Feeds:
Bài viết
Bình luận

Posts Tagged ‘Thuận Nghĩa’

Gà mái “hành”

Posted in Văn xuôi, tagged on Tháng Tư 28, 2012| 136 Comments »

Thuận Nghĩa

 

Nàng  cật vấn ngay khi tôi “a-lô”: “ Anh biến đi đâu mấy ngày nay vậy?”. Dẫu sao cũng có người quan tâm đến mình, tôi nghĩ bụng và trả lời lửng lơ con cá vàng: “ Hạc nội mây ngàn…không ở nơi nầy thì ở chốn kia. Đâu có quan trọng gì, em…”. Nàng quá quen “bài” của tôi, nên cắt ngang: “ Ý em là anh  biến trên xunau.org kìa. Còn anh đi đâu , làm gì không ảnh hưởng gì đến hòa bình thế giới…”. Tôi cười lớn: “ Bỏ núi lên rừng, ở đây không nối mạng…offline một trăm phần trăm, cách thành phố Buôn Mê Thuột 14 km về hướng Sài Gòn. Anh đang làm gì ư? Thưa em, anh đang chơi với đàn gà…”. Nàng kêu lên: “ Gà móng đỏ…?”. Tôi đáp: “ Không. Toàn gà mái mồng đỏ, hơn hai chục ngàn em, không một móng là cồ…”. Nàng cười to: “ A, em biết rồi. Anh lên trại gà của anh gì đó bạn anh phải không? Trốn đi một mình không rủ người ta nhé…”

(more…)

Read Full Post »

“Lắc Kiu” Xunau.

Posted in Ẩm thực, Văn xuôi, tagged on Tháng Hai 24, 2012| 95 Comments »

