xước đỏ au.
Riêng lần chị Đào bị mất ngòi bút lá tre mới cảo mà thầy điều tra ra tức khắc mới tài. Đến bây giờ tôi vẫn chưa đoán ra thủ phạm là ai vì thầy không công bố sau khi vụ án kết thúc. Hồi đó ngòi bút lá tre quý lắm, mỗi năm cha mẹ chỉ sắm cho một ngòi, mòn phải mài lại để dùng. Bọn con trai vụng về, nghịch ngợm nên ngòi bút thường bị “chách” do bút rơi xuống đất hoặc chấm vào bình mực mạnh tay khiến đầu ngòi bị biến dạng do chạm vào đáy lọ mực.
Bị mất ngòi bút, Đào khóc như cha chết. Sau khi biết chắc là Đào bị tay quỷ quái nào đó trong lớp đánh cắp, thầy cho tập hợp cả lớp, hai tay vòng trên bàn. Thầy sai anh Toại, trưởng lớp, ra bụi tre hái mấy chục “tiêm” lá tre non còn xoắn lại bằng chân nhang. Thầy cắt thành mấy chục khúc bằng nhau, rồi bảo học trò hả miệng, đút cho mỗi nhóc một cộng, bảo giữ chặt một đầu giữa hai hàm răng. Xong, thầy bảo:
– Thầy muốn em nào lỡ lấy của bạn thì tự nguyện đem trả. Nếu không thì thầy cũng tìm được đứa ăn trộm và sẽ đuổi học. Thầy cho năm phút để tự thú. Nếu không, cọng tiêm lá tre trong miệng của đứa ăn trộm sẽ mọc dài ra…Cái miễu nầy linh lắm, không qua mặt được quỷ thần đâu.
Thầy nhắc đi nhắc lại câu chót mấy lần.
Cả lớp im phăng phắc, con ruồi bay qua cũng nghe tiếng đập cánh. Thầy ngồi trên bàn đảo cặp mắt “mèo” nhìn. Năm phút trôi qua, không có ai đầu thú. Thầy “cho” thêm năm phút nữa. Vẫn thế. Cuối cùng thầy kêu từng người lên để thu lại mấy chục cộng tiêm lá tre…
Vụ án kết thúc. Chẳng rõ thủ phạm là ai. Nhưng nạn nhân đã thu lại được ngòi bút do thầy trao hôm sau. Chính Đào đã khoe như thế.
Năm mươi lăm năm sau. Thầy Năm đã gần tám mươi tuổi, sống với người con trai út trong ngôi nhà cổ bên bờ sông Côn. Hai người con trai lớn làm ăn khá giả ở Sài Gòn. Tuy đã có tuổi nhưng thầy vẫn khỏe và minh mẫn, mắt vẫn tinh anh, dáng đi vẫn chững chạc, khoan thai. Với chiếc sõng nhỏ thầy vẫn thường đi câu, thả lưới trên sông để tiêu khiển. Còn sở trường bắn chim thì từ lâu thầy từ bỏ hẳn, nên vườn nhà thầy lúc nào cũng đầy tiếng chim, người ta bảo do trước kia thầy “sát” chim nên bây giờ “tu”.
Một lần về quê, tôi ghé thăm thầy. Bây giờ hai chúng tôi đã là bạn “già” của nhau, hễ gặp nhau là lai rai mấy sợi. Thầy nướng mấy con cá sông mới câu được để chấm muối ớt. Thầy không uống nhiều nhưng chiều nào cũng uống. Rượu trắng của thầy rất ngon và an toàn, không có chút mùi khê, cái hậu rất ngọt, vì thầy đặt lò rượu trong làng nấu riêng hàng chục lít để dành uống dần để tránh rượu pha cồn Tàu mua ngoài chợ.
Tôi nhắc lại “vụ án” ngòi bút lá tre bị năm xưa, rồi hỏi:
– Anh Năm nè, chớ hồi đó anh tìm ra đứa ăn cắp thực à?
– Sao lại không thực. Thầy cười và nâng ly rượu, khà một hơi, rồi tiếp. Thằng đó sau nầy đi lính địa phương quân tử trận. Thật tội. Nó bị rơi cây bút, ngòi bị gãy, nó không dám xin cha nó vì sợ bị đánh dập mình, nên lén rút ngòi bút của con Đào. Hôm đó, tao kêu nó đến nhà, chưa hỏi nó đã khóc, đem trả ngòi viết của con Đào. Tao cho nó một ngòi khác …Nó chết thật tội. Thầy nâng cốc rượu uống hết phần còn lại.
