Đầu thập niên 70, dân Sàigòn xôn xao với bộ phim “Doctor Zhivago”. Tôi đã đọc truyện và xem phim. Hồi đó tôi không hiểu vì sao ông bác sĩ này lại yêu một lúc đến hai bà, mà yêu thiệt tình chứ không phải chơi. Nói theo ngôn ngữ thời đại, đó là “tình yêu chất lượng cao”. Có cao, thì có cái ít cao hơn. Ai cao, ai ít cao hơn? Hai chữ “thủy chung” coi bộ dễ hiểu mà sao rắc rối quá chừng!
Vũ Thế Thành
Báo Dân Việt cuối năm 2010 kể lại câu chuyện của ông Bàn Văn Bảng, ở Bản Thảo, xã Ma Le, Hà Giang. Sống với nhau 45 năm, vợ chồng ông chưa hề to tiếng dù họ không con cái. Bà mắc bệnh nan y. Những ngày cuối đời, tinh thần bấn loạn, bà nhớ đến mối tình tình đầu, mê sảng gọi tên người tình cũ. Ông Bảng nhắn tin trên báo đài, bắt xe về Nam Định tìm người tình cũ cho vợ. Không kết quả. Bà mất, ông ray rứt vì chưa giúp vợ toại nguyện mong ước sau cùng.
Hồi trẻ, tôi thấy tình yêu đâu có gì khó hiểu, mà sao thiên hạ cứ than thở : “Làm sao cắt nghĩa được tình yêu?”, hay như Lý Mặc Thu trong “Thần Điêu Đại Hiệp” suốt ngày ngâm nga “…Hỏi người dưới thế tình là vật chi? /Hẹn nhau sinh tử cùng đi…”. Tình yêu là gì? Dễ ẹc! Tình yêu là..chịu lấy nhau, mà chịu lấy nhau chưa chắc đã là tình yêu. Triết lý phết! nhưng đó là thứ triết lý của thằng nhãi, điếc không sợ súng. Theo thời gian, mỗi giai đoạn của cuộc đời, tôi hiểu tình yêu khác đi một chút, rộng lượng hơn một chút. Bước vào tuổi “tri thiên mệnh” thì chẳng còn hiểu nổi tình yêu là cái thứ gì nữa. Thôi, để lại hai chữ đó cho thế nhân bàn luận.
Một trường hợp khác, đôi trẻ yêu nhau hồi còn…trung học, tưởng như trời gầm không nhả. Vậy mà xa nhau vì chuyện hờn giận lảng nhách nào đó. Sau 75, hai đứa hai nơi, chàng ở Canada, nàng bên Úc… Mỗi khi gặp chuyện gia đình riêng tư muộn phiền, cả hai lại hồi tưởng “ngày xưa tươi đẹp” mà hối tiếc. Ba mươi bốn năm sau, họ gặp lại nhau tại Sài gòn. Thôi thì những gì ấm ức, chuyện lớn chuyện nhỏ, chuyện xưa chuyện mới xả ra hết… Ba mươi bốn ngày mưa ngâu, lô cốt ngập nước. Họ chia tay nhau, email, chát chít, hàng ngày, hàng ngày,… rồi thưa dần. Cả hai nhận ra rằng, cái “bất hạnh” riêng tư của mỗi người, tuy cay đắng nhưng chưa đến nỗi…phũ phàng. Nếu họ xáp lại, có khi phũ phàng, dù không cay đắng. Họ đã thanh toán xong cái quá khứ đầy hối tiếc.
Nói thiệt, tôi mê nhạc…sến, mà cũng chỉ mới “ngộ” ra đây thôi. Nghe nó…sến, nhưng lại thấy gần, bay xa chịu không nổi. Những dòng nhạc trữ tình với ca từ đầy tính ẩn dụ, giàu hình tượng, triết lý cao, chỉ cần một hai câu cũng tạo ra sự đồng cảm với tâm trạng “khó nói nên lời” nơi người nghe. Sướng là ở chỗ đó! Nhưng nhiều khi ca từ điệu nhạc hay quá lại đẩy người ta bay bổng vào thế giới mộng mị, và không chừng lại hoang tưởng với “chữ nghĩa” cũng nên.