Thuận Nghĩa

 
Trong một lần gặp mặt của bà con xunau.org tại quán quen thuột 1B ở Phú Nhuận, cô MT, “người đẹp Bình Dương”, từ đầu bàn đối diện tiến lại bên tôi. Tay cầm ly bia lớn, miệng cười thách đố, hất hàm bảo tôi: ” Mời già làng lắc kiu…”. Tôi ngớ ra vì hai tiếng “lắc kiu” lần đầu trong đời được nghe, dầu không cần thông minh lắm tôi cũng biết cô em mời tôi “dô”. Dô thì dô. Tôi nâng ly cùng người đẹp nốc cạn “chăm phần chăm”. Tôi phải nín thở uống nhưng phải hai hơi mới cạn ly, trong khi cô em chỉ một hơi là dứt điểm trước tôi. Với nụ cười của người chiến thắng, cô em lắc ly bia. Những cục đá trong ly chạm vào thành ly kêu rổn rảng. Tôi “ngộ ra” hai tiếng lắc kiu, phải không còn chút bia nào trong ly thì mấy cục đá mới có thể chạm vào thành ly và va nhau rổn rảng. Tôi bắt chước lắc ly của tôi, tiếng kêu nhỏ xíu vì cục nước đá nhỏ xíu, nhìn kỹ viên đá trong ly của MT rất bự. Té ra, cô bé ăn gian, đá nhiều choán hết chỗ nên chỉ còn vài ngụm bia. Tôi cũng vui lòng vì học được hai tiếng “lắc kiu”.
Điều tôi ngạc nhiên là cô nàng nhặt đâu được hai từ “lắc kiu” đầy âm thanh, đầy hình tượng và mới mẻ đối với tôi. Từ hôm đó, tôi cho vào kho đồ cổ mấy từ cạn ly, “kan pay” (Nhật), prost (Đức), cheer (Mỹ),…và cả “chăm phần chăm” cũ mèm. Chỉ có “lắc kiu”, nghe âm hưởng tiếng Anh – lakiu forever. Cũng nên nói cho rõ với phe ta, MT không phải là dân nhậu mà là một nhà nghiên cứu xã hội học, thường trao đổi với tôi về tạp chí Bách Khoa xuất bản ở Sài Gòn trước đây. Có lẽ, sau nầy cô sẽ nghiên cứu đề tài “lắc kiu” không chừng, nói nghiêm túc là văn hóa lackiu.
Uống rượu là đề tài xưa nay rất phổ biến, không chỉ giới văn nghệ sỹ, thượng lưu trí thức mà giới dân giã như tôi lúc nào cũng có thể tán dóc về rượu, bia vì trong đời đã trải qua hằng trăm trận nhậu trên “bốn vùng chiến thuật”, từ núi rừng đến đồng bằng, từ nông thôn ra thành thị, từ trong nước ra tửu trường quốc tế. Thuở sinh viên uống xá xị pha đế Bình Đông – “ai đong nấy uống”. Thuở chiến tranh, bốn thằng đi mua rượu, bị phục kích chết hai thằng, hai thằng sống sót chạy về mà can rượu không đổ giọt nào. Tôi cũng có dịp dự lễ hội bia Đức Oktoberfest mấy lần nay vẫn còn giữ làm kỷ niệm mấy vại bia tổ chảng. Khoe mẻ một chút, xin bà con đừng quở khoác lác. Thật ra, tửu lượng của tôi vẫn bị liệt vào hạng “thằn lằn uống nước cúng”.
Về rượu bia, Việt Nam tuy có tiến bộ vượt bậc nhưng vẫn thuộc diện đang phát triển, so với Đức sản lượng chỉ bằng 1/6 và Đại Hàn:1/2. Sản lượng năm 2005: 1,53 tỷ lít, 2010: 3,5 tỷ lít – tăng 15%.
Chia đều đầu người 28 l/người/năm (2010) trong khi dân Đức: 156l/người/năm. Tính đến 2010, VN đầu tư 31.809 tỷ VND, trong đó hai tổng công ty bia Sài Gòn và Hà Nội chiếm 50%, phần còn lại chia đều cho cac thương hiệu bia trăm hoa đua nởi nhà nhà làm bia của các tỉnh. Người ta ước tính, dân ta xài 20 nghìn tỷ Đồng cho bia bọt mỗi năm. Hẳn “phe ta” cũng góp phần chút chút cho thuế tiêu thụ đặc biệt về rượu bia.
Thế nhưng, một thành tích không ai ngờ tới, dân Viêt nam nốc Heineken và Tiger đứng thứ ba châu Á sau Nhật và Trung Quốc, và triển vọng lên number 1 năm 2015. Theo các ông chủ nhà hàng, bia Heineken được khách hàng ưa dùng vì không nặng “đô”, hàng ngoại nhưng không quá đắc, uống “êm” và nhờ vậy dân nhậu có thể uống nhiều giúp cho nhà hàng “bán chạy”. Ok, happy and happy.
 Trởlại chuyện lắc kiu. Rượu luôn gắn mỹ nhân. Người Hoa gọi là “hoa tửu” – không phải rượu hoa như rượu nếp, rượu nho mà “hoa” ở đây là phụ nữ. Và người viết đã tập hợp được một số “tối tác” về bia+hoa, mời đọc cho vui:
TIGER = Tình Yêu Giết Em Rồi (tậu!)
SAN MIGUEL:  Sao Anh Nhớ Mà Ít Ghé Uống, Em Lo  ( xạo ghê)
CARLSBERG: Cho Anh Ráng Lấy Sức Bế Em Ra…Giếng ( khổ)
HEINEKEN:  Hôn Em Ít Nên Em Khèo Em Nhéo ( chít)
(đọc ngược:)   Nếu Em Khôn Em Nằm Im Em H…. ( ghê)
SAIGON       : Số Anh Yêu…Gái Ở Nhà         (tốt)
Các bạn có thể “tối tác” theo cách của bạn. Còn tôi, xin mần bốn câu tứ tuyệt như vầy
TIGER:  Tình Iu Gọi Em Rồi
               Rồi Em Gấp Iu Thôi
               Tình Í Gởi  Em Rốt (hết)
               Rồi Em Gắng Iu Tôi.
Mời Vinh Rùa, Thiên Bồng, Nobita và các “thợ thơ” khác “quạ” cho xôm tụ.