Trong làng, có bảy thằng lớp tôi tử trận. Theo lời thầy thủ phạm là một trong số đó. Thầy không tiết lộ tên hắn mà tôi cũng không muốn biết làm gì. Thầy rót cho tôi ly rượu, khề khà giải thích:
– Mẹo vặt lừa con nít thôi mà. Đứa ăn trôm sợ cọng tiêm lá tre mọc dài ra nên dùng răng cắn chặt ở đầu mỏm, khiến nó dập. Thấy là biết ngay…Hơn nữa, khi bọn bay ngậm cọng tiêm lá tre, tao đã thấy mặt nó tái mét, mắt lấm la lấm lét…
Như vậy, sau hơn nửa thế kỷ vụ án trộm ngòi bút lá tre đã được giải mật **
* Nam Thi
“ Với lòng kính trọng và biết ơn người thầy cũ. Các nhân vật trong truyện đã được thay tên, một số sự kiện có ít nhiều hư cấu nhưng không quá xa thực tế”.
04-06-2012.
Xứ Nẫu 
Chào…buổi chiều! Cả buổi sáng không vào XN đươc ( là 3 ngày rồi) – chiều nay nghe YD “bày vẽ” – nên lần mò vào thăm bà con XN & Anh được đây! Không biết – mai mốt, có …dễ dàng vào thăm được không nữa? (Tôi rất dốt VT mà gặp “vụ” nầy – thật…phiền & mệt!). Chỗ anh em vui chơi – có gì đâu mà đem “fire- wall” vào đây nhỉ? ” Vụ Án…” có nhiều tư liệu & kỷ niệm lắm! Phục trí nhớ …sau hơn 50 năm của huynh! Chúc an vui nghen!
Vượt fire wall mới quý, giống như “tam tứ núi cũng trèo…” vậy. Ai bày trò firewall là giận rận đốt áo,…Thôi, mackeno, ai ngăn thì ngăn, mình vượt cứ vượt để đến với nhau nhé anh iu ( !!!!!!)
Lại thêmmột ngày lành nữa nhé – được ngày nào mừng ngày ấy há.
Vụ án kiểu này thì cũng đã biết,nhưng lồng vào câu chuyện tình nghĩa thầy trò như thế này thì thấy vẫn mới và nhiều ý nghĩa
Trong cũ có mới? Cảm ơn bạn đã nhận xét như thế.
Nghe tên vụ án thấy ghê ghê,nhưng đọc một hồi thấy nhẹ nhẹ nhàng nhàng dễ thương
Mánh câu khách mà. Thông cảm nhe.
Cảm ơn bạn khen.
Đọc truyện sao thấy cậu bé NT giúng một người bạn của nguyntiet quá! Nhỏ cũng ham chơi , thích ” suốt ngày theo người lớn ra đồng bắt cá, bắt cua, bẫy chim, săn chồn, bắt chuột và tham gia lắm trò tinh nghịch của trẻ mục đồng, hoặc ra sông Côn hụp lặn, nên da đen như cột nhà cháy, chân lúc nào cũng đầy “mụt đau” do té ngã, có khi đầu cạo trọc lóc vì hắc lào.” vậy mà lớn lên học thật giỏi , cũng tài ba như anh Nam Thi vậy.Nguyentiet lại thấy cái bóng dáng của mình trong hình ảnh thầy Năm ( thương và lo học trò như con cháu của mình nhưng… rất nghiêm với chúng).Anh Nam Thi viết truyện nào cũng hay cũng lôi cuốn người đọc . Câu chuyện đã đưa nguyentiet về với những năm tháng tuổi nhỏ khó quên! cám ơn anh Nam Thi.
Mấy ngày nay không vào được XN , sáng nay mới vào được nên vui lắm!
Nghĩa là không vào được thì buồn…Đúng không?
Em thì em chọn comment này của nt là comment hay nhứt buổi sáng này (còn sau đó nữa thì chưa biết)
Chào cô giáo nguyentiet ! Lâu lâu…gặp quài !
Chào cô giáo. Mới sửa comp xong. Xin lỗi reply trễ.
May cô giáo không có học trò như tôi. Ở tiểu học tôi chẳng học cô giáo nào, uổng thiệt.
Cảm ơn nhé.
Giống như thuở nhỏ của tui quá !
Cùng một duột mà.
Viet de thuong lam
Cảm ơn. Dường như bạn mới xuất hiện ở “sân” của tôi lần đầu. Weicome nhe.
Sáng nay ra 64, huynh?
Nô rủ ra số 1.
Ông thầy của anh Nam Thi đúng nghĩa là một ông Thầy
Cũng có những người thầy “không-đúng-nghĩa”. Giới nào cũng có đúng nghĩa và không đúng nghĩa.