Nhiều người lấy nhau do cha mẹ đặt đâu ngồi đó, do mai mối, có khi coi mắt một lần, chịu đèn là tới…luôn. Vậy mà họ đẻ con lia lịa. Có bà, áo chưa nhầu, tóc chưa bạc, chồng đã qua đời. Họ ở vậy nuôi con. Thằng con đang tuổi lớn, quậy phá. Bà vợ thắp nhang, ngồi bệt trước bàn thờ chồng than thở, trách móc, rồi lại khóc, rồi lại thấy không có chồng bên cạnh là sự mất mát hơn bao giờ hết. Đâu cần phải “gọi mùa thu tới”, hay nhờ tới “sỏi đá”. Tình yêu lẩn đi chỗ nào rồi?
Tình và Nghĩa liệu có gì khác nhau? Nói theo “Ngũ Thường” (Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín), Mạnh Tử cho rằng, “Nhân là trái tim, Nghĩa là cách sống”. Nghĩa trong Nho giáo, hiểu rộng là cách hành xử trong mối quan hệ giữa người và người, trong đó có nghĩa phu thê. Cái Nghĩa ràng buộc và thấm sâu đến độ nhiều khi người ta hờ hững với những cái gọi là lãng mạn ái tình. Mức ly lị ở Tây cao chắc một phần là do Tình nhiều Nghĩa ít, hay họ đã sống đời thực dụng một cách văn minh?
Bà Bảng đã sống hầu như trọn nghĩa với chồng. Nếu thời gian có lùi lại vài chục năm, chưa chắc bà đã dám đổi Nghĩa lấy Tình. Cái sâu thẳm của niềm tin qua trải nghiệm bền vững hơn nhiều so với khoảng khắc “đột biến”. Phải có gì ray rứt lắm bà mới đem theo một góc trái tim về bên kia thế giới. Bà mặc hai áo: một áo phẳng phiu, một áo đã nhầu. Tôi không biết bà mặc áo nào vào trong, áo nào ra ngoài, nhưng dù thế nào, tôi vẫn tôn trọng và thương cảm cho bà.
Nếu xem bằng cấp (tính luôn bằng giả thứ thiệt và bằng thiệt học giả) là thước đo trí tuệ, thì ông Bảng có cái trí quá nhỏ. Nói theo Kant, “bổn phận là mệnh lệnh của lý trí”, thì ông Bảng lại thực hành bổn phận theo mệnh lệnh của trái tim. Một trái tim đơn sơ quá! Một tâm tình hiến dâng mà ông không hề biết (mà cũng chẳng cần biết) mình đã dâng hiến. Trái tim của ông là bản nhạc không cần ca từ.
Thưa ông Bàn Văn Bảng, tôi ngả mũ kính phục ông.
Vũ Thế Thành
Xứ Nẫu 
Nhung van tho hay va rat tri tue
Hiếm có những đôi vợ chồng sống Nghĩa Tình như vậy! một bài viết hay lắm t/g VTT.
Chào Xứ Nẫu
Cho đến bây giờ, tôi vẫn không hiểu tại sao mình lại kết thúc bài viết bằng câu: “Thưa ông BVB, tôi ngả mũ kính phục ông” một cách thừa thãi như thế.
Văn hào George Sand nói: “Simplicity is the most difficult thing to secure in this world; it is the last limit of experience and the last effort of genius.” Tôi dịch…đại ra thế này : “ Đơn sơ là điều khó nhất trên đời. Đó là giới hạn cuối cùng của sự từng trải, và nỗ lực sau cùng của thiên tài”. Ông Bảng không phải là người từng trải, cũng chẳng là thiên tài, nhưng ông đạt tới sự đơn sơ một cách thoải mái, như bản chất thường thấy ở người dân tộc.
Tình yêu là cái gì có tính… sở hữu. Chắc là vậy quá! Cư xử với “đối tác” như đôi bông tai, cà rá… Anh là của tui, chỉ của riêng tui, léng phéng là tui… chơi tới cùng, và ngược lại. Tính sở hữu đã phức tạp hóa mọi vấn đề, lẽ phải thuộc về người này, lẽ trái do người kia,… Với ông Bảng, thì lẽ phải thuộc về trái tim, không có một ego nào cả.