Read Full Post »

TẢN MẠN ĐẦU NĂM RỒNG: TỪ CÁ CHÉP ĐẾN RỒNG

Posted in Nghiên cứu và phê bình văn học, tagged on Tháng Một 25, 2012| 66 Comments »

Thuận Nghĩa
Năm Rồng nói chuyện rồng, năm Khỉ nói chuyện khỉ, năm chó, mèo, dê heo…theo thông lệ trên báo chí cũng có những bài về các con vật trong mười hai con giáp.
Năm nay, cũng vậy. Trên báo giấy và báo mạng, báo hình, báo nói…con Rồng tràn ngập thị trường thông tin. Rồng Lý-Trần hiền lành ở nước ta. Rồng nhe nanh múa vút trên tem mới nhất của Trung Quốc mà nhà thiết kế Trần Thiệu Hoa cố tình tạo nét hung dữ răn đe cho phù hợp với vị trí cường quốc của TQ hiện đại.
Thật ra rồng chỉ là biểu tượng chứ không có thật, cũng chẳng phải hình ảnh của loài khủng long đã tuyệt chủng 60 triệu năm trước. Trong 12 con giáp, rồng là sản phẩm tưởng tượng, cũng như con lân trong tứ linh long-lân-quy- phung. Nhưng Rồng luôn ở địa vị cao quý, chóp bu cả về thế quyền và thần quyền. Ta có thể nghiệm ra rằng con người vẫn tôn vinh và thần phục những cái không có thật, hư huyền, không tưởng.
Ngược lại, con cá chép của táo quân lại có thật, bán đầy chợ. Truyền thuyết bảo rằng cá chép có thể hóa rồng khi vượt vũ môn. Một con có thật chuyển hóa thành con vật tưởng tượng. Thật ngược đời. Lẽ ra, phải biến cái tưởng tượng thành thực tế sờ được, thấy được thậm chí ăn được. Giới tinh hoa trong mọi thời đại thường có những trò mỵ dân như lão phú ông muốn chiếm đoạt cái quạt mo của Bờm nên đã hứa hẹn ba bò chín trâu, xâu cá mè, ba bè gỗm lim…Thà rằng chỉ một nắm xôi là Bờm ok vì nắm xôi với cái quạt mo là “ngang giá” có thể thực hiện một cuộc trao đổi happy and happy, một thương vụ phù hợp với kinh tế thị trường dầu ở hình thức sơ khai nhất hàng đổi hàng.
Chợt nhớ logo của hãng hàng không quốc gia của miền Nam trước đây “Air Vietnam” là con rồng cách điệu với những đường kỹ hà. Con rống ấy xoắn đuôi nên bị giới báo chí trêu là “e rồng lộn” ( “e” là air trong Air Vietnam). Với những chiếc máy bay cánh quat DC3, DC4 và sau nầy là boeing Caravelle, “e rồng lộn” cũng có tầm cỡ trong khu vực nhưng đã biến mất sau 1975. Dinh Độc lập, nay là Dinh Thống Nhất, được gọi là “Phủ Đầu Rồng”. Vậy cái đuôi rồng nằm ở đâu? Người ta cho rằng khi thiết kế dinh Norodom ( tên cũ của Dinh Độc Lập) các kiến trúc sư Pháp không biết phong thủy nên cái thân con rồng là đường Thống Nhất ( nay là đường Lê Duẫn) bị sở thú ở cuối đường chắn ngang làm con rồng cụt đuôi. Đã có thời người ta mê tín như thế đựa trên con rồng tưởng tượng của cơ quan quyền lực chính trị chóp bu ở Sài Gòn.
NGÀY nay, người ta quen gọi thủ đô nước ta là Thăng Long-Hà Nội. “Thăng Long” là rồng bay lên chứ không phải rồng bay ( phi long). Thăng là trình trạng của vật thể bay đang lấy độ cao sau khi cất cánh ( take-off), có lẽ Lý Thái Tổ chọn tên ấy vì nước Đại Việt mới giành độc lập đang cố bay lên – khiêm tốn nhưng đầy tham vọng vươn lên mãi mãi.
Trong Kinh Dịch, quẻ Càn nói về hình tượng con rồng: “Tiềm (hay ẩn) long tại địa, hiển long tại điền, phi long tại thiên…” ( con rồng ẩn mình dưới đất, con rồng hiện ra trên ruộng, con rồng bay trên trời,…). Đó là những giai đoạn, những hình thái xuất hiện của rồng. Một con người, một nước cũng có những giai đoạn như thế: lúc nào nên ẩn, hiện, bay… phải tính toán dựa trên tình hình thực tế. Ông Lý Quang Diệu đặ tên con trai là Lý Hiển Long( thủ tướng hiện nay) có lẽ gửi gắm mong muốn nước Singapore sẽ xuất hiện trên vũ đài thế giới ( hiển long tại điền) và các thế hệ sau sẽ làm cho đất nước sư tử biển bay lên.
Cũng có thể nói xunau.org vào thời điểm nầy là từ “hiển long tại điền” chuyển sang “phi long tại thiên” trong năm tới vì đã tích lũy được nội lực và phù hợp với tình hình khách quan của xã hội dân sự đang hình thành. Muốn nhanh hơn cũng khó mà không bay lên (thăng) là tự thải loại khỏi cuộc chơi.
Trở lại con rồng in trên tem TQ năm rồng nầy. Chẳng biết tác giả và những người “duyệt” nó có nghiên cứu quẻ Càn trong Kinh Dịch hay không? Không khéo rồng khủng lại thành “rồng lộn” …
( Mồng Một Tết Nhâm Thìn)