Thời kỳ tụi mình đi học ngày xưa sao mà khổ thế. Chả bù bây giờ !
Vậy không đáng mừng sao?
thà khổ mà vui hơn đó hen chú Hạc và bé “Thi” ….. hihihihi 😉
Dạ, đúng vậy, “cu” sẻ nâu ạ…Nghỉ hè xong bé “Thi” chuyển cấp 5 đí ạ. Oải!
Anh Nam Thi viết truyện này hấp dẫn lắm
Cảm ơn bạn. Cũng nhờ admin Sáu Nẫu truyện mới trình làng được đấy.
Vu an nay ngo nghinh that !
Ngộ nghĩnh vì “đối tượng gây án” là trẻ con nhà quê hồi một ngàn chín trăm năm…trước.
“Vụ án ngòi viết lá tre” của Anh Nam Thi như khêu gợi một thời dĩ vãng ! Đọng đầy kỷ niệm “thời thơ ấu đi học” của bao người ở lứa tuổi trên 50, với những trò đùa ngây ngô đượm chất quê cứ tủm tỉm cười mỗi khi “nhớ” lại…
Ký ức của Anh Nam Thi về “thời thơ ấu”thật dồi dào và phong phú “cái tình cái nghĩa”thầy trò thuở xưa…Cách “xử” của Thầy Năm xem ra nhẹ nhàng mà nghiêm đã”cảm hoá được học trò”có lỗi…
Xem ra “hoài niệm “ quá khứ cũng là cách giải khuây cho tâm hồn người già nhẹ nhõm, đở tù túng trong không gian hiện đại vô hồn. Và giới trẻ ngày nay qua đó cần “suy gẫm”,rút ra bài học ứng xử ở đời…
Bật Hotspot Shield tải miễn phí cũng vào được đó nguyengoctho ui !
@nguyen ngoc tho và Nị
Ngọc Thơ à, theo tôi, đời người là một chuỗi thời gian liên tục, chẳng nên “ngắt” ra mấy đoạn quá khứ-hiện tại-tương lai làm chi. “Cuộc đời là dĩ vãng”. Thời điểm t-1 đã là quá khứ rồi, không nhất thiết 40-50 năm trước mới là quá khứ. Cho nên quá khứ, hiện tại có mà không có. Vậy thì quan tâm làm gì.
Một tuổi cũng đang già đi mà 70 tuổi cũng vậy rứa thôi. Thấy nó “nặng” thì nó nặng, muốn nó nhẹ nó bèn nhẹ tênh. Và như vậy, chẳng lúc nào thấy “tù túng” cả. Và cuộc đời lúc nào cũng vui vẻ. đáng sống, không có không gian nào “vô hồn”. Giamahavui là vì thế.
Tôi viết cái tự truyện nầy là để tỏ lòng “kính trọng và biết ơn thầy” như đã thưa trước, chứ không phải để “giải khuây”.
Ngòi bút lá tre mới mua không bao giờ viết “ngon” bằng ngòi đã xài rồi (giờ kêu là hàng second hand), mà xài cẩn thận vì đầu ngòi viết đã có độ mài mòn nhất định trong quá trình viết. Cũng giống như xe máy vừa hết “rô đai” chạy “ngọt” hơn xe mới bóc tem. Cũng giống như…gì nữa, mưa to quá, quên mất tiu rầu !
Cũng như Nẫu Qươi bi giờ nhìn ngon hơn hồi ” chổng có chừa ” ! hihi ( biết chữ U mà gõ cứ thấy Chữ U đó Nẫu Qươi )
Đúng rầu ! Em là gái…một con (trông…mù con mắt) đó chị Nị ui ! hihi 😀
Chớ hổng phải em là cô gái có …râu cằm hở ? hehe
ÔI trời ơi…….Em “gái” Nẫu Quơi….xạo dễ ghét gơ á!
Nhưng phải bút second hand của mình ( gọi là viết “êm”), chứ bút của người khác “mòn” kiểu khác do cách cầm bút khác nhau nên khó viết lắm.
Những cái second hand khác có thể đúng như “em” Nẫu quơi nói.
Hầu học lớp vỡ lòng trường làng, anh Nam Thi có ăn hiếp các bạn gái để chấn lột phấn, thước kẻ, viết lá tre … không dzậy? bạn em bị bọn con trai chặn đường, mỗi ngày rút một sợi len ở cái áo ấm, thành ra cái áo rách mỗi ngày mỗi lớn ngay trước bụng…….hic…..hic……….vấn nạn trường làng đó anh Ni Tham ui……
Áo rách lòi…dzún ! Liu liu …
Áo len khoác ngoài mà cha nậu làm sao lòi rún được – quên: bà chị. Sớn sác.