Nếu được phép viết lại, tôi sẽ “thiến” phăng cái câu kết ngớ ngẩn ấy đi. Câu kết đã nằm sẵn trong bài viết rồi, chỉ cần xuống hàng: “ Trái tim của ông là một bản nhạc không cần ca từ” . Ngôn ngữ điêu luyện nhiều khi che đậy một cái gì đó không thực, tạm gọi đó là “sến trí tuệ”.
Cám ơn các bạn đã góp ý nhiệt tình cho bài viết, từ “Thằng già nhớ mẹ” cho đến “Áo xưa dù nhàu”. Không chừng điều đó sẽ gợi hứng cho tôi viết về….Nẫu . Đợi đấy ! Bảo trọng.
VTT
Gởi Anh Vũ Thế Thành
Về cái dzụ iu…iu, Chính thấy Puskin hay hơn cả, ngắn mà sâu :
Tôi yêu em đến nay chừng có thể
Ngọn lửa tình………………………………..
Cầu cho Em có một người tình như tôi đã yêu Em.
Chúc Anh vui, khỏe.
“Sự giản dị/ đơn sơ” mà G.Sand nói đến sao giồng “đạo” của phương Đông thế. Anh Thành cũng không nên trách mình làm gì vì cỡ anh em mình “đạt đạo” tới đâu mừng đến đó. Khó cầu toàn lắm.
Viết về Nẫu đi. Hoan hô.
Còn anh Nam Thi thì dziết dzề dzụ gì cà ? Xù chờ đọc nè !
@ Xù.
Vẫn cái chuyện iu iu vui vẻ ấy mà. Hãy đợi đấy. Chỉ sợ không ai thèm đọc, hoặc đọc xong thấy ngán như nhai bã mía. Cảm ơn X đã “chờ”
Chờ …dài cổ rùi đây nè !
Cổ Xù dài ba ngấn đẹp hết sẩy. Rán chờ thim nhé, càng chờ càng địp mà.
Hông dám địp đâu ? Cổ dài như cổ … cò (ốm nhách-xương xẩu : Có gì mà địp ?) , như cổ … “hiu” (bự chảng-có đốm đen đen nửa- mất cân “đấu” : làm sao mà “ẹp” ?) > Túm lại : Đừng nghe …Chúa Xồm nói mà hãy nhìn kỹ Chúa Xồm “mần” , Xù ui ờ !
như cổ …gùa! hic
Thụt dza – thụt dzô đó hả ? Ý … Chúa Xồm nói dzậy chứ gì ? Thiệt đúng là … Chúa Xồm !!!
Wả ! Gì mà hù Xù dzữ dzậy anh Tán Gù ?! Xóm Chùa quanh năm …tụng kinh gõ mõ không hè nghe tên là thấy …hiền như bụt ! ( đọc tới đây khoái nghen Chúa Xòm )
Em gọi cho chị hoài mà không được?
hi hi chắc là chị Xù ham chơi nên hổng nghe đó ! sorry hử !
Đó ! Xù xem đi ! Xốm Chùa … tụng kinh ở trên đó ! Kinh gì dzẫy ?
Ông ni là …chiên gia IU mừ ! Cho đệ xin…trang cuối đi quynh !
Bổn phái không nhận đệ tử nữa. Qua đầu quân môn phái Quy Sơn kìa. Hơn nữa, bổn phái chỉ có vô tự kinh, làm sao photocopy.
Dzẫy thâu ! Ứ thèm ! Tú tui tự … học cũng thành chánh quả cho quynh xem !
ÁO xưa dù nhàu.. tựa đề và bài viết hay quá, và hình ảnh rất đời thường, có phải tác giả muốn gửi bức thông điệp : đã là vợ chồng thì luôn sắc son chung thủy, nghĩa tình trong bất kỳ hoàn cảnh nào dù khốn khó hay sang giàu..
một câu chuyện rất nhân bản. Xin chúc tác giả luôn hạnh phúc.
Một bài viết nhiều trăn trở về chữ Tình, chữ Nghĩa. Cuộc sống là vậy, biết làm sao được! Anh Vũ Thế Thành ơi, có thể bây giờ không nhiều người ngã mũ chào như anh đâu, nhưng đó là sự kính phục chân thành về trái tim của một con người không thể dùng những con chữ a, b, c ráp lại. Chúc sức khỏe!