Read Full Post »

K H I GIAMAHAVU . . . “I U”.

Posted in Văn xuôi, tagged on Tháng Chín 28, 2011| 271 Comments »

Thuận Nghĩa.

 
Tôi thường nhận được những tài liệu về tuổi già viết bằng tiếng Việt, Anh, Pháp với bản dịch tiếng Việt từ bạn già khắp nơi trong và ngoài nước. Khi thì những chỉ dẫn về những dấu hiệu của chứng đột quỵ, đau khớp, đau tim,…; những phương pháp tập luyện, dưỡng sinh, vân vân và vân vân. Nếu dùng công cụ tìm kiếm của google với những từ khóa “ lão khoa, bịnh người cao tuổi…” bạn sẽ có núi tài liệu, phải sống 200 năm mới đọc hết. Nếu có chí học các phương pháp tập luyện, nào là dịch cân kinh, yoga, thiền …mỗi ngày phải có 48 giờ mới đủ thời gian thực hành, không khéo sẽ bị tẩu hỏa nhập ma.
Một số bạn già của tôi mách cho nhau những bài thuốc “cải lão hoàn đồng “, bài nào cũng “hay lắm”; hoặc tìm ăn các thứ đặc sản như rắn, rết, bọ cạp, kỳ đà, cắt ké,…con gì cũng bảo “ep-phê”. Phổ biến nhất là các thứ rượu thuốc, ngâm đủ thứ cây con, để càng lâu càng “tốt”. Một bác sỹ danh tiếng bảo với tôi rằng dựa theo kết quả phân tích trong phòng thí nghiệm những thứ cây con ấy lâu ngày bị phân hủy khiến rượu thuốc không khác gì nước cống, chỉ khác nhau mùi vị. Chắc là phải tham khảo ý kiến nhà văn Trương Văn Dân, vốn là chuyên gia hóa dược làm việc lâu năm ở Ý, để biết thực hư thế nào. Ớn nhất là các loại rượu pha máu tươi, tim, mật của thú hoang dã như rắn, gấu, bò tót,…Các chuyên gia y tế cho rằng trong các loại máu động vật có những loài ký sinh, vi trùng, vi khuẩn có thể cộng sinh với loài vật nhưng rất nguy hiểm cho người.
Có lẽ, những thức ăn đặc sản, rượu thuốc ấy là những thứ doping, có tác dụng sinh lý thì chưa chắc nhưng tâm lý thì nhiều – liệu pháp tâm lý đôi khi cũng cần để người già có cảm giác …không già hoặc ít già so với tuổi tác thật.
Mới đây, một ông bạn là bác sỹ hưu trí, gửi cho tôi “Mười lời khuyên dành cho người cao tuổi”, tóm tắt như sau:
(1) Hãy vui vẻ với mọi người, (2) Làm chương trình xài hết tiền mình có, đừng tìm vui trong việc làm tiền, tích cóp của cải, (3) Hãy sống với thực tại vì “ Ngày hôm qua thì đã qua. Ngày mai thì chưa đến, thậm chí không bao giờ đến”, (4) Hãy vui vẻ với cháu nội-ngoại nhưng đừng tự nguyện làm người giữ trẻ trọn thời gian, (5) Chấp nhận già, yếu, bệnh tật…và cái chết vì đó là quy luật sinh, lão, bịnh, tử. (6) Vừa lòng với những gì bạn có, đừng nhọc sức tìm kiếm những gì bạn không/chưa có vì thời gian không còn nhiều nữa, đã trễ rồi, (7) Vui với người phối ngẫu ( vợ/chồng), con cháu, bạn bè. (8) Giả có ai yêu bạn, người đó phải yêu chính bạn chứ không phải những gì bạn có, (9) Tha thứ cho  người và cho mình, và (10) Làm quen với cái chết vì chết là một phần của cuộc đời. Đừng sợ.
Những lời “khuyên” đại loại như trên có lẽ phổ biến, bất kể đến từ Tây hay Đông. Những ai đang cố gắng vô ích với rắn, rết, bò cạp,…giống như Tần Thỉ Hoàng tìm thuốc trường sinh bất tử thì tham khảo điều (5), (6), và (10). Những ai đang sống với con cháu chú ý điều (4), tuy nhiên nếu bạn không có khả năng độc lập về tài chính, phải sống nhờ con thì đành chấp nhập là babysitter, thậm chí làm “o sin”vậy. Tục ngữ có câu “mẹ già bằng ba con ở”, chứng tỏ chuyện mẹ già làm o-sin đã có từ xửa từ xưa. Thế nên ông Đặng Tiểu Bình có lời khuyên nên dành dụm chút tiền cho tuổi già có thể “tự lực cánh sinh” là vì vậy. Cũng có người, nhất là ở nông thôn, chia của cải cho con cái, không giữ lại chút tài sản nào để “dưỡng già”, thành trắng tay, phải ăn nhờ, ở nhờ con cái ngay trong nhà của mình. Cho nên bạn cần tham khảo điều (2), phần nào để dưỡng già, phần nào để lại cho con cháu. Tục ngữ có câu: “Đời cua cua máy; đời cáy cáy đào”. Ngay cả Bill Gates, ông chủ Microsoft, tiền rừng bạc biển mà chỉ dành cho con 10 triệu dollars, một số tiền nhỏ trong khoảng 40 tỷ  tài sản. Còn những lão vẫn còn ham chạy theo tiền bạc, kiếm danh vọng…thì miễn bàn. Mười lời khuyên nầy có lẽ xuất xứ từ phương Tây, nhưng xem ra nội dung các điều (3), (9) và (10) cũng tương tự nhân sinh quan phương Đông- nhất là Phật – ở chỗ “sống với hiện tại”, “Tha thứ cho người và cho mình” va “ làm quen với cái chết vì cái chết là một phần của cuộc đời”( tức sinh-lão-bệnh-tử).
 