Hổng dám đâu. Giản đơn vì NT nhỏ tuổi và nhỏ con nhất lớp, các bạn gái ấy đều là “đàn chị” cả, có người nghỉ học lấy chồng (sớm).
Cho đến học hết Trung học, NT cũng nhỏ hoặc bằng mấy chị. Vả lại, mình nghịch nhưng không phá, có khi còn làm hiệp sỹ bảo vệ mấy nàng nữa đấy (xem “Cành Đào Năm Ấy”).
Thấy tựa “Vụ án…” là hấp dẫn rồi.
Ký ức tuổi thơ, tôi nghỉ rằng không ai quên được, nhất là những người đã đến ” hồi đó”, để chờ “hồi sức,hồi dương và hồi trống”. Ừ! những thằng nhỏ nhà quê nào cũng thích leo, trèo, lặn hụp..Cầm ná nhiễn hơn cầm viết, đọc truyện của anh thấy tuổi thơ của em trong đó, ngòi viết lá tre, là giông, lá bầu với tay chân lấm mực và chân đất.
Đọc mà thấy nhớ thương quý thầy vỡ lòng cho nhiều thế hệ ở nhà quê, những giáo làng với tấm lòng nhân hậu luôn xem học trò là con cháu mình, như thầy Năm. Có chi tiết nhỏ, không phải vạch lá tìm sâu, mà muốn hỏi anh : Bình định kêu là ” xửng mưa” chứ đâu phải ” tạnh mưa” phải không anh?
Người già đâu còn tương lai mà nói, chỉ còn ” hồi đó” để nói với nhau.
lackiu nhớ hú để nói chuyện ” hồi đó” cho vui.
Đúng rồi, “xửng mưa” đồng nghĩa tạnh mưa trong tiếng phổ thông. Trong truyện nếu dùng phương ngữ nhiều quá thì gây khó khăn cho độc giả không phải BĐ “mình”. Như “sõng” trong truyện là thuyền/xuồng đan bằng tre trét dầu rái, chỉ có xứ nẫu nói. Một ví dụ khác “to bằng ống thổi lửa” (trong truyện), vật dụng thổi bếp làm bằng một ống tre dài khỏang 20-30 cm, tiết diện d=2-3 cm, e rằng người BĐ ngày nay cũng không hiểu nếu không còn bếp củi,
Những từ ngữ “lỗi thời” không còn dùng nữa sẽ thành “tử ngữ”. “Ngữ” như tôi rồi cũng thành…giamahavui. Dzẫy thâu.
thằng em nầy phái nghe những” tử ngữ”, trời sắp xửng mưa, đưa cho tao cái xỉ, lấy cái thúng chai bơi ra ghe, mầy làm cái chuyện đó to như ống thổi lửa…ha!há
Tình nghĩa thầy trò ngày xưa sao tuyệt vời quá
Tôi nghĩ thầy ngày nay chắc chắn giỏi và “chính quy” hơn thầy “hồi đó”. Cái khác nhau là quan hệ thầy trò đặt trong môi trường văn hóa nào.
Thuở đó, văn hóa Nho còn đậm nét: tôn sư trọng đạo, nhất tự vi sư – bán tự vi sư trong trật tự quân-sư-phụ. Vua thì ở xa, khó thấy nhưng cha và thầy gần gũi. Cha sinh thành dưỡng dục. Thầy giúp nên người. Thầy và trò đều chia sẻ quan niệm đó nên “thầy ra thầy, trò ra trò” (về mặt tư cách).
Thầy chăm sóc, dạy dỗ học trò như con nên trò yêu kính thầy như cha mẹ. Thế thôi. Không biết ngày nay thế nào vì từ lâu tôi không còn là học trò.
Đọc truyện ngắn này tự dưng nhớ cồn cào cái thời đi học tiểu học quá. Hồi đó mất viết đâu dám xin tiền mua nguyên cây viết,chỉ dám nhịn ăn hàng mua ngòi bút lá tre hay lá trúc cột vào que cà rem mà viết….hu …hu
Sao “giúng” tui thế. Hồi đó – lại hồi đó – cây cà-lem to bằng “ống thổi lửa” ( như trái bắp lai bây giờ), que to như chiếc đũa, chỉ là nước+đường+phẩm màu. Người bán cà-lem đi xe đạp chở theo hai bình thủy bự phía sau, lắc chuông hoặc rao “cà-lem đây,…”. Hồi học lớp ba, có lần tôi “chơi” một lượt ba cây như thế…và Tào Tháo đuổi chạy có cờ.