Một bài viết hay , sâu sắc và rất có ý nghĩa để chúng ta suy nghỉ về hai chử Tình – Nghĩa.
Trọn kiếp người ai chẳng có nỗi niềm riêng, có lẽ ngày xưa bà Bàng với người ấy gặp nghịch cảnh và bà mang tâm trạng kẻ có lỗi, hai chữ TÌNH – NGHĨA ngắn ngủi nhưng khó làm tròn. Cám ơn anh Vũ Thế Thành đã luận bàn khá sâu sắc.
Nỗi niềm riêng đem giấu vào tâm khảm
Chút hơi tàn mê sảng chợt thốt ra
Trải qua bao cuộc can qua
Nào ai biết được tình bà vẫn ghi
Oan trái xưa cắt đôi tình giai ngẫu
Em lỡ lầm, gạt nước mắt ly hương
Bỏ lại anh buốt giá với đoạn trường
Dầu dần cạn tìm anh qua tiếc nấc
“Tiếc” hay “Tiếng” , Thông Biền ? Phân tích của bạn đã mở ra một quá khứ …của câu chuyện hiện tại. Chắc phải đề nghị anh Vũ Thế Thành viết tiếp tập 2 wuá !
Cám ơn Tú Gàn nha , Tiếng.
Một bài viết sâu sắc về hai chữ nghĩa – tình .
Chào anh Vũ Thế Thành . Trong muôn hình muôn tướng của cuộc đời vô cùng phức tạp và trong tình yêu lại nhân lên bội phần , câu chuyện của anh là một chiêm nghiệm rất hay . Chúc sức khỏe
Ông BÀN VĂN BẢNG đích thực là một NGƯỜI ĐÀN ÔNG CHÂN CHÍNH và BIẾT YÊU ( là sẵn sàng làm bất cứ điều gì cho “một nửa” của ông vui-hài lòng – nhất là trước lúc bà ấy lâm chung !). Mà thực ra – chính ông cũng không hề nghĩ ngợi – không hề biết GIÁ TRỊ của việc mà ông đã làm cho người vợ của mình là gì ??? Đó chính là CÁI HAY của câu chuyện mà anh VTT đã viết .
Không chỉ anh Vũ Thế Thành KÍNH PHỤC mà tất cả những người đàn ông xứ Nẫu chúng ta (nói riêng) cũng phải BÁI PHỤC !!!
Lời bình này chắc là quynh NẪU XỐM CŨ tán thành hữ ??? Còn mấy “Trưởng lão” khác thì reng , mấy quynh ?
“Áo xưa dù nhau” hay và sâu sắc,gợi cho ta nhiều điều trăn trở!Tình yêu Ôi, tình yêu muôn màu muôn vẻ!Rất cám ơn anh Vũ Thế Thành Chúc anh sức khỏe
Tình yêu là cái chi chi?
Mà ta trăn trở chi chi hỡi tình?
“Áo xưa dù NHÀU”, phàn à. NHẦU như Cà Mâu là giọng Bắc. Giọng Nẫu mình là NHÀU. CÀ MAU…
Tình iu là cái chi chi
Có chi chi cũng chi chi với tình.
Cảm ơn anh Vũ Thế Thanh
….
thiếu dấu quyền!xó ri!hi..hi..(cám ơn Cóc nhen)
Thâu thì ta cứ làm…thinh
“Chiến tranh …du kích” chỉ mình dzí … ẻm (hữ ?)
Bài viết hay quá và sâu sắc quá! Đọc đi đọc lại nhiều lần thấy càng thấm cái vị mặn,đắng, cay, chua, ngọt … của cuộc đời! Và những điều không ai lý giải nổi!
Những câu chuyện rất ngắn nhưng sự suy nghĩ lại rất dài.Cảm ơn anh Vũ Thế Thành.
Nhiều vị dzẫy ne nguyentiet ? Nấu…”lẫu cuộc đời” được đó !
Bài viết quá hay.
Gửi Sáu Nẫu thân mến !
Lần lượt nhiều cây bút rất có “nội lực” đã xuất hiện và đóng góp đáng kể (về mặt chất lượng) cho trang nhà ! Điều này nói lên rằng : NHÂN (rất) HÒA ! Hay hình tượng hơn là : ĐẤT LÀNH, CHIM ĐẬU ! Thật đáng mừng ! Rất mừng !