Tôi thì quan tâm đặc biệt điều (8):“ Giả có ai yêu bạn, người đó phải yêu chính bạn chứ không phải yêu những gì bạn có”. Đúng rồi, không thể bỏ sót mục nầy vì chẳng lẽ người già không yêu ai và không được ai yêu – yêu ở đây là tình yêu trai-gái. Quả vậy, trên xunau.org và những trang khác có vô số thơ, văn về đề tài iu iu mà đa số tác giả là các ông bà U 60, 70, đã đành hầu hết là những hoài niệm nhưng biết đâu trong đó vẫn có iu theo thì hiện tại. Tại sao không? Tình Yêu đâu có tuổi.
Trở lại lời khuyên ở Điều (1) “Hãy vui vẻ với mọi người”. và Điều (3) “Hãy sống với thực tại”. Tình yêu trong thì hiện tại giúp cho ta “sống với thực tại” (Đ.3) và được“vui vẻ” (Đ.1), NẾU…Thế đấy, cuộc đời luôn lè kè chữ “nếu”. “Nếu” là điều kiện cần và đủ. Chẳng hạn, nếu bạn được phép iu, đủ sức iu, …và trước hết nếu có ai đó iu bạn. Nhưng cái “Nếu” tối quan trọng là ai đó “phải yêu chính bạn chứ không yêu những gí bạn có”. Nhân vật người Úc gốc Việt trong truyện “Sống để trả nghiệp” của Đinh Tấn Khương  (trên xunau.org) khôn ba năm dại một giờ giao trái tim và hốt tiền vợ con cho cô sinh viên bạch cốt tinh đến nỗi thân bại danh liệt theo cả nghĩa bóng lẫn nghĩa đen, sống dở chết dở để “trả nghiệp”. Nếu anh ta cảnh giác đặt câu hỏi “ cô ta yêu tiền hay yêu người” thì có lẽ đã không bị rơi vào bẫy tình, giả có lỡ rơi vào thì cũng biết bỏ của chạy lấy người, đâu đến nỗi bị thằng tình địch trẻ khỏe ném xuống lầu đến chấn thương sọ não. Nói thì dễ nhưng cái bẫy nào cũng được ngụy trang khéo léo, khi đã “mù con mắt” rồi làm sao nhận ra nó. Xét cho cùng, trong thời buổi nầy cái gì cũng có giá, chẳng ai cho không cái gì, kể cả cái gọi là “tình yêu”. Sự thật đôi khi phũ phàng nhưng dẫu phũ phàng cũng là sự thật.
 