Anh bạn học trường làng với anh còn biết sợ thần miễu Buồng Tằm, chứ em suy ra anh thì anh chẳng sợ , thì làm sao Thầy Năm phá án được phải hôn anh NT.. ? Hí.. Hí !
Nhứt quỷ, nhì ma, thứ ba học trò. Loại như NT/TUTHUC= [quỷ+ma+học trò].
Thầy chạy!
Ngày xưa không có mực tớ cũng phải lấy trái mồng tơi mà làm mực …ha ha
Xứ tôi hồi đó không có mồng tơi…chỉ nghe nói thôi. Té ra, bạn còn “tệ” hơn mình.
Cây mồng tơi hay mọc hoang bên hàng rào đó anh Nam Thi .. Cái thời ấy sao mà thương mà nhớ đến thế
‘Ai cũng có một giòng sông ” ….Giòng sông tuổi thơ còn hoài trong ký ức . Bài viết của anh Nam Thi cho người đọc như trôi ngược về lại ngày xưa hồn nhiên .
Hồi nhỏ anh nghịch vậy mà bây giờ cũng …dzẫy thâu phải hông anh Nam Thi .
Ngưỡng mộ anh quá ! hihi
Đâu có nghịch, chỉ…ngợm thôi. Lớn lên tôi mới học đi, chứ hồi bé chỉ biết chạy, nhảy, leo, trèo, hụp, lặn và…té. Không biết sao sống được tới bây giờ.
Bây giờ cũng té mà té vào …vòng tay của Nẫu ! hè hè
Nẫu nào dzậy?
Trong mơ !
Cứ cho là Nẫu trong mơ
Hôm qua xứt hiện nằm hờ một bên
Dịu dàng giọng nói êm…êm
Anh ơi chớ có thức đêm, đau đầu
Sớm mai dậy xách “cần câu”
Ra cầu số một ngồi lâu tâm tình
Cho thiên hạ mặc sức rình
Hai thằng Nẫu đực đóng phin…tiêu sầu!..hè hè
Anh Ni Tham wơi, em được biết ngòi bút lá tre viết chữ đẹp lắm, mà sao thầy của anh không bắt trò tập chữ viết cho đẹp he?
Cái ngòi viết lá tre hồi đó quý lắm, nhất là trò nào viết chữ đẹp là phải có ngòi viết thiệt là ngon và được giữ gìn cẩn thận lắm đấy.
Cảm ơn anh đã cho mọi người ôn lại kỷ niệm xưa, thời le te cầm bình mực, cây viết cán bằng gỗ, hai tay và quần áo lem nhem mực dính đầy, lỗ mùi thò lò sụt sịt dễ thương gơ….
Vụ án này mới đọc tới đoạn điều tra là có thể đoán được thủ phạm liền, nhưng thầy của anh phá án tài tình và nhân hậu quá.
Tập viết là một môn bắt buộc, tôi nhớ không lầm đến lớp ba mới hết học môn nầy. Mẫu chữ kiểu từ thời Pháp thuộc: a,c,x,u,,,nằm gọn trong ô vuông, t= 1,5 hàng, d, q, p= 2 hàng(cao), b, h, g, l, y = 2,5 hàng, vân vân. Chữ hoa (capital) có kích thước riêng. Đến bây giờ tôi còn viết kiểu chữ đó được bởi hồi đó “khổ luyện”, biết bao lần bị thầy khẽ thước vào tay (hic)
Sau nầy mới có cán bút tiện bằng gỗ, “hồi đó” bọn tôi xài cán làm bằng một đoạn trúc hoặc tre tự làm lấy. Mực cũng tự hòa bằng những viên mực tím to bằng hạt bắp, sau nầy mới có những lọ mực hòa sẵn hiệu Waterman. Lên trung học mới xài bút máy, sang nhất là bút hiệu Pilot của Nhật.
Tập vở hiệu “Cyclo máy” là sang – ngoài bìa có in hình một chiếc cyclo máy ba bánh có người cỡi. Bọc bìa bằng giấy bao ciment là số một. Sau nầy mới có giấy bóng trong. Nhãn vở tự viết lấy chứ không có loại in sẵn. Ít ai có cặp, thường gói vở trong tấm nylon cắt ra từ áo mưa rách…Tôi học lớp nhì mới có cac-tap và mới biết đi xe đạp. Là thuộc loại oách đấy, tương đương Atilla, Click, Airblade,…bây giờ.
Hơn nửa thế kỷ nhắc lại giống kể chuyện cổ tích, nhỉ!
chulanbinhdinh “phái” …đồ cổ mà ! Anh yên tâm. Nhể ?
Đi chỗ khác chơi, để ngừ lớn nói chiện !