Tập họp được lực lượng sáng tác có chất lượng là CÔNG LAO của bạn . Chúc bạn thật nhiều SỨC KHỎE – từ NHIỀU NIỀM VUI ! Hữ ? Admin !
lần này Nguyễn Quy xịn hay giả nữa dẫy?
Hình như là ; Cả hai !
thật giả lẫn lộn?
Âm-Dương trộn lẫn
Trái-Phải đan xen
Chánh-Tà lộn xộn
…..
Tội lắm TÚ Gàn quơi !:
Âm- Dương có thể phối trộn
Trái- Phải có thể đan xen
Nhưng Chánh- Tà không thể lẫn lộn nhé !
TUTHUC Tôi thấy với Nick name Nguyễn Quy dù ” xịn” hay “giả” không quan tâm lắm,….. đọc 2 lần còm của Nguyễn Quy lúc 8:03 và10:10 sáng hôm nay cũng thấy… ” Điều hay, lẽ phải” của người có Tâm .. rồi.
Tớ không nhắc lại. Xin bỏ phiếu tán đồng 100/100 nội dung 2 coment của NQ ở trên .
– Chào Sáu nẫu, các ” Bạn” tham gia viết bài, tham gia nhận xét , bình phẩm các tác phẩm đã đăng Trang xunau.org ./.
Chào thân ái !
Nhất trí dzí quynh TUTHUC thâu quynh à !
Về quan điểm thì CHÍNH – TÀ phải phân minh nhưng trong thực tế thì còn nhiều khía cạnh phải bàn cải…Mà thâu, điều đó không cần thiết phải đặt ra trong lúc này ! Okơ chứ quynh ?
Trời ui ! Hình anh Nguyễn Quy ” địp” gơ !
Xời uiiiiiiii ! giờ mới thấy. cái ông Q….Thiên cũng địp chai quá nhen ! lên hình lên bóng hầu nào dzẫy! tính chụp để dành phòng khi hữu sự….na!..hic..hic
Trù ẻo anh hữ em ? Coi chừng hông phải anh mà là … Galant nhen !
Dzụ gì mà có tên tui nữa dzậy cha! muốn uống thì nói…dân nẫu ai chơi dzẫy!….he…he
Anh NOBITA ơi ! Tối nay anh đâu mất tiêu rùi ?!
Anh nè! tối nay không ôn bài sao đi lang thang dzô đây dzẫy em ?
Hì hì hì Quynh mứ là ngừ hỉu (chút xíu) tui đóa !!!
Mới sáng đọc được bài xả luận nói về cái Nghĩa_ Tình hay quá!
Gửi Sáu Nẫu thân mến !
Lần lượt nhiều cây bút rất có “nội lực” đã xuất hiện và đóng góp đáng kể (về mặt chất lượng) cho trang nhà ! Điều này nói lên rằng : NHÂN (rất) HÒA ! Hay hình tượng hơn là : ĐẤT LÀNH, CHIM ĐẬU ! Thật đáng mừng ! Rất mừng !
Tập họp được lực lượng sáng tác có chất lượng là CÔNG LAO của bạn . Chúc bạn thật nhiều SỨC KHỎE – từ NHIỀU NIỀM VUI ! Hữ ? Admin !
Tựa bài gợi sự TÒ MÒ (Câu này quá quen-có gì đằng sau nó, bên trong nó không ?) . Đọc – nghiền ngẫm – lại một chuyện ĐỜI THỰC – tuy ngắn nhưng lại có ý nghĩa – Hay !
Cám ơn anh Vũ Thế Thành !
… Bước vào tuổi “tri thiên mệnh” thì chẳng còn hiểu nỗi tình yêu là cái thứ gì nữa…
Tú tui đọc ở đâu đó một câu ngạn ngữ : Lúc TRẺ thì yêu như điên. Về già chỉ có … ĐIÊN mới yêu ! Chả biết ĐÚNG – SAI thế nào ?
Thế nhưng Tú tui lại thấy vấn đề theo một hướng khác là : Phải chăng ông Trời muốn THỬ loài người ở giai đoạn giữa cuộc đời, để xem đứa mô mà BIẾT SỐNG thì cho nó HƯỞNG tiếp – bằng ngược lại – thì ổng sẽ LẤY LẠI NHỮNG GÌ ĐÃ CHO NÓ TRƯỚC ĐÓ … Thế nên mới có câu chuyện mà anh VVT đã viết .