Thà rằng cứ yêu “lặng lẽ” như Nguyễn Quy hoặc “ lặng thầm” như Nguyễn Thị Tiết cho chắc ăn. An toàn là trên hết. Nhớ nhé các GIAMAHAVU…iu*
Thuận Nghĩa.
19-9-2011

Read Full Post »

Nói và nghe giọng Nẫu

Posted in Nghiên cứu và phê bình văn học, Xứ Nẫu, Người Nẫu, tagged on Tháng Tám 27, 2011| 87 Comments »


Thuận Nghĩa

 

1.GIỌNG NẪU:

 

Tôi có một anh bạn quê Phú Yên sống lâu năm ở Sài Gòn. Nhân đi công tác ở Tuy Hòa, anh đưa các đồng nghiệp gốc Bắc và Nam bộ ghé thăm nhà anh ở ngoại ô thị xã. Bà con nghe anh về kéo đến chào. Anh hỏi thăm cậu cháu họ: “ Cháu làm nghề gì? Đủ sống không?”. Cậu ta trả lời: “ Cháu thi rớt tú tài, nên ở nhà làm thơ, cũng tạm sống qua ngày, chờ sang năm thi lại…”. Một vài người bà con khác của anh cũng nói với anh họ làm thơ

như vậy. Một ông bạn người Sài Gòn ngạc nhiên hỏi anh: “ Sao con cháu của anh có nhiều người làm thơ vậy, họ hàng nhà anh có máu thi văn, sao tôi không thấy anh văn chương thi phú gì cả, suốt ngày chỉ lo làm chuyện trời ơi không…?”. Anh bạn tôi mới giải thích giọng xứ nẫu phát âm làm thơ tức làm thuê, làm mướn.

 

Một cháu dâu của tôi người Bình Định thường mang rau quả vào Sài gòn bán sỷ, kể lại rằng có lần chị ta gọi một anh xe ôm ở Thủ Đức: “ Đi chợ đầu mấu giá bao nhiêu?”. Anh xe ôm ngẩn tò te hỏi lại: “ Chị bảo chợ nào? Ở đây là gì có chợ đầu máu, đầu xương gì. Chợ gì nghe ghê bỏ mẹ…”. Cháu dâu tôi bèn “dịch” ra tiếng Sài Gòn : “Chợ đầu mối rau đó mà. Xin lỗi…”. Anh xe ôm vỡ lẽ và trên đường đi nhờ cháu dâu tôi “giảng” ba điều bốn chuyện về giọng xứ Nẫu.

 

Những người xứ Nẫu tha phương cầu thực như tôi, tuy không quên giọng Nẫu nhưng mỗi lần về quê, khi qua đèo Cả là bắt đậu “luyện giọng” xứ Nẫu để không bị bà con chê lai căng, mất gốc. Thật ra, ở các thành phố lớn như Tuy Hòa, Quy Nhơn giọng xứ Nẫu ít nhiều lai tạp, hoặc Bắc hóa hoặc Nam hóa – nói chung là phổ thông hóa. Còn ở nông thôn giọng Nẫu ít bị “pha”, kể cả cách phát âm từng từ, phương ngữ lẫn cách nhấn câu (intonation).