Hứ ! “Nhứt bên trọng, nhứt bên khinh” nhen. Nẫu nói dzô mà đuổi nẫu hé? Nẫu hổng thèm ! Po xì ….:lol:
Chiện đời nay hỏng bít nói nên Nẫu Quơi nói chiện cũ….he.he………
“Ăn cơm mới nói chiện cũ”. lêu lêu Nẫu
Truyện viết về “Vụ án ngòi viết lá tre” vừa hay vừa viết để nhớ về tuổi thơ ấu học trò vừa để nhớ tình nghĩa thầy trò, âu cũng là điều hay vẻ đẹp của Mr. Nam Thi! Đối với bài viết của Nam Thi mà bỏ qua thì thấy uổng, đọc xong mà không comment thì cũng thấy tiếc. Truyện ngắn của nhà văn/nhà báo Nam Thi thì khỏi phải chê. Cảm ơn “Vụ án…” hay quá. Nếu mà hồi đó mà gặp anh
“ngậm” thì anh ngậm chết chắc, anh “hả” khỏi bị hahah… Chúc “cây viết và ngòi bút” của Mister (Mr.) lúc nào cũng viết khỏe.. phong độ và sắc nét để có thể lackiu đều nhe. Rong chỉ mượn vài chiêu.. để bắt sẻ nâu thâu hihih. Cảm ơn và chúc Mr. khỏe an vui.
Trời ơi, !!!!!!!!!!!!!!! sao người ta tàn nhẫn với mình quá dậy? người ta lúc nào cũng mún mần thịt mình hết…chắc sớm muộn gì rồi mình cũng bị thương… huhuuhhuhuhuhuuhhuuh
Có giỏi thì đổi lại con chim chích chòe đi nếu không mún bị mần thịt heheh…
nghiêng nghiêng sợi nắng nghiêng nghiêng
bâng khuâng sẻ đứng bên hiên thẩn thờ
gió nồm thổi buốt bao giờ..
đời ai biết được chữ ngờ người ơi
như con chim sẻ giữa trời
làm sao hót được những lời êm êm..
xót lòng sẻ chợt hiểu thêm
nụ cười mua được mấy niềm đìu hiu
gió ơi gió thổi chi nhiều……
I hate you!
gió ơi gió thổi chi nhiều
làm cho chim sẻ lìa cành xa bay
Huhuh.. hihih… You hate me! Huhuh…
gió ơi đừng có qua đây…
cho con chim sẻ mơ mây kéo về…
chắn dùm bao nỗi nhiêu khê
chiều nay có kẻ cận kề (bẫy) biết không…. !!!!!!!!!!!!!!!!!
Nhờ sẻ nâu nhắn với rêu là Cao Văn Tam mới thông báo rằng anh mới đi qua nhà NT thấy hoa tử kinh nở đầy. Nếu có về VL thì vào xem như đã hứa nhé.
Ông Cao Tam này ổng đi đâu wa đó mà gặp dậy ta? 🙄
😳 sao hông nhờ ngừ khác mà nhờ sẻ nà! 🙂 ,
sẻ cũng đã thấy Hoa Tử Kinh rùi nhà văn NT nhí nhảnh ơi, hoa cánh mỏng li ti màu hồng dễ thương lám,,, lần đầu tiên sẻ thấy ở trước cổng nhà chị Phụng nên mừng ơi mừng !!!!!! hoa rất đẹp …
tiếc là thời gian này sẻ không đi được, chứ nghe hoa tử kinh nhà anh nở, cũng muốn dìa xem và chụp vài tấm hình làm kỉ niệm mí hoa tử kinh á, hihiiiiii,
Nói nhỏ nhỏ, nẫu nghe nẫu theo tốn lém!
@ Chép tặng sẻ nâu hai bài thơ về hoa tử kinh nhé
KIẾN TỬ KINH HOA
Tập anh phân dĩ tích
Hàm hương độc mộ xuân
Hoàn nhã cố viên thụ
Hồi ức cố viên nhân
Vi Ứng Vật
(dịch nghĩa)
Muôn xác hoa chồng chất
Xuân tàn chỉ còn hương
Về thăm cây vườn cũ
Chợt nhớ bóng người thương.
NHỚ EM
Thiêm thiếp lòng mong đợi
Vẳng nghe chim tịch linh
Vội vàng xô ghế dậy
Đầy thềm hoa tử kinh
Quách Tấn ( “Mộng Ngân Sơn”)
Thêm: Người xưa xem Hoa Tử Kinh tiêu biểu cho tình bạn thủy chung.