Phải vậy chăng – ông Trời ???
@ Tú Gàn: iu “lặng lẽ” là an toàn nhất. Chẳng ảnh hưởng gì đến hòa bình thế giới. Lặng lẽ “ngoắt” một ly ca-phê đen, lặng lẽ nhâm nhi, lặng lẽ trả tiền, rồi lặng lẽ dzìa. Ngủ không được, ngồi dậy là thơ “lặng lẽ iu”. Dzọt
“Phan phan” ! Ở lại dzứ đệ – mình làm dzài … dze rầu nói dzóc chơi ! Quynh dzọt đi đâu ?
Đúng rầu ! Đó là iêu theo kiểu…Tú Gàn – không ồn ào ( mà… ầm ỹ thâu ! Nói dzậy chứ chưa chắc dzậy !!!) Ai muốn hiểu sao , cứ dzậy mà hiểu ! he he he …
Khi đến độ chín và sắp rụng con người trở nên có những lý luận sống khác đi, thoáng hơn thông cảm hơn .Trong tình yêu vị kỷ bổng trở nên tình yêu bao dung hơn.
@ Con Cóc+Tú Gàn+ My Cay . Nẫu bắn xiên táo nhé, đỡ tốn đạn.
” Tình yêu vị kỷ => tình yêu bao dung”. Cái nầy đồng ý. Nhưng nói là “khi đến độ chín và sắp rụng con người ta trở nên….thoáng hơn thông cảm hơn” thì không hoàn toàn đúng. Bởi Tú Gàn còn trẻ, phẻ, đâu sắp rụng mà vẫn thoáng, mát mẻ, sạch sẽ, không có ghẻ, chỉ có trái tim bị sẹo tùm lum thâu. Còn con cóc vì là cậu ông trời nên được đặc ân cứ lâu lâu được trời cho giảm tuổi một lần nên trẻ mãi không “chín và rụng”, => giấy phép iuiuiu gia hạn hoài.
TY cũng như cuộc đời ai nói sao cũng được, nói đau khổ cũng được mà nói sướng sung cũng có lý. Tùy góc nhìn mà thôi.
Nẫu Xóm Cũ ui!
Nếu mà còn trẻ chắc gì ông Bàng tìm người yêu cũ cho vợ,chuyện khó có … Trái xanh rồi cũng chín thôi mà,nhưng mà đừng rụng cứ vô bị bà ,bà để cho thơm(chuyện cái Thị)
Chấp nhận:TY cũng như cuộc đời ai nói sao cũng được, nói đau khổ cũng được mà nói sướng sung cũng có lý. Tùy góc nhìn mà thôi.
Quynh “NỔ”… dzăng miểng tùm lum đay nè , Nẫu Xốm Cũ ui ! Lụm đi , chớ để dzẫy nẫu đi bị lủng bánh xe, nẫu ghép cho quynh cái níc… “CHAI TẸC” bi giờ … Hầu ” Tà ” đó nhen !
Là sao , Mi cay (sắp khóc !) ? Tui chưa hỉu ? Cái gì chín – cái gì rụng ? Phức tạp qué dzẫy ???
Bài viết hay-rất sâu sắc! tình yêu là …..kèm một ít sự thông cảm và hy sinh…..là sao nữa …..??
Một bài viết rất sâu sắc & rất hay với những câu chuyện ngắn cho chúng ta đọc để suy nghĩ thêm về tình yêu & cuộc sống qua nhiều thời kỳ về những giá trị đạo đức của con người VN . Cám ơn VTT !
Một bài phiếm luận rất hay, rất thâm hậu. Tôi xin “ngã mũ…”. Tôi chia sẻ quan diểm của tác giả nhưng xưa khác, nay khác, những giá trị đạo đức truyền thống thay đổi trong một thế giới đang đổi thay nhanh chóng.
Chào anh Vũ Thế Thành. Rất vui được anh ghé thăm và gửi bài cộng tác cùng xunau.org. Hy vọng sẽ có sự góp mặt thường xuyên của anh trên trang web quê nhà. Chúc anh khỏe