 

Trên trang mạng xunau.org, các “còm sỹ” hay “bình giả” thường viết với giọng Nẫu, chẳng hạn thâu mà, tậu lẫu, típ, dzẫy na,…Nếu ai không phải Nẫu rặc có thể gặp khó khăn để đọc-hiểu. Để giúp bạn Ôn giọng Nẫu, xin tham khảo bản liệt kê dưới đây :

 

ÂM PHỔ THÔNG VÀ ÂM XỨ NẪU TƯƠNG ĐƯƠNG

 

Ê (PT)     =>   Ơ ( NẪU)   vd: cà-phê -> cà-phơ, tái tê -> tái tơ

Ê (PT)     =>    IA (N)        /đi về   -> đi dìa

UƠ(PT)   =>    Ơ   (N)        /thuở  -> thở

UÊ (PT)   =>    Ê  => Ơ (N)/làm thuê -> làm thê -> làm thơ

OAN(PT)=>   ON/AN(N) / loan-> lon, toàn -> tàn

UYNH (PT) => INH (N)/ huỳnh -> wình ( âm hu -> w, phổ biến trong nhiều ngôn ngữ)

UYÊN(PT)=> IÊN(N)/ tuyên truyền-> tiên triền, xuyên-> xiên,…(phổ biến phiá Nam)

ÊM /IÊM(PT)=> IM(N)/ đêm-> đim, kiếp-> kíp, …

ÔI (PT)=> ÂU (N)/ tội lỗi->tậu lẫu, thôi nôi->thâu nâu, đầu mối->đầu mấu

ÔI (PT)=>  UI (N)/ thối (mùi)->thúi, tôi->tui

OA(PT)=>   A (N)/ toa->ta,đáo (hoa)-> đá wa, chủ tọa->chủ tạ

 

Ghi chú: Người xứ Nẫu còn chia sẻ cách phát âm phổ biến của dân “đàng trong” như

v =>d (Việt-> diệt), không phân biệt âm cuối t và c, g và không g,… Bản liệt kê trên đây có thể còn thiếu sót, mong được bổ sung).

 

 

2. THỬ GIẢI THÍCH TỪ NGUYÊN TỪ “NẪU”.

 

Mới đây, trên xunau.org (thử nghiệm) có đăng lại bài “ Nẫu ơi, Thương Lắm” của tác giả Lê Phúc Liêm, có đoạn giải thích xuất xứ từ NẪU. Tác giả dẫn tự diển của Trương Vĩnh Ký, Thanh Nghị để xác nhận rằng chỉ có từ NẬU (dấu nặng) là đại danh từ chỉ bọn, tụi, người ta. NẬU xuất hiện trong một số ca dao, tục ngữ, mà tiêu biểu là câu ca dao BĐ “ ai về nói với NẬU nguồn/ Măng le chở xuống, cá chuồn gởi lên”. Tác giả cho rằng NẬU biến ra NẪU “là sự lẫn lộn giữa dấu nặng(.) và dấu ngã là lẽ thường”.

 

Tôi không đồng ý đó là sự lẫn lộn mà là sự biến âm theo quy luật của giọng xứ Nẫu. Nếu xét về âm vị học thì ngôn ngữ nào cũng có sự biến âm tương tự. Giọng Nẫu, khi danh từ được dùng như đại danh từ như ông ấy, bà ấy, cô ấy,… thì thêm dấu hỏi, ngã hoặc nặng (một vài trường hợp) nói gọn thành ổng, bã, cổ,… (cũng có một số trạng từ cũng biến âm theo cách nầy như trong, ngoài, trên -> trỏng, ngoãi, trển…).Theo quy luật ấy NẬU ẤY => NẪU.

 

Xem bản khảo sát dưới đây:

 

1.Từ gốc không dấu biến âm với dấu HỎI.

Cô->cổ, Ông -> Ổng, Anh -> Ảnh, Con -> Cỏn, Trong -> Trỏng,…

 

2 Từ gốc dấu huyền biến âm với dấu NGÃ

Bà -> bã, Ngoài -> ngoãi, Dì -> dĩ, Thằng -> thẵng,..

 

3. Từ gốc dấu nặng biến âm với dấu NGÃ

Cậu -> cẫu, Dậy đó (vậy đó) -> dẫy, và NẬU ấy/đó -> NẪU

 

Trên đây cũng chỉ là suy luận theo phương pháp đối chiếu. Tôi cũng chưa có dịp tham khảo ý kiến của các nhà chuyên môn. Các bạn cứ xem như chuyện“ăn giỗ nói dóc” để dân sình “tám” mua vui.

 

* Thuận Nghĩa

(22-8-20110.)

 

Read Full Post »