Xin đính chính:
Câu 3 bài Nhớ Em của Quách Tấn là GỐI chứ không phải “ghế” ( tác giả đang nằm chứ không phải ngồi. Sorry), xin đọc: ” Vội vàng xô GỐI dậy”)
Vi Ứng Vật
(dịch nghĩa)
Muôn xác hoa chồng chất
Xuân tàn chỉ còn hương
Về thăm cây vườn cũ
Chợt nhớ bóng người thương.
NHỚ EM
Thiêm thiếp lòng mong đợi
Vẳng nghe chim tịch linh
Vội vàng xô gối dậy
Đầy thềm hoa tử kinh
Quách Tấn ( “Mộng Ngân Sơn”)
—-
sẻ chỉ biết nói một từ HAY!
Hè hè…chơi cho vui thôi rong ơi. Tớ có nhiều kinh nghiệm bẫy nhiều loại chim khác nhau đấy. Phải trả học phí mới truyền nghề nhe. Cứ la om sòm như cậu, chim sẽ bay về…núi mất tiêu. Chiêu khuyến mãi: im lặng. Nhớ nhé.
Cảm ơn đã đọc và khen. Sướng….
==== sẻ còn quên nói dzí Nam Thi cái này nên đành xách dzép trở lại nói nhỏ dzí bé nè 🙂
lát đi en cà lem, bé Nam Thi có muốn đi hôn dzọ? 😉
Sao nha van nho dai vay >
Người già nhớ chuyện cũ mà quên chuyện mới. Lão khoa bảo thế. Chính xác.
Nhung ky niem tuoi hoc tro rat de thuong anh Nam Thi oi !
Đúng vậy. Một thời để nhớ.
truyện làm sẻ nhớ thời đi học hái lá tre non đan thành vòng tròn……………….
Vậy mới là “phe ta”. Hôm nào về quê, sẻ nâu thử làm lại một vòng đeo tay bằng lá tre non xem có “ẹp” không nhé!
“Vụ án” chỉ là cái cớ, một cái cớ đơn giản nhưng lại dắt người đọc đi về cả một miền ký ức của tuổi thơ, về những năm tháng đẹp nhất của một đời người: ngày còn đi học. Cứ để mặc cho Nam Thi dắt đi về một miền quê xa lắc mới thấy trí nhớ của người viết đáng trân trọng tới chừng nào, năm mươi lăm năm, “thương hải tang điền”, những địa danh, những chi tiết nhỏ, tuy có khác nhau về hình thức nhưng người đọc vẫn thấy được mình trong đó. Chuyện không có gì ầm ỉ nhưng lại chở được quá nhiều thứ, tôi đọc và tôi nhớ, rồi tôi cười với nhân vật như cười với chính mình ngày xưa! Bây giờ bạn bè tôi cũng vậy, đứa còn đứa mất, nhạt nhòa hết rồi, muốn nhớ nhiều khi không nhớ nỗi! Cám ơn đại huynh.Cám ơn!
Thì hôm trước, ngồi ở 64, BCV bảo “những chuyện ‘ hồi đó’ mà không ai viết thì sau nầy chẳng ai biết để kể”, nên mình mới viết cái tự truyện nầy.
Thật ra, mình không thích viết truyện “hồi đó” vì khi người ta bắt đầu hồi ức, hồi ký sẽ là dấu hiệu báo trước hồi trống, hồi kèn sắp đến rồi. Thôi, mackeno, “nó” đến lúc nào cũng được. Mà không ok cũng không được. Chơi luôn.
Trân trọng gửi đến Ngô VK lời chào giamahavui và lackiu!
Chào anh Ni Tham buổi sáng…….bi giờ Chulanbinhdinh còm chào hỏi, trưa dzìa đọc bài sẽ phát biểu cảm tưởng sau……..
Chúc anh buổi sáng tốt đẹp…
Rất mong.
Tự truyện (ngắn) của anh Nam Thi đọc thấy xúc động vì tình nghĩa thầy trò sâu đậm và trong trẻo, hình như trong xã hội hiện nay đã nhạt nhòa quá nhiều.
Holmes (Sherlock), anh NT viết thiếu chữ “e”. Vài chi tiết vui, có thật:
Sherlock Holmes là nhân vật hư cấu nổi tiếng và được yêu chuộng nhất thế giới hơn một thế kỷ nay. Từ nhiều nơi trên thế giới, người ta vẫn viết thư đều đều cho ông ta và gởi bưu điện về địa chỉ 221B, Baker street, London, (nơi ông cư ngụ trong truyện) và có một người thư ký làm việc toàn thời gian để viết thư trả lời ! Từ hơn 70 năm nay!
Lại có một vụ án kéo dài 15 năm để tranh giành địa chỉ này giữa chủ nhân tòa nhà với “Sherlock Holmes Museum”, cuối cùng chủ nhà thua kiện! (Khi Sherlock Holmes ra đời cuối thế kỷ 19 trong truyện của Sir Arthur Conan Doyle, địa chỉ này không có trong thực tế, vì tác giả chỉ “phịa” ra; chỉ khi con đường Baker được mở dài thêm, mấy chục năm sau, thì mới sinh ra địa chỉ 221 này; và người ta “đánh nhau” (qua luật pháp nước Anh) để giành quyền sử dụng nó!)
“Sherlock Holmes Museum”, cũng ở trong cùng building trên, là viện bảo tàng mở cửa cho công chúng vào xem: tượng các nhân vật bằng sáp, súng lục, gậy, mũ, áo… mà “sinh thời” S.H. đã dùng, và nhiều thứ khác. Đây là viện bảo tàng đầu tiên và duy nhất trên thế giới dành cho một nhân vật tiểu thuyết!
Bao giờ nước ta có “Thúy Kiều Museum” hả anh NT.? Bên cạnh các cây đàn, nếu trưng bày thêm nội y của nàng thì chắc hấp dẫn du khách lắm.
Quế Sơn
Cảm ơn Quế Sơn đã truy tìm dùm chữ “E” và bổ khuyết. Hèn chi khi viết thấy hơi ngượng tay.
Ở VN, thời tiền chiến, cũng có nhân vật Lê Phong phóng viên của Thế Lữ nhưng nay đã giải nghệ, mai danh ẩn tích rồi.
Đúng là nên có bảo tàng Kiều. Nhưng tôi hơi ngại vì không khéo sẽ có cuộc chiến giữa các địa phương tranh giành nơi đặt bảo tàng ấy, và…sẽ dấy lên phong trào dựng bảo tàng cho Bờm, Lý Toét, Xã Xệ, Chúa Chỏm, Trạng Quỳnh, bác Ba Phi, X,Y,Z…. Tới khổ.
Good morning_Già Làng !
Mới thức dzậy..thấy Dzụ Án mới mà chưa đọc, dzì mắc đi điều tra Dzụ Án cũ Hoa Hồng (rose)_tại 3/2 …mời “Già Làng” và thám tử “Ngậm” cộng tác, để nhanh chóng phá án trước 8g sáng nay…ok ?
OK. Sẽ có mặt ở “hiện trường” đúng giờ G. Tay không bắt giặc mhe1.
Nhờ mấy năm tiểu học viết ngòi bút lá tre rồi sau đó nữa là ngòi lá bầu (bề ngang bút to hơn ở giữa thân ngòi, cứng-không mềm mại bằng ngòi lá tre) nên chữ viết của TG đẹp…bá cháy cho đến bi giờ.Hơn hẳn chữ viết của anh NT nhiều, hờ hờ…
Trí nhớ của anh NT thật đáng bái phục! Câu chuyện đơn giản nhưng không phải không hấp dẫn khi nói về một miền ký ức tuổi thơ xa xưa, nghèo mà vui.
Đơn giản nhưng cũng không phải không sâu sắc khi đề cập đến mối quan hệ mà ngày xưa, ông cha mình đã đặt ở vị trí thứ hai-sau vua thứ nhất và trước cha thứ ba (Quân-Sư-Phụ). “Không thầy đố mầy làm nên” hay “Tôn sư trọng đạo” (Thời buổi này còn rất hiếm và vì hiếm nên mới quí, mới gọi là sâu sắc).
“Món ăn sáng” này ngon lắm đó đại ca. TG “quất một hơi” sạch bách ! Cảm ơn & Chúc sức khỏe !
Ngòi bút “bầu bầu” đầu bẹt gọi là ngòi lá trúc ( to hơn lá tre). Hồi xưa “văn hay-chữ tốt là tiêu chuẩn bắt buộc. Văn hay mà chữ “cua bò đất thổ” là thua. Bây giờ tay nó không theo ý ( bảo nó không nghe) nên chữ xấu quắc, một phần do gõ nhiều hơn viết.
Nhưng biết đâu, nét chữ cua bò lại là “thư pháp”, một mốt thời thượng đó Tú.
Lackiu ở ST hom 6/6 về XM khỏe không?
Thư pháp như… Trạng Quỳnh dzẽ dzun hả ? Cám ơn anh, bình thường.
Anh Nam Thi có những kỹ niệm về tuổi thơ đắt quá , nhất là về ngòi bút lá tre , hồi đó giữ cho ngòi bút thẳng viết không bị xóc là cả một quá trình gian nan
Cảm ơn anh đã cho muổng quay về với tuổi thơ thật nhẹ nhàng
Chào buổi sáng, muổng.
Dậy sớm quá vậy. “Người đến trước” đêm qua trực